Pabuç Gagalı Leylek: Huyları ve Doğal Ortamı

Pabuç gagalı leylek, Afrika Kıtasına özgün, çok ilginç bir hayvandır. Bir National Geographic belgeselinde anlatıldığı üzere bu kuşun, leylek bacakları, pelikan gagası ve kartal kafası vardır. Pabuç gagalı leylek, bir çocuğun fantastik çizimlerinden fırlamış gibi görünen bir kuştur.

Bilim insanlarının “Balaeniceps rex” olarak adlandırdığı, eşsiz bir hayvandır. Prehistorik özellikleri vardır ve hassas olarak sınıflandırılıp, nesli tükenmekte olan hayvanlar listesine eklenmiştir. Ne yazık ki günümüzde geriye çok fazla pabuç gagalı kalmadı ve sayıları gün geçtikçe daha da azalıyor.

19. yüzyılda keşfedildiğinden bu yana, pabuç gagalı leylek bilim camiasının dikkatini çekmektedir. Dişileri daima erkeklerinden daha küçük olsa da, oldukça iri kuşlardır.

Pabuç gagalı leyleklerin erkekleri 1.5 metre boyuna ulaşırlar ve kanat genişlikleri 2 ila 2.5 metre arasındadır. Dişileri ise genelde erkeklerden, yaklaşık olarak 15 santim daha küçüktür.

Şaşırtıcı şekilde bu kuş 50 yıl kadar yaşayabilir, bu da onu en uzun ömürlü vahşi kuşlardan birisi yapar. Yavaş gelişimlerinden dolayı, pabuç gagalı leylekler 4 yaşından sonra üremeye başlayabilirler.

Pabuç gagalıların tüyleri mavimsi bir gri ve kül rengidir ve de sırt tarafındaki tüylerde yeşilimsi bir ton vardır. Ancak, karın ve kuyruk tüyleri neredeyse beyazdır; gözleri sarı, bacakları siyahtır.

Huyları

Bu kuşun huyu çok ilgi çekicidir. Pabuç gagalılar, durağan ve tekil yaşamları tercih ederler. Rahatsız edilmeyi ve başka kuşlara yakın olmayı sevmezler, kendi türlerine bile. Sadece çiftleşme döneminde yakınlaşırlar. Yine de, çiftleşme döneminde bile kilometrekare başına iki yuvadan daha fazlasına rastlanmaz.

Bu özel kuş, düzenli bir yemek kaynağı olan ve sevdiği bir yer bulduğunda, orada uzun süre kalır. Çok büyük kuşlar olmalarına rağmen, yine de yuva kurarlar. Pabuç gagalı leylekler genelde yuvalarını dökülmüş olan kamış ve çimlerden yaparlar.

Esas yiyecekleri balıktır. Genelde akciğerli balıkları, Senegal biçirlerini, kedi balıklarını ve tatlısu çipuralarını tercih ederler. Ayrıca, amfibiyanlar, yavru timsahlar, kemirgenler, su yılanları ve nadiren de olsa diğer su kuşlarını da yerler.

Turistlerin şanssızlığına, pabuç gagalılar gece kuşlarıdır. Gün boyunca, avcılardan kaçmak için saklanır ve yemek bulmak için geceleri ortaya çıkarlar. Bu yüzden, pabuç gagalı leylekleri bir şeyler yaparken görmek zordur.

Çiftleşme döneminde tek eşlilerdir. Müstakbel ebeveynler, 3-4 metre genişliğindeki, ezilmiş yeşilliklerden oluşan yuvalara yumurtlarlar. Her pabuç gagalı, 2 ila 3 yumurta yumurtlasa da, sadece bir tanesi hayatta kalır.

Yavru pabuç gagalı leylek, doğduktan sonraki 2 ay içerisinde 1 metre boyuna ulaşsa da, ebeveynleri bir süre daha ona bakmaya devam eder. Buna ek olarak, yavru 5 aylık olana kadar yuvadan tek başına uzaklaşmasına izin vermezler.

Doğal Ortamı

Bu kuş türü esas olarak Afrika’nın tropik doğu bölgesinde görülür. En yoğun oldukları bölge, Sudan ve Zambiya arasıdır. Çiftleşme ve üreme dönemlerinde, Tanzanya ve Uganda gibi mevsimsel taşkınlar yaşanan bataklık bölgelerini tercih ederler.

Yılın geri kalanında, sığ suları ve seyrek bitki örtülü yerleri tercih ederler. Boyutlarından dolayı bu kuşlar, tetikte kalabilmek için görüşlerinin açık olduğu alanları tercih ederler.

Düşük oksijenli sularda, balıklar yüzeye daha yakın yüzmek zorunda kaldığı için, pabuç gagalı leyleklerin en sevdiği yerlerdir. Sudan gibi bölgelerde, pirinç, benzer tohumlar ve yeşillikleri de yerler.

Tehlikeler

Doğal ortamlarının yok edilmesi, bu kuşlar için en büyük tehlikelerden birisidir. Ne yazık ki, bu kuşların yuva kurmak ve yumurtlamak için tercih ettikleri alanlar genelde ekin ekmek için de en ideal olan yerlerdir.

Üreme alanları rahatsız edildiğinde hem daha az çiftleşirler hem de daha az yumurta yumurtlarlar. Bu yüzden, pabuç gagalı leyleklerin sayısı hızla azalmaktadır.

Ayrıca, bu kuşlar da yasa dışı avlanmadan muzdariptir. Yasa dışı tacirler, pabuç gagalı yumurtalarını çalıp, açık arttırma ile satmaktadır. Ne yazık ki sadece birkaç ülkenin, bu kuşları koruyan avlanma yasaları vardır.

Pabuç gagalı leylekleri korumak için birkaç uluslararası beyanname bulunmaktadır. Ayrıca, bu kuş türünün sayısını arttırmak için, kontrol altında çiftleştirme projeleri de vardır. Umuyoruz ki gelecekte pabuç gagalı leyleklerin sayısı artar ve tekrar özgürce gezinebilirler.