Sosyal Hayvanlar: Filller Hakkında

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Filler sosyal hayvanlardır, yani zamanlarının büyük bir bölümünü gruplarıyla etkileşim içerisinde geçirirler. Sosyal hayvanlar olmalarının sebebi, zeki olmaları ve sürü içerisinde belirgin bir sosyal yapı geliştirebilmelerine bağlıdır.

Sosyal hayvanlar olan fillerin zekası

Hayvan psikolojisinde, zeka kavramı sorunları çözebilme yeteneğidir. Bu problem çözme yetenekleri genelde çeşitli ortamlarda yaşayan hayvanlarda görülmektedir çünkü bu sayede hayatta kalmak için tehditlerin üstesinden gelebilmektedirler.

İnsanların zeka kavramı genelde evrimsel zorluklardan ziyade karmaşık soruları çözme yeteneği üzerine odaklanır. Bu noktada zeka kavramının farklı iki tanımı ortaya çıkar: hayvanlar aleminde zeka, değişime uyum sağlayabilme yeteneğidir.

Filler neden zeki sayılmaktadır?

Fillerin uzun ömürlü olduklarını biliyoruz. Hayatları boyunca çok uzun mesafeler kat ederler ve çok gelişmiş merkezi sinir sistemi ile doğarlar. Genelde bunlar, problem çözme yeteneği ile bağdaşlaştırılan özelliklerdir. Göz önünde bulundurulması gereken diğer etkenler ise şunlardır:

• Hem vahşi doğada hem de esaret altında araçları kullanabilme yeteneği. Bu durum gelişmiş bilişsel yeteneklerle ve zorlukların üstesinden gelme gücü ile alakalıdır. Örneğin, ağaçların kabuklarını soymak için hortumlarını kullanırlar ve aralarındaki en lezzetli yaprakları seçerler.
• Farkındalık. Bilim insanlarının yaptıkları bir deneyde, filler saklı yiyecekleri bulmak için ayna kullanmıştır.
• Ve son olarak hafıza. İnsanlar fillerin çok iyi hafızaları olduğunu her zaman söyler. Hızlı öğrenirler ve gelecekte kullanmak için hafızalarında depolarlar.

Fillerle ilgili tüm bu yönler dikkate alınmalıdır. Zeki hayvanlar olarak, tüm tehlikeli durumlar için çözüm bulabilirler.

Sosyal hayvanlar: filler

Aile yapısı ve öğrenme

Dişi filler aile grupları şeklinde yaşar. Bu gruplar genelde büyük değildir ve maderşahi (anaerkil) şekilde ailenin en yaşlısı tarafından yönetilir.

Örneğin, Afrika savan fili (Loxodonta africana) ve Asya fili (Elephas maximus) 8 – 12 kişilik gruplar oluşturur. Afrika orman fili (Loxodonta cyclotis) genelde bir dişi ve yavrusundan oluşan daha da küçük gruplar oluşturur.

Aile çekirdeği içerisinde, genç ve eşleşmemiş dişiler bakıcı rolü oynayarak yavru fillerin öğrenmesine ve gelişmesine yardımcı olur. Ancak, sürüde öğrenme üzerindeki en büyük etkiye sahip kişi maderşahidir. En yaşlı dişi olduğu için, diğer üyeler onun davranışlarını taklit eder ve yavrularına aktarır.

Fillerde grup hiyerarşisi

Hayatları boyunca aynı grupta kalma eğiliminde oldukları için, filler çok güçlü bağlar kurar. Dişi gruplar içerisinde yaş, boyut ve annelik gibi yönler her üyenin sosyal statüsünü belirler.

Normalde, maderşahi grubun hafızası olarak hareket ederek grubun hayatta kalmasına yardımcı olur.

Baskın dişilerin yavrularının hayatta kalma şansı daha yüksektir. Bunun sebebi, baskın dişilerin yiyeceklerde ilk paya sahip olmalarından kaynaklı kaliteli süt üretmeleridir.

Peki ya erkek filler?

Erkek filler ergenlik döneminde aileden ayrılır. Normalde bu genç erkekler kendi gruplarını oluşturarak sürekli olarak sosyal statülerini arttırmak için savaşırlar. 

Erkekler 18-20 yaşlarına vardığında, dişilerden fiziksel olarak daha büyük oldukları için ideal partner haline gelirler.

Bu noktada, erkekler mest olarak bilinen bir döneme girerler. Bu dönemde artan üreme hormonlarla birlikte aşırı agresif davranışlar sergilerler. Bu davranışlar çiftleşme dönemlerinde görülür