Kılıç Gagalı Sinek Kuşlarının Dezavantajları

Yazan ve doğrulayan biyokimya Luz Eduviges Thomas-Romero

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Kılıç gagalı sinekkuşu (Ensifera ensifera), bir çiçek ile tozlaştırıcısı arasındaki en şaşırtıcı evrim örneklerinden biridir. Tozlaşma çalışmaları içinde, böceğin dilinin uzunluğu ve dölleyen kuşun gagası genellikle en önemli etkenlerden biridir.

İlginçtir ki, bu evrimin klasik bir örneği de Darwin’in orkidesidir (Angraecum sesquipedale). Darwin 1862’de bu güzel çiçeği bir çalışmasında kullandı. Orkidenin en önemli özelliği 8 ila 13 inç uzunluğunda olabilen uzun mahmuzudur.

Darwin, mahmuzun dibinde nektar salabilen bir hortuma sahip bir kelebeğin varlığını öngördü. Kırk yıl sonra, Madagaskar’da uygun boyutta dile (Xanthopan morganii praedicta) sahip sfenks bulundu. Bu yazıda kılıç gagalı sinekkuşu ve çiçeğinden bahsedeceğiz.

Kılıç gagalı sinekkuşu neye benziyor?

Kılıç gagalı sinek kuşu, en büyük sinek kuşu türlerinden biridir. En dikkat çekici özelliklerinden biri de yaklaşık 4 inç uzunluğundaki alışılmadık derecede uzun gagasıdır. Aslında, gagası vücudunun geri kalanından daha uzun olan (kuyruğu hariç) tek kuştur. Ayrıca dili de çok uzundur.

Kılıç gagalı sinekkuşu (Ensifera ensifera), belirgin bir cinsel dimorfizme sahiptir. Erkeklerin bronz renkli kafaları, bronz-yeşil sırtları ve parlak yeşil karınları vardır. Ayrıca boğazları siyahımsı yeşil ve kuyrukları bronz-yeşil renktedir.

Öte yandan, dişilerin baş ve sırtı benzer renkte olmasına rağmen, yeşil benekli beyaz bir göbeği vardır. Dahası, dişiler daha zeytin renginde bir boğaz ve kuyruk çevresinde grimsi beyaz kenarlara sahiptir.

Kılıç gagalı sinekkuşunun coğrafi dağılımı

Bu egzotik kuş, batı Venezuela’dan Kolombiya’ya, Ekvador’a, Peru’dan kuzeydoğu Bolivya’ya kadar dağlarda bulut ormanlarında yaşar. Aynı zamanda deniz seviyesinden 5.500 ft’den yüksek ve 10.800 ft’ye kadar yüksekliklerde yaşar.

Bu kuş türünün bilinen bir göç yolu yoktur ve yıl boyunca And dağlarının bir sakini olarak yaşar. Ek olarak türün sabit popülasyona sahip olduğu ve geniş bir coğrafi alana hakim olduğu düşünülmektedir. Ancak, eşit bir şekilde dağılmamıştır ve bulunması oldukça zordur. Bu da türlerin araştırılmasını karmaşık hale getirir.

Beslenme ve Yeme Alışkanlıkları

Bu sinek kuşu oldukça özel bir türdür. Bu da nektarı çok özel çiçeklerden beslediği anlamına gelir. Olağandışı uzun gagasından dolayı özellikle Passiflora ve Datura ailesinde uzun korolalı çiçeklerle beslenebilir.

Karışık Passiflora türlerinin tozlaşma için tamamen kılıç gagalı sinekkuşuna bağlı olduğunu unutmamalıyız. Ek olarak küçük böcekler ve örümcekler de beslenmelerinin önemli bir parçasıdır. Erkekler beslenme alanlarını gözetirler ve diğer sinek kuşlarına veya nektar üreten diğer türlere karşı özellikle saldırgandırlar: kelebekler, bombus arıları vb. gibi.

Sinek kuşu genellikle uçarken nektarları içer. Aynı çiçekleri aynı sırayla ziyaret eder. Sonuç olarak, bu davranış etkili bir çiçek tozlaşmasına ve türlerin geçişine yardımcı olur.

Üreme

Bu türden kuşlar çok eşlidir. Çünkü bu davranış üreme başarısını arttırır. Genel olarak, yavru sayısı ve hayatta kalma oranları hakkında çok az şey biliyoruz. Ancak dişilerin genellikle Şubat ve Mart ayları arasında yumurtalarını bıraktıklarını biliyoruz. Ayrıca yuvayı besleme ve koruma görevi sadece dişiye aittir.

Kılıç gagalı sinekkuşu ve çarkıfelek bitkisinin evrimi

Birkaç çalışma, bu kuş ve karışık Passiflora bitkisinin özel bir ortak evrim sürecinden geçtiğini ortaya koymuştur. Bu durum sayesinde kuş, harika bir gaga geliştirmiştir. Öte yandan bitki, anterlerin ve sigmaların konumunu artı korolla tüpünün uzunluğunu geliştirmiştir. Bu da onu bu sinek kuşu hariç neredeyse tüm türler için erişilmez bir besin kaynağı haline getirdi.

Aralarındaki simbiyotik ilişki, çarkıfelek meyvesinin tozlaşma için kuşa bağımlı olmasına neden olurken, kuş için de yüksek kaliteli bir besin kaynağı haline gelir.

Yüksek bir uzmanlıkta asimetri

Aşırı tozlaşma ile ilgili çalışmaların çoğunda bitki ile tozlaştırıcı arasındaki etkileşimin asimetrik olduğunu bilmek ilginçtir. Bu tozlaştırıcıların birkaç bitki ile etkileşime girmesine rağmen, bitkinin genellikle yalnızca birkaç tozlaştırıcıya bağlı olduğu anlamına gelir. Bu öyle görünmese bile her ikisi için de faydalıdır.

Öte yandan Darwin’in orkide ve onun tozlaştırıcı kelebeği söz konusu olduğunda, Darwin oranın 1: 1 civarında olduğunu tahmin etti. Ayrıca bu ilişkide bir partnerin yok olmasının diğerinin de yok olmasına yol açacağını öngördü.

Bu nedenle, çiçek ve tozlaştırıcı ilişkisini etkileyebilecek herhangi bir zarar verici durum, öncelikle bunun gibi özel ilişkilerde görülebilecektir.

Bitki ve tozlaştırıcı arasındaki ilişkiler asimetrik ise, tozlaştırıcılar çeşitli nektarlardan beslenerek neslinin tükenme tehlikesinden daha fazla korunabilir.

Mevcut koşullar ve korunması

Kılıç gagalı sinekkuşu, Uluslararası Doğa Koruma Birliği tarafından “az endişe gerektiren” tür olarak kabul edilir. Nüfusun azaldığına dair herhangi bir işaret veya türe karşı gözle görülür bir tehdit yoktur. Bununla birlikte, henüz bilinen küresel bir nüfusları da yoktur.

İklim değişikliği ve ormansızlaşma gibi çeşitli faktörler, bu özel sinek kuşunun nüfusunu tehdit ediyor. Esas olarak habitat kaybına ve gıda kaynaklarının azalmasına neden olan faktörler, özellikle de Passiflora bitkileridir.