Kargaların Bilişsel Yetenekleri Hakkında Merak Ettikleriniz

Bu konuya başlamanın iyi bir yolu, Lewis Carroll’un şu uygunsuz alıntısı olabilir: “Neden bir kuzgun yazı masasına benzer?” Ya da daha doğrusu, ”Kargalar nasıl maymunlar gibi olabilir?” de diyebiliriz. Kargagiller, çok farklı türler olmalarına rağmen tıpkı primatlar gibi büyük bir hafıza kapasitesine sahiptir. Bu esrarengiz kuşların zekasını merak ediyorsanız, okumaya devam edin! Bu yazıda, kargaların bilişsel yetenekleri hakkında merak ettiklerinizi (ve de kuzgunların) öğreneceksiniz.

Kargaların bilişsel yetenekleri

Kargalar, kuzgunlar, saksağanlar, küçük kargalar, leş kargaları ve İber saksağanları kargagiller ailesine aittir. Bu grup, zekalarıyla ve yeteneklerinin çeşitliliğiyle tanınır. Bu türün bilişsel yeteneklerini test eden birçok çalışma var. Araştırmacılar, kargagillerin birçok konuda öne çıktığını gösterdi:

• Analojik akıl yürütme: Kargalar, benzerliği olmayan farklı gerçekleri ve deneyimleri daha önceki deneyimlerle ilişkilendirebilirler.
• Eylemsel bellek: Bu hayvanlar, deneyimledikleri belirli şeylere ilişkin çok net anılara sahip olabilir.
• Sorunları çözmek için araçlar veya gereçler kullanmak.
• Karmaşık sosyal etkileşimlere sahip olmak: Kargagiler, diğer karga gruplarının sosyal dinamiğini deşifre edebilme yeteneğine sahiptir. Örneğin, kendi gruplarının üyeleri ile diğer yabancılar arasındaki mevcut ilişkinin dinamiklerini anlarlar. Bir karga topluluğunda ilişkiler, her bir üyenin sosyal sıralaması üzerine kuruludur; bu sıralamada yer alan kargalar baskın veya uysaldır.
• Kendilerinin ve diğer kargaların psikolojik durumunun farkında olmak: Kargalar kendilerini aynada tanır; bu da onların neye benzediklerinin farkında olduklarını gösterir. Kendi türlerinin dışındaki canlıları da hatırlayabilirler.

Kargalar çalışma belleğine (veya kısa süreli hafıza) sahiptir

Primatların yüksek bilişsel kapasitesi, çalışma belleği, kısa süreli hafıza ve bilginin işlenebilmesinden kaynaklanmaktadır. Planlama yapmak veya bilişsel esneklik gibi önemli zihinsel beceriler doğrudan çalışma belleğine bağlıdır.

Kargagiller ile yapılan sayısız çalışmaların sonuçları, bu canlı türünün evrimsel tarihleri ​​boyunca çalışma belleklerine büyük bir kapasite kazandırdıklarını gösteriyor. Aslında bu yetenekleri primatlarınkine eş değerdir. Bu konuda örneğin psikolog Balakhonov ve ekibi aşağıda açıklayacağımız etolojik bir deney gerçekleştirdi.

Kargaların ve primatların bilişsel yeteneği

İlk olarak Balakhonov, on ay boyunca iki kara karga deneğini (Corvus corone) eğitti. Bu çalışma, iki makak türü ile yapılan önceki bir deneye son derece benzerdi. Deney, bir ekranda beliren bir dizi görsel uyarıcıyı ve hayvanın baş ve göz hareketlerini içeriyordu. Ek olarak, deneyden önce bu kuşlar kafalarını merkezde tutmaları için eğitmişlerdi.

Bahsettiğimiz görsel uyaranlar ekranda sabit kalan renkli karelerdi. Deneyde bu kareler bazen birkaç saniye ortadan kayboluyor ve sonra bazı değişikliklerle yeniden ortaya çıkıyorlardı. Şekillerde bir değişiklik olduğunda ise denek hayvan ekranı gagalıyordu.

Araştırmacılar, kargagillere mensup canlı türlerinin ekranda algılayabileceği maksimum öğe sayısının dört olduğunu keşfetti. Bu, primatlara çok benzer bir sonuçtu.

Kargalar karmaşık sorunları çözebilir

Kargaların bilişsel yetenekleri, günlük sorunları çözmelerine yardımcı olur. Örneğin, daha önceki deneyimlerinden faydalanarak yeni gereçleri kullanarak problemlerinin üstesinden gelebilir. Hatta, başka bir karganın deneyimini de hatırlayabilir.

Sonuç olarak, belirli bir sırayla atılacak birkaç adımla çözülmesi gereken problemleri çözebilirler. Buna neden olan şey, edindikleri bilgileri saklama ve ardından sırayla kullanabilme yetenekleridir. 

Bununla birlikte, kuşlar ve memeliler gibi birbirinden son derece farklı olan hayvanlar üzerinde yapılan bu tür deneyleri tekrarlamak mümkündür. Bu türler ortak olarak mükemmel bilişsel yetenekleri, çok hassas bir görsel sistemi ve renk çözünürlüğü gibi özellikleri paylaşıyorlar.

Evrim ağacının farklı kollarına ait olmalarına rağmen, bu deneyler yakınsak evrim sayesinde farklı türlerin aynı özelliklere sahip olduğunu göstermektedir.

Doğada var olan sorunları çözebilmek, canlıların yaşam ve ölüm arasındaki farkı bilmesinden ileri gelir. Yani hayatta kalabilmek için karşılaşılan problemler bir şekilde çözülebilmelidir. Sonuç olarak, doğadaki canlıların bu kadar olağanüstü yeteneklere sahip olması pek de şaşırtıcı değil.