Sulcata Kaplumbağası: Habitat ve Özellikleri
Afrika mahmuzlu kaplumbağası olarak da bilinen sulcata kaplumbağası, var olan en büyük türlerden biridir. Suyu iyi muhafaza etmesini sağlayan yetenekleriyle aşırı sıcak ortamlarda yaşamaya adapte olmuştur. Ayrıca, en ünlü çöllerden birinin sınırları içinde hayatta kalmaya odaklanmış dev bir sürüngendir.
Biçimsel olarak, bu kaplumbağanın bilimsel adı Centrochelys sulcata, Testudines familyasına ait bir sauropsid sürüngen. Bu makalede Afrika’dan gelen bu dev hakkında daha fazla bilgi edinin.
Sulcata kaplumbağa habitatı
Bu sürüngenin dağılımı Sahra’nın güneyini, Senegal’den Doğu Sudan’a, Sahel bandı boyunca kapsar. Yani, Atlantik Okyanusu’ndan Kızıldeniz’e kadar tüm Afrika kıtasını geçen bir şeritte yer almaktadır. Ayrıca bu bölge çöl kumulları ile bitki örtüsü arasında bir geçiş bölgesi olarak bilinmektedir.
Bu kaplumbağanın yaşadığı habitatlar, oldukça yüksek sıcaklıklara sahip, kurak ve kumlu topraklardır. Bu yerlerde yağış azdır, bu nedenle ısıyla belirli bir şekilde başa çıkmak zorundadır. Bunu yapmak için, uzun süreli kuraklıklara ve aynı zamanda çevresindeki dondurucu gecelere dayanmak için yuvalar kazar.
Fiziksel özellikler
O, Galapagos kaplumbağalarından sonra Afrika’nın en büyük kaplumbağa biri olarak kabul edilir. Kabuğunun uzunluğu 85 santimetreye ulaşabilirken ağırlığı 80 kilogramı aşar.
Bu chelonian‘ın kabuğunun silüeti ovaldir, arkası düzdür ve tırtıklı kenarlara sahiptir. Zırhının şekli düz olmasına rağmen, kenar boşlukları neredeyse yatay olarak katlanır, bu da bir şapka tabanını andırır. Sırtının bu bölgesinde baskın renk kahverengidir.
Öte yandan, karnının plakaları ( plastron), büyüme işaretleri ve fildişi tonları ile iyi tanımlanmış bölümlere sahiptir. Ek olarak, derileri oldukça kalın ve sarı renktedir, ancak doğal ortamlarına uyan belirli kahverengi tonları vardır.
Bu kaplumbağanın arka ayaklarında özel ve ayırt edici bir özellik olan bir çift çiy pençesi vardır. Bunlar deriden dışarı çıkan, kemiğe çok benzeyen yumrulardır ve bu chelonian‘a “mahmuzlu kaplumbağa” adını vermelerinin nedeni budur.
Sulcata kaplumbağasının beslenmesi
Bu kara kaplumbağası, habitatında bulunan küçük bitki örtüsünü tüketir, bu yüzden bir fitofag olarak kabul edilir. Üstelik bu davranış, bu bitkiler sayesinde suyu nemlendirip depolayabildiğinden, hayatta kalmasına yardımcı olur. Diyetlerini oluşturan gruplardan bazıları otlar, kabakgiller ve hurmalardır.
Bu kaplumbağa türü aslında kurak ekosistemlerde bitki örtüsünün korunmasına yardımcı olur. Sulcata kaplumbağasının bulunduğu ortamdaki işlevi, bu bitkilerle beslenmektir, böylece dışkıladıklarında dışkıları, yedikleri tohumlar için gübre görevi görür. Bu şekilde bitki örtüsü, çevrelerinde bulunan az miktarda besin maddesini kullanarak yeniden büyüyebilir.
Sulcata kaplumbağasının çoğaltılması
Erkekler, kabuklarının çapı 35 santimetre olduğunda cinsel olgunluklarına ulaşırlar. Çiftleşme mevsimi, yağışlı mevsimden yararlanarak Eylül ve Kasım ayları arasında gerçekleşir. Bununla birlikte, örneklerin çoğu, çevresel koşullara bağlı olarak yılın geri kalanında çiftleşebileceğinden, durum her zaman böyle değildir.
Karmaşık bir flört olmasa da, sulcata kaplumbağaları dişinin dikkatini çeker, çevresinde daireler çizer ve kabuğuna çarpar. Bu anda, erkekler aynı cinsiyetten türdeşlerine karşı oldukça saldırgandır ve oldukça şiddetli kavgalar yaşanabilir.
Çiftleşmeden sonra dişinin vücudu yumurta üretmeye başlar ve yediği yiyecek miktarını azaltmak zorundadır. Buna ek olarak, içgüdüsel olarak yuvasını yapmak için iyi bir yer arar ve kendi başına 14 santimetre derinliğinde bir çukur kazar. Üstelik ilk birkaç sıra onu pek ikna etmeyebilir ve doğru yeri bulana kadar bu işlemi 4 veya 5 kez daha tekrarlaması gerekebilir.
