Aşırı Kan Pıhtılaşması Köpeklerde Neden Oluşur?

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Pıhtılaşma konusunda birkaç ayrı bozukluk şekli var ve köpeklerde aşırı kan pıhtılaşması, yani hiperkoagulabilite, kanın pıhtılaşma eğilimindeki artıştan kaynaklanıyor.

Bu durum ortaya çıktığında, farklı nedenlerle, bu sistem, olması gerekenden çok daha “verimli” çalışır hale gelmiş oluyor. Bu nedenle, bunun getirdiği risklerle birlikte trombüslerin de ortaya çıkması daha olası hale gelecektir. Hiper pıhtılaşma olarak da ifade edilen aşırı düzeydeki kan pıhtılaşmasına yatkın olan hastalıklar, veteriner hekimlikte çok da nadir görülen bir durum değil.

Köpekler, bu komplikasyonun yol açtığı sayısız hastalıktan muzdarip olabilir ve bu nedenle de prognozları da kötüleşebilir.

Köpeklerde aşırı kan pıhtılaşması hakkında genel bilgiler

Trombofili (bazen hiper pıhtılaşma veya protrombotik durum olarak da adlandırılıyor), tromboz riskini artıran kan pıhtılaşması anormallikleri durumu. Bu durum ortaya çıktığında, kan damarı içinde pıhtılar oluşuyor, bu pıhtılar bu damarı tıkıyo ve kanın dolaşımına izin vermiyor.

Bu, parçalanarak emboliye dönüşebilen ve kan dolaşımın sisteminde hareket ederek başka yerlerde de kan akışını engelleyen bir trombüs ortaya çıkarıyor.

Hiper pıhtılaşmanın meydana gelmesi için bir hemostaz bozukluğu durumunun olması gerekiyor. Başka bir deyişle, bu, vücudun kanamayı durdurma yeteneğindeki bir bozukluk halini ifade ediyor.

Köpeklerde aşırı kan pıhtılaşması: hayvanı yatkın hale getiren faktörler

Üç ana risk faktörü var. Tıp alanında, bu faktörler, Virchow’un üçlüsü olarak biliniyorlar:

• Endotel yaralanması veya damar duvarında hasar.
• Kanın daha yavaş akışına sebep olacak şekilde kan dolaşım bozuklukları.
• Pıhtılaşma sisteminin kendi bileşenlerinde meydana gelen değişiklikler. Uzmanların hiper pıhtılaşma olarak tanımladığı şey aslında bu durum. Aşağıda sıraladığımız faktörler, bunun ortaya çıkma nedenleri olarak sayılabilir:
  • Trombosit değişiklikleri; bir bölgede aşırı derecede toplanma eğilimi gösterirler.
  • Pıhtılaşma faktörü değişiklikleri.
  • Doğal antikoagülan eksikliği.
  • Pıhtıların ortadan kaldırılmasından sorumlu faktörler de doğru çalışmazsa, bu durum da trombüs oluşumunu kolaylaştırır.

Bir hayvanın pıhtılaşma sistemini üç ana mekanizma düzenlemekte:

• Antitrombin. Adından da anlaşılacağı gibi trombüs oluşumunu engellemek üzere çalışan mekanizma.
• Doğal bir antikoagülan olan Protein C.
• Ve son olarak, pıhtıların giderilmesinden sorumlu olan fibrinolitik sistem.

Bu mekanizmalar, normal koşullar altında trombüs oluşumunu önlemek ve pıhtı oluşumunu sınırlamak ve lokalize etmek için çalışıyorlar. Bu mekanizmalardan biri veya daha fazlası başarısız olursa tromboembolizm meydana geliyor.

Köpeklerde aşırı kan pıhtılaşması nedenleri

Aşağıda, köpeklerde aşırı kan pıhtılaşmasının veya hiper pıhtılaşmanın en yaygın nedenlerinden bazılarını açıklayacağız.

Bağışıklık sistemi aracılığıyla meydana gelen hemolitik anemi

Bu hastalık, tromboembolizmin ortaya çıkması nedeniyle köpeklerde önemli bir ölüm nedeni olarak görülüyor. Orta yaşlı hayvanlarda daha yaygın olarak görülen bu durum için, dişilerde de genetik olarak daha yüksek yatkınlık görülmekte.

Bu durumun ortaya çıkışı, belirli kimyasal maddelerin veya ilaçların tüketimi ve bazı bakteri ve virüslerin, tümörlerin veya lupusun vs. varlığıyla ilişkili.

Çoğu durumda, nedeni belirsiz olarak ortaya çıkan bu problemi, veteriner hekimler, idiyopatik olarak teşhis ediyorlar.

Karaciğer hastalıkları

Karaciğer, hemostazda temel bir rol oynar, çünkü bu organ pıhtılaşma faktörlerinin çoğunu sentezleyen ve ortadan kaldıran merkez olma görevine sahip. Akut karaciğer hastalığından muzdarip köpekler, uzamış protrombin zamanı (PT) ve kısmi tromboplastin zamanı (PTT; aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT) olarak da biliniyor) bulgularını gösterecektir.

Başka bir deyişle, veteriner hekimler, bu hastalığa sahip hayvanları kanama eğilimi olan ve tipik olarak aşırı pıhtılaşma problemine sahip olabilecek hayvanlar olarak kabul ederler. Bu konu üzerine yürütülen son çalışmalar, karaciğer problemlerinin olması durumunda, hiper pıhtılaşmanın da ortaya çıkabileceğini göstermekte.

Hiperkortizolizm ve hiperadrenokortizm olarak da bilinen Cushing sendromu

Bu, adrenal bezlerinin aşırı çalışmasına neden olan bir endokrin sistemi hastalığı.

Bu hastalığın ortaya çıkışı için pek çok sebep bulunuyor. Bununla birlikte, köpeklerde, bu problem, daha çok hipofiz bezi tümörü veya bezlerin kendisinde oluşan bir tümöre bağlı oluyor. Ayrıca, aşırı dozlarda yapılan kortikosteroid tedavisine bağlı olarak da ortaya çıkmakta.

Tromboembolik hastalık, hiperadrenokortizmin en ciddi komplikasyonlarından biri. Örneğin, hipertansiyon oluştuğunda, kan damarları hasar görüyor, antitrombin kayboluyor ve pıhtılaşma faktörü seviyeleri artıyor. Başka bir deyişle, bunlar ve benzeri her şey, protrombotik eğilimlerin ortaya çıkmasına katkıda bulunuyor.

Köpeklerde aşırı kan pıhtılaşması ile ortaya çıkan diğer hastalıklar: sepsis

Uzmanlar, sepsis ve sistemik inflamatuar yanıt sendromu (systemic inflammatory response syndrome – SIRS) vakalarında çok sayıda pıhtılaşma bozukluğu tanımlamış durumdalar. Örneğin, doku faktörü olarak bilinen bir pıhtılaşma faktörü, bu durumlarda aşırı aktif olma eğiliminde olabiliyor.

Böylece protein C gibi vücut antikoagülanlarının aktivasyonu da azalıyor. Bağışıklık sistemi harekete geçtiğinde bile, trombosit agregasyonu bazen aşırı miktarda olmak üzere aktive oluyor. Başka bir deyişle, sepsis durumunda, hiper pıhtılaşma durumunun ortaya çıkması çok yüksek bir olasılığa sahip hale geliyor.

Tümörler

Kanserde tromboembolizm insidansı yüksek oluyor ve ayrıca köpek kemoterapi ile tedavi edildiğinde bu durumun da arttığı görülmekte. Bu nedenle veteriner hekimler bu hastalarda antikoagülasyon protokolleri oluşturuyorlar.

Kanserdeki bu hiper pıhtılaşma durumu çok faktörlü olacaktır ve Virchow’un üçlüsünün her üç faktörünü de etkileyen bir durum olarak görülüyor. Aslında, tümör hücrelerinin kendileri de, protrombotik özellikleri uyarabiliyor.

Bu pıhtılaşma bozukluklarını önlemek mümkün mü?

Yukarıda belirtilen hastalıkları tedavi etmenin yanı sıra, bir dizi uygulama, tromboembolizm başlangıcını önlemeye yardımcı olabilir. Evcil hayvanların, her gün uygulamaya devam edecekleri sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmeleri gerekiyor.

Ayrıca, mümkün olduğunca her gün aktif kalmaları ve uzun yürüyüşlere çıkmaları da önemli. Köpeğinizin genetik bir yatkınlığı varsa, kalıcı tedavi ile ilgili konuları danışmak için onu mümkün olan en kısa sürede bir veterinere götürmeniz de oldukça önemli.