Kanaryaların Ötüşü ve Arkasında Yatan Sebepler

Yazan ve doğrulayan biyolog Samuel Sanchez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Kanaryalar (Serinus canaria domestica), tüm dünyada evcil hayvan olarak yetiştirilen en yaygın evcil kuş grubundan bir tanesidir. Birincilik basamağında sadece bir tür ile yarışırlar; muhabbet kuşları (Melopsittacus undulatus). Bu makalede, kanaryaların ötüşü hakkında bilgi vereceğiz.

Bu karizmatik ve enerjik kuşlar, insanlara 17. yy’dan beri eşlik etmektedir. O zamanlar Kanarya Adaları’ndan ihraç edilir ve İspanyol denizciler tarafından Avrupa’ya getirilirdi. Fiyatları çok uçuktu ve herhangi bir hanede bulunması bile zenginlik ve gücü simgelerdi.

Birçok kanarya sahibi, kuş alırken evlerini neşe ile dolduracak şekilde karakteristik ötüş şekline sahip bu türleri tercih etmektedir. Peki, kanaryaların neden öttüğünü biliyor musunuz? Cevabını bu makalede bulabilirsiniz.

Kanaryaların ötüşü

İlk olarak, kanaryaların ötüşünü tanımlayan temel özellikleri bilmemiz gerekir. Bu kuşlar, gagaları kapalıyken keskin ve uzun süreli olan çabuk iniş ve çıkışlara sahip cıvıl cıvıl sesler çıkartarak boğazlarını oldukça tuhaf “şişkin” bir şekle sokarlar.

Diğer yandan, “metalik” tonla belirli sesler çıkartmak için gagalarını açarlar. Bu tonun keskinliği türüne bağlı olarak değişmektedir. Kanarya şarkısının en duyulabilir kısmı ve hepimizin aşina olduğu kısmı da burasıdır.

Bu minik hayvanın tonalitelerinin karmaşıklığı çeşitli toplumların belirli kuralları olan şarkı söyleme yarışmaları düzenlemesine ön ayak olmuştur. Tonalitenin türüne bağlı olarak kanarya türlerini ayırt edebiliriz:

• Choppers: Kırık tonda ve açık gaga ile tiz bir sesle öterler. Genelde seslerinden ziyade fiziksel özellikleri (boyutları, renkleri vb.) için tercih edilirler.
• Rollers: Öterken çok fazla gagalarını açmadıkları için daha hafif cıvıldayarak daha yumuşak tonlarda sesler çıkartırlar. Tonları kulağa çok hoş gediği için genelde yarışmalarda sık sık karşımıza çıkar.
• Warblers: Öterken birçok farklı ses kombinasyonu yaparlar.

Gördüğümüz üzere, kanaryaların ötüşü ilk başta sandığımızdan daha karmaşık, peki ama bu keskin vokalizasyonların evrimsel açıdan ne gibi bir açıklaması vardır?

Kanaryalar neden öter?

Her şeyden önce, dişi kanaryalar çok iyi sesler çıkarmasa da, ötüş şekillerine dikkat etmek gerekir. Asla aynı tarzda söylemezler, çok değişkenlik gösteren cıvıltılar çıkartırlar.

Bu sebeple, yakından bildiğimiz sesleri sadece erkeklerin çıkardığını söyleyebiliriz. Evrimsel açıdan, iki cinsiyetten sadece bir tanesi bu özelliği sergileyebildiği için bunu cinsel dimorfi olarak tanımlayabiliriz.

Bu yüzden, erkek kanaryaların neden şarkı söylediklerini çıkartabiliriz: dişi aramak ve bölgelerini belirlemek için. Bu teori, özellikle kafeslerine dişi girdiği zaman erkeklerin ötme sıklığını azaltmalarını açıkladığı için pratikte çok mantıklı gelmektedir.

Dahası deneyler, erkek özelliklerinin gelişimi için önemli olan testosteronun tıpkı erkeklerde olduğu gibi dişilerde de şarkı söylemeye neden olduğunu göstermektedir.

Bunun nedeni, dişilerde şarkı söylemelerine neden olan serebral çekirdeklerin, hormonlara bağlı olarak %90 oranında büyümesidir. Testosteron beynin şarkı söyleme kapasitesini kuşun cinsiyetine göre kodladığı için, kanaryaların üreme amaçlı öttüğü teorisi de desteklenmektedir.

Dişi kanaryaların %95’i neredeyse hiç ses çıkarmaz. Çıkartanların ise düzensiz cıvıltılardan oluşmaktadır.

Kanaryaların ötüşü: bir hormon meselesi

Dolayısıyla kanaryaların neden öttüğü sorusuna dönersek, net bir cevap verebiliriz. Cinsel hormonlar çeşitli serebral çekirdeklerin gelişmesine olanak sağlayarak, dişi kuşların dikkatini çekmeyi amaçlayan seslerin üretimini sağlar.

Durum bu olsa bile, tüm erkek kanaryalar sürekli ötmezler. Bu kuşlar çiftleşme döneminden, stresten, parazit hastalıklardan ve diğer birçok sebepten ötürü şarkı söylemeyi bırakabilirler. Şarkı söylemek, bu güzel hayvanların tek olmasa da, en güzel özelliklerinden bir tanesidir.