Okyanus Akıntıları Deniz Faunasını Nasıl Etkiler?

Yazan ve doğrulayan biyolog Miguel Mata Gallego

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Okyanusun belirli kısımlarında çok farklı hayvanlarla karşılaşılması mümkündür. Bunun nedeni okyanus akıntıları olarak karşımıza çıkar. Bunun yanı sıra, ekolojik ve trofik etmenler de canlı çeşitliliğini etkiler. Su akıntılarında ne kadar fazla besin olursa, çeşitlilik de o kadar artacaktır.

Peki canlılığın bu derece artmasına neden olan durum nedir? Deniz ekosisteminin okyanus akıntıları ile olan ilişkisi nasıldır? Bunu keşfetmek için okumaya devam edin.

Okyanus Taşıyıcı Kuşaklarının Sırrı

Okyanuslarda suların gezegen çapında oradan oraya taşınmasını sağlayan akıntılar bulunmaktadır. Termohalin devridaimi denen bu süreç ekosistemi bugünkü haline getiren en önemli durumlardan biridir.

Bu görece karmaşık bir süreçtir. Basitçe suların güneşin etkisiyle taşıyıcı bir kuşak görevi gördüğünü söyleyebiliriz. Güneş ilk önce ekvator yakınlarındaki suları ısıtır. Sonrasında dünyanın hareketinden ve eğiminden ötürü bu sıcak sular batıdan doğuya doğru akar. Diğer bir deyişle, soğuk sulara doğru akarlar.

Özellikle Körfez Akıntısı çoğu kişinin bildiği bu tarz bir akıntıdır. Körfez Akıntısı enlemleri de göz önünde bulundurulduğunda, Avrupa’nın görece sıcak ve nemli bir iklime sahip olmasını sağlar.

Bu sıcak akıntılar kutup bölgelerindeki soğuk sularla karşılaştıklarında yavaşlar ve batarlar. Batarken de hemen hemen ters yöne, sıcak akıntıların olduğu yöne ilerleyerek okyanuslardaki akıntıların devamlılığını sağlarlar.

Okyanus Akıntıları Denizlerdeki Canlılığı Belirler

Suların bu hareketi genellikle iklimsel ve ekolojik bazı özellikleri beraberinde getirir. Çünkü kıyı sularının sıcaklıkları buradaki deniz ekosistemi üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir.

Artık okyanus akıntıları ve bunlara neyin neden olduğunu anladığınıza göre okyanuslarda iki tip akıntı olduğundan bahsetmenin zamanı geldi. Bunlar soğuk ve derin akıntılar ve sıcak yüzey akıntılarıdır.

Çok fazla balığın, ahtapot gibi kafadanbacaklıların ve kabuklu deniz hayvanlarının bir yerde toplanmasını açıklayan şey soğuk akıntılardır.

Akıntılar Nelerdir?

Kıtanın sol tarafında bazı soğuk akıntılar kıyıya paralel ilerler ve ani rüzgarların oluşumuyla ilişkilendirilirler. Bu rüzgarlar deniz suyu ile etkileşime girer. Bunun sonucunda da derin su akıntıları kıyı kenarlarında yüzeye yükselir.

Peki deniz canlıları bu soğuk akıntılardan neden bu kadar çok hoşlanır? Sıradaki kısımda bundan söz edeceğiz.

Okyanus Akıntıları ve Deniz Yaşamı Arasındaki İlişki

Okyanuslarda o kadar farklı canlılar bir arada yaşamaktadır ki bu çeşitliliği nelerin etkilediğini açıklamak biraz zor olabilir.

Fakat okyanuslarda ve denizlerde bulunan canlıların hepsinin ortak bir özelliği vardır: Öldüklerinde denizin tabanına batarlar. Bundan ötürü, büyük ya da küçük biyolojik kalıntılar birikir ve daha sonrasında kullanılabilir.

Soğuk suların meydana gelmesi ya da akışkanlığı bu besin maddelerini daha sığ bölgelere taşır. Bu noktada, okyanusun besin zincirinin temeli olan omurgasız canlılardan planktonlar devreye girer. Bundan ötürü, çeşitli çalışmalar planktonların bu akıntı alanlarında nüfuslarını artırmak için bu besinlerden faydalandıklarını göstermektedir.

Planktonların sayısındaki artış besin zincirindeki diğer canlıların da işlerine yarar. Bu canlılara balıklar ya da yengeç, deniz örümceği veya ıstakoz gibi eklembacaklıları dahil edebiliriz.

Dolayısıyla akıntılar okyanus tabanlarında kalan besinlerin dolaşımını sağlarken, nüfusun kalabalık ve çeşitliliğin bol olduğu alanlar yaratır.

Balıkçılık Yapılan Alanların Ardında Yatan Neden

Tabii bu okyanus akıntıları okyanus ve denizlerin bazı kısımlarının balıklar açısından çok daha zengin olmasını sağlamıştır. Şili ve Peru varlığı soğuk akıntılara bağlı balıkların yaşam alanlarına yakın olduğu için balıkçılık anlamında gelişmiş ülkelerdir.

Aynı şey Kuzey Atlantik’te deniz ürünlerinin çokluğu ve niteliğiyle tanınan Galiçya gibi yerler için de geçerlidir.

Okyanus Akıntıları ve İklim Değişikliği

Sonuç olarak, okyanus akıntılarının deniz yaşamı üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu gözlemlememiz mümkündür. Bu akıntılar iklim ve ekosistem üzerinde de son derece etkilidir.

Bildiğimiz üzere küresel ısınmadan ötürü kutupların eriyerek Körfez Akıntısı’na karışması iklim değişikliğinin feci sonuçlarından biridir. Dünyanın ısınmasını ve ekosistemin tamamen yok olmasını önlemek tüm insanlığın görevidir.