Hayvanlarda Yüksek Kolesterol Belirtisi ve Tedavisi
Kandaki yüksek kolesterol seviyesinden sadece insanlar etkilenmez. Çok yaygın olmasa da, evcil hayvanlarımız da hiperlipidemiyanın sebep olduğu sorunlardan muzdarip olabilir. Bu makalede, evcil hayvanlardaki yüksek kolesterol belirtilerinden ve tedavisinden bahsedeceğiz. Ayrıca hiperlipidemiyanın ana sebeplerini ve nasıl önleyebileceğinizi de anlatacağız.
Kolesterol nedir?
Kolesterol, vücudumuzu oluşturan gerekli yağlar ya da lipitlerden bir tanesidir. Hiperlipidemiyanın sebep olduğu sorunlardan dolayı kötü bir üne sahip olsa da, vücudumuz kolesterolü doğal olarak üretir. Aslında, kolesterolün molekülleri her bir hücremizde vardır.
Kolesterol, besin sindirimine yardımcı olduğu gibi, aynı zamanda D vitamini sentezine ve bazı hormonların üretimine de yardımcı olur.
Bildiğiniz gibi, iki çeşit kolesterol vardır: HDL kolesterol ve LDL kolesterol. LDL düşük yoğunluktadır ve damarlarda birikir. Bu yüzden “kötü kolesterol” olarak anılır. Diğer yandan HDL yüksek yoğunluktadır. Metabolizmamızı dengelemeye, toksinleri ve fazla LDL’leri vücudumuzdan atmaya yardımcı olur. Bu yüzden HDL “iyi kolesterol” olarak anılır.
Hayvanlarda yüksek kolesterol
Hiperlipidemi ya da hiperkolesterolemi, kan dolaşımında yüksek yağ seviyelerinin kalıcı varlığı ile karakterize edilir. Ya da, daha basit bir ifadeyle, kandaki kolesterol seviyelerinin her zaman yüksek olması ve sağlıklı düzeyi aşmasıdır.
Bu yüzden tekrar eden ile ara sıra yükselen kolesterol seviyelerinin arasındaki farkı anlamak gerekir. Bazı yiyecekleri yedikten ya da stresli veya güçlü duygular yaşadıktan sonra kolesterol seviyesinin yükselmesi normaldir. Mantıksal olarak, kısa bir süre sonra seviyenin normale dönmesi gerekir.
Hiperlipidemili insanlar ve hayvanlar, gündelik yaşamlarında bile yüksek kolesterol seviyelerine sahiptir. Bu durum sağlık açısından büyük bir risk oluşturur.
Hiperlipidemi Sebepleri
Hayvanlardaki hiperlipidemi sebepleri, insanlardaki ile benzerlik gösterir. Genel olarak dengesiz beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, bazı metabolik rahatsızlıklar ya da doğuştan gelen sorunlarla alakalıdır.
Gelin, hayvanlardaki hiperlipidemi ve yüksek kolesterol sebeplerine göz atalım:
- Et, süt ve yağlı gıdaların ağırlıklı olduğu beslenme tarzı
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Hamilelik
- Nefrotik sendrom (böbrekleri etkileyen dejeneratif bir hastalık)
- Diyabet
- Pakreatit
- Adrenal bezlerin fazla çalışması
- Kolestaz (safra kanallarının tıkanması)
- Lipit giderici enzimlerdeki ya da lipit taşıyan proteinlerdeki doğuştan gelen anormallikler
- Yaşlanma
Hayvanlarda yüksek kolesterol belirtileri
Hiperlipidemi, genellikle evcil hayvanlarımızın vücutlarında sinsice hareket eden bir hastalıktır. İlk belirtileri genel hastalık belirtileridir ve hayvanlarda anlaması zordur. Bu yüzden hayvan sahipleri, ileri aşamalarda hastalığı fark edebilirler.
Bu yüzden dengeli bir diyetle bu hastalığı önlemek çok önemlidir. Ayrıca, hayvanlarınıza düzenli olarak kan testi yaptırarak da bu hastalığı önleyebilirsiniz. Hayvanlardaki yüksek kolesterolün ana belirtileri şunlardır:
- Karın ağrısı
- Ciltte morluk ya da yara
- Dermal ksantomalar (ciltte yağ dolu sarımsı veya turuncu yumrular)
- Konvülsiyon
- Sinir sistemindeki değişiklikler
Evcil hayvanlardaki yüksek kolesterolün tedavisi
Hiperlipidemi teşhisinden sonra, veterineriniz evcil hayvanınızın ihtiyaçlarını karşılayacak bir tedavi önerecektir. Bunların arasında hayvanınızın kanındaki kolesterol seviyesini düşürmek için bir diyet değişikliği de yer alacaktır.
Genellikle, lif bakımından zengin yüksek kaliteli proteinler ve %10’dan daha az yağ içeren bir diyet önerilir. Ayrıca veteriner kandaki yağı kontrol etmek için bir ilaç ya da doğal takviye de verebilir.
Evcil hayvanlarda yüksek kolesterol nasıl önlenir?
Evcil hayvanlarda yüksek kolesterolü önlemenin en iyi yolu, besin değeri yüksek olan dengeli bir diyet vermektedir. Hayvanınıza yağ, şeker ya da kimyasal açıdan zengin insan yapımı yiyeceklerden vermemelisiniz.
Ayrıca, evcil hayvanınızın kilosunu ve metabolizmasını sağlıklı bir seviyede tutmak için günlük egzersiz yaptırmak da gerekir. Hareketsiz bir yaşam tarzının hem davranış problemlerine hem de çeşitli hastalıkların gelişimine neden olduğunu unutmayın.
Ve son olarak, evcil hayvanınıza hayatı boyunca takviye ilaç vermeniz gerekir. Her altı ayda bir yapılan veteriner ziyaretlerine ek olarak, hayvanınızın aşılarını aksatmamalısınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Xenoulis, P. G., & Steiner, J. M. (2010). Lipid metabolism and hyperlipidemia in dogs. Veterinary Journal. https://doi.org/10.1016/j.tvjl.2008.10.011
- Johnson, M. C. (2005). Hyperlipidemia disorders in dogs. Compendium on Continuing Education for the Practicing Veterinarian.
- Fleeman, L. M. (2010). Is hyperlipidemia clinically important in dogs? Veterinary Journal. https://doi.org/10.1016/j.tvjl.2008.12.008