Sonunda anne, uygun yeri bulduğunda, yaklaşık 8 ay sürecek kuluçka sürecini başlatmak için yuvaya 15 ila 30 yumurta bırakır. Bu noktada dişi sadece onları korumak için yumurtalarını örter, ancak bir anne bakımı sağlamaz.
Timsahlar gibi, bu sürüngenin cinsiyeti de kuluçka sıcaklığına göre belirlenir. Bu, daha düşük sıcaklıklarda yumurtadan çıkan yumurtaların erkek olduğu, dişilerin ise daha yüksek sıcaklıklarda gelişeceği anlamına gelir.
Davranış
Bu chelonianlar yumurtadan çıktıkları andan itibaren oldukça saldırgandırlar, bu noktada dönmeye çalışmak için birbirlerine çarparlar. Aslında, bu kavgaların birçoğu, özellikle üreme mevsiminde kanlı bir şekilde biter.
Bu tür, kazmayı çok sever ve bunu sert havalardan kaçmak için kullandığından buna iyi adapte olur. Bu nedenle ısılarını korumak ve kendilerini güneşten korumak için dehidrasyondan kaçınmaya ve kazdıkları deliklere çekilmeye hazırlıklı olmaları gerekir. Ayrıca, bu nedenle en aktif oldukları zaman alacakaranlık veya şafak vaktidir.
Koruma durumu
Bu hayvanın popülasyonu azalıyor, bu da kaybolma riski altında olabileceği anlamına geliyor. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’ne göre, bu tür tehdit altında olarak listelenmiştir. Bu hem sürüngen hem de habitatının karşılaştığı sorunlardan kaynaklanmaktadır.
Genel olarak bu kaplumbağanın gelişmesini engelleyenler şunlardır:
- Habitat kaybı : Bu chelonian‘ın dağıldığı alan, türlerin hayatta kalmasını zorlaştıran ciddi ormansızlaşma, tarım ve kentleşme sorunlarıyla karşı karşıyadır. Ayrıca, aynı faktörler nüfuslarının parçalanmasına neden olmuştur.
- Avlanma (tüketim) : Yöre halkının sosyo-ekonomik koşulları nedeniyle bu sürüngenin eti insan tüketimi için kullanılmaktadır.
- Ticaret : Bazı gelenekler ve inançlar nedeniyle, bu hayvanlar, sözde uzun ömürlülüğü artıran çareler için ihraç edilmektedir. Ayrıca, sürüngen hayranları arasında da ünlüdür, birçok yerde evcil hayvan olarak satılmaktadır.
Perspektifler
Sulcata kaplumbağası, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan inanılmaz büyüklükte güzel bir sürüngendir. Yok olması uzak görünse de, bu türün durumu, çözülmesi zor sosyo-ekonomik ve politik engellerle karşı karşıya olduğu için iyi değil. Bununla ilgili tek iyi şey, esaret altında yeniden üretilebilmesi. Bu açıdan korunması için hala umut var.
Öyle olsa bile, böyle bir türün doğal ortamından kaybolması ekosistem için felaket bir olaydır, çünkü geri döndürülmesi kolay olmayan bir dengesizlik yaratır.
Her türün doğada bir rolü vardır ve hepsi önemlidir. Bu nedenle, sürdürülebilir kalkınma ile ekolojik dengeyi, başka bir deyişle, başkalarıyla bir arada yaşamayı öğrenmeyi arzulamamız gerekir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Merchán-Fornelino, M., Coll-Montón, M., & Fournier-Zepeda, R. (2002). Crecimiento de la tortuga de espolones Geochelone sulcata Miller, 1779 (Testudines: Testudinidae) durante el primer año de vida. Brenesia., (57/58), 151-156.
- Merchán, M., Coll, M., & Fournier, R. (2005). Macromorfometría de juveniles de Geochelone sulcata (Testudines: Testudinidae) en Costa Rica. Revista de Biología Tropical, 53(1-2), 213-225.
- Ritz, J., Griebeler, E. M., Huber, R., & Clauss, M. (2010). Body size development of captive and free-ranging African spurred tortoises (Geochelone sulcata): high plasticity in reptilian growth rates. The Herpetological Journal, 20(3), 213-216.
- Ligon, D. B., Bidwell, J. R., & Lovern, M. B. (2009). Incubation temperature effects on hatchling growth and metabolic rate in the African spurred tortoise, Geochelone sulcata. Canadian Journal of Zoology, 87(1), 64-72.
- Casimire‐Etzioni, A. L., Wellehan, J. F., Embury, J. E., Terrell, S. P., & Raskin, R. E. (2004). Synovial fluid from an African spur‐thighed tortoise (Geochelone sulcata). Veterinary clinical pathology, 33(1), 43-46.
- Petrozzi, F., Hema, E. M., Luiselli, L., & Guenda, W. (2016). A survey of the potential distribution of the threatened tortoise Centrochelys sulcata populations in Burkina Faso (West Africa). Tropical Ecology, 57(4), 709-716.
- de Buruaga Blázquez, A. S., & San Pedro, Z. (2018). Restos prehistóricos de tortuga de espolones africana en la franja desértica entre el Sahara Occidental y Mauritania. Sautuola: Revista del Instituto de Prehistoria y Arqueología Sautuola, (23), 447-459.
- Avanzi, M., & Millefanti, M. (2019). El gran libro de las tortugas. Parkstone International.