Hayvanların Yerine Getirdiği Tarihi Görevler
Hayvanların kendi ekosistemlerinde yerine getirdikleri işlevlerin ötesinde, toplumda da önemli bir rol oynadıklarını görüyoruz. Esasen, önemli tarihsel rolleri doldurmuş birçok hayvan var.
Hayvanlar tarif boyunca insanlara yardım etmeleri için kullanılmıştır. Ama aynı zamanda bize refakat ve rehberlik ederler. Yeri geldiğinde, kurtarıcı olarak hareket ederler. Bilimsel testler için de hayvanlardan yararlanılmaktadır.
Hayvanların doğada oynadığı rol üç kategoriye ayrılır: atıkları işlemek, tohumlamak ve biyolojik kontrolcü görevi görmek.
Hayvanlar aynı zamanda insanlığın ana finans kaynağıdır. Bu yüzden pek çok kişi seçici üremeyi destekliyor zira tekstil ve ayakkabı endüstrileri gibi alanlarda bu süreç kullanılmakta.
Peki ya insanlığın geleceği konusunda iz bırakmış olan hayvanlar? Genellikle göz ardı edilmesine veya unutulmasına rağmen, dünya tarihinin en kritik bazı dönüm noktalarında kilit oyuncular olarak görev yapmış birkaç hayvan vardır.
Herkes uzaya yolculuk eden ilk insan olan Yuri Gagarin’i bilir. Peki bu yolculuğu yapan ilk hayvan olan Laika’yı kim hatırlıyor? Ya da II. Dünya Savaşı’nda kullanılan güvercinler hakkında kaç kişinin bilgisi var?
Hayvanların Tarihsel Rolleri
Çaba ve cesaret, insanları öne çıkaran iki özelliktir. Bununla birlikte, bu özellikler aynı zamanda birçok hayvanın tarihsel rolleri doldurmasına yardımcı olmuştur. İşte kahramanlıkları ve katkılarıyla ünlü olan hayvanlardan sadece birkaçı:
Laika
Moskova sokaklarında başıboş dolaşan bir dişi köpekti. Buna rağmen bir uzay gemisiyle seyahat etmek için seçildi. Laika, 3 Kasım 1957’de Sovyetler Birliği’nin küçük bir kabinde yörüngeye gönderdiği ikinci Sputnik uydusundaydı.
Buradaki olağan dışı şey, orbital bir uzay uçuşu gerçekleştiren ilk canlı olmasıydı. Ne yazık ki Laika asla geri dönemedi.
Laika’nın vücuduna yerleştirdikleri cihazlar hayvanın solumunu, nabzını ve kan basıncını kaydetti. Yetkililer, hipertermiden öldüğünü doğruladılar. Kabinin roketten ayrılması gerekiyordu, ama olmadı. Bu yüzden roket uzaya ulaştığında, Laika’nın kabini aşırı ısınmıştı.
Bu köpek, tarihe geçti. 1960’da iki dişi sokak köpeği Belka (”Sincap”) ve Strelka (”Little Arrow”) da öyle. Sputnik 5 uydusuyla uzaya gittiler ve hayatta kalmayı başardılar. Gemide ayrıca birkaç kemirgen, bitki ve insan derisi örneği vardı. Bir gün süren yolculuğun ardından sağ salim döndüler.
Laika, Belka ve Strelka, bilim adamlarının roketlerin insanların seyahat etmeleri için güvenli olup olmadığını anlamalarına izin verdi. Laika, sistemdeki anomaliler nedeniyle birkaç saatten fazla dayanamamıştı. Bununla birlikte, gemi altı ay boyunca yol aldı ve nihayet kendini imha etti. Belka ise kusmuştu, ancak başka bir sorun yaşanmamıştı.
Dolly
Koyun Dolly, yetişkin bir hücreden klonlanan ilk memeliydi. Bilim insanlarının meme hücre çekirdeği ile birleşmiş ovülleri birleştirme denemelerinden sonra 5 Temmuz 1996’da bu hayvan doğdu. Dolly’nin İskoçya’da dünyaya gelişi, önemli bir dönüm noktasıydı. Tüm dünyada insanlar hayvanların klonlanmasından bahsediyordu.
Dolly’den önceki dönemde klonlama yapılabiliyordu, ancak bu yalnızca embriyonik hücrelerle mümkündü. Dolly, bir yetişkinin DNA hücrelerinin bütün bir organizmanın büyümesine izin verebileceğini gösterdi. Bu Finn Dorset türü koyun, 277 denemeden sonra doğan tek canlıydı ve aylarca gizli tutuldu.
Dolly bilimsel gözetim altında büyüdü, çiftleştirildi ve tamamen normal yavrular üretti. Ancak henüz altı buçuk yaşındayken onu uyutarak öldürmek zorunda kaldılar çünkü akciğer adenomatozisinden muzdaripti. Bilim adamları, Dolly’nin erken yaşlanmasının 6 yaşındaki bir koyunun hücreleri kullanılarak klonlanmasından kaynaklanabileceği sonucuna vardı.
Cher Ami
Güvercinler, özellikle de beyaz güvercinler barış ve saflığın sembolüdür. Ancak Cher Ami, sadece rengi nedeniyle değil, bir elçi olmasıyla ünlenmişti. II. Dünya Savaşı sırasında, Cher Ami Amerikan ordusuna haber getirmiş ve karşı karşıya oldukları tehlike konusunda uyarmıştı.
Verdun savaşında yaralanan güvercin toplam 12 mesaj götürmüştü. Bunların sonuncusu, kesilmiş bacağından çıkarılmıştı ve Amerikan ordusunu düşmanın konumu hakkında uyarmıştı. Bu mesaj savunma yapmalarını sağlamış ve 194 askerin hayatını kurtarmıştı.
Chita
Tarzan filmlerinde oynadığı rolle ölümsüzleşen şempanze Chita, aynı zamanda dünyanın en yaşlı hayvanlarından biriydi. Guinness Rekorlar Kitabı böbrek yetmezliği nedeniyle 80 yaşında öldüğünü bildiriyor. Bu hayvan 30’lu ve 40’lı yıllarda bir sinema yıldızı olmuştu.
Bu ünlü şempanze Jitts olarak adlandırıldı. Film endüstrisi onu Tarzan’ın en iyi arkadaşı yaptı. Florida’daki Palm Harbor Suncoast Primate Sanctuary adlı hayvan barınağında öldü. Onlarca insan onu ziyarete gelip sevgilerini göstermişti.
Bunlar, hayvanların dünyanın tarihinde oynadığı rollerden sadece birkaçı. Asıl liste oldukça uzun.
Bu makaleyi beğendiyseniz, Free Willy filmindeki balina Keiko ile Bin Ladin’in yakalanmasına yardım eden Kahireli köpeğin hikayesini araştırabilirsiniz. Difteri aşısının yapımına yardım eden at Jim de harika bir örnek.