Monitör Kertenkeleleri Nasıl Hayvanlardır?

Yazan ve doğrulayan Veterinerlik Eugenio Fernández Suárez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Monitör kertenkeleleri, çok zeki hayvanlar olan Varanus takımına ait büyük kertenkelelerdir.

Monitör kertenkeleleri nasıl hayvanlardır?

Okyanusya, Asya ve Afrika kökenli olan bu sürüngenler, Amerika kıtasındaki bazı ülkelerde istilacı egzotik tür olarak geçmektedir. Miyosen devrinden beri varlığını sürdüren bu hayvanın 80 türü günümüze kadar ulaşmıştır.

Monitör kertenkeleleri, etini koparmalarını sağlayan güçlü boyunları olan iri hayvanlardır. Özellikle Komodo Ejderi’nin güçlü kuyrukları ve pençeleri vardır. Bu tür, 3 metreye ulaşan boyuyla, özellikle 20 cm Avusturalyalı cüce monitör kertenkelelerine kıyasla en uzun tür olarak görülmektedir.

Ancak Komodo Ejderi’nden daha büyük monitör kertenkeleleri de var. Megalanya 30.000 yıl önce Avusturalya’da yaşamış devasa bir monitör kertenkelesiydi. Aborjinlerle aynı dönemlerde yaşadığı düşünülmektedir.

Beslenme şekilleri

Monitör kertenkelelerinin çoğu bölgesel ve etçildir. Ancak ağaçlarda ya da hem suda hem karada yaşayan türleri de vardır. Hatta meyve ve sebze ile beslenen kertenkeleler bile bulunmaktadır.

Monitör kertenkeleleri böcekler, kabuklu canlılar, yumuşakçalar, balıklar, amfibiyanlar ve hatta kuşlar, diğer sürüngen ve memelilerden beslenirler. Komodo ejderi gibi bazı kertenkeleler büyük geyikleri de avlayabilir.

Yılanlarda olduğu gibi, monitör kertenkelelerin son derece gelişmiş vomerozanal organları vardır ve koku alma duyularıyla avlarının yerlerini saptarlar. Yılanlarda olduğu gibi, bunların da çatal dilleri vardır. Bu durum timsah ve iguana gibi diğer dört ayaklı sürüngenlerde görülmez.

Bu hayvanlar kendi boyutlarından daha büyük avları da yiyebilir. Yılanlar gibi, bu kertenkelelerin de kafatasından bağımsız bir üst çeneleri vardır.

Davranış

Monitör kertenkeleleri bilindiği üzere yalnız hayvanlardır. Ancak kısıtlı kaynakları olan bölgelerde elli kertenkeleyi bir arada bulabilirsiniz. Bunun sebebi geniş bölgelerde aktif olarak avlanmalarıdır.

Bu büyük sürüngenler ilginç bir hayvan grubudur. Anatomik olarak birbirlerine benzeseler de, grup üyelerinin boyları arasında büyük farklılıklar vardır. Diğer sürüngenlere göre daha aktiftirler bu yüzden metabolik kapasiteleri daha yüksektir.

Diğer sürüngenlerin aksine, monitörlerin kalbi memelilerinkine benzer. Kalplerinde, her kalp atışında iki odacığı ayıran ventriküler bölümü vardır. Bu, oksijen dolaşımının daha etkili olmasını sağlar.

İnsanlar monitör kertenkelelerinin zehirli olup olmadığını öğrenmek ister. Isırıkları kan dökecek kadar güçlü ve oldukça acı vericidir. Ancak, bunun sebebinin zehirden mi yoksa ağızlarındaki bakterilerin sebep olduğu enfeksiyondan mı kaynaklandığı henüz bilinmemektedir.

Monitör kertenkeleleri için tehdit

Bu sürüngenler büyük bir tehdit altında. İspanya, Avrupa’ya yapılan yasa dışı hayvan kaçakçılığında bir geçiş ülkesi olarak görülmektedir. Özellikle sürüngenler ve monitör kertenkeleleri risk altındadır.

Evcil hayvanlar için kullanılan bu hayvanlar, İspanya’yı yasa dışı sürüngen kaçakcılığında mücadele eden önemli ülkelerden biri haline getirmektedir. Umarız Dünya üzerindeki son ejdarhaların nesli tükenmez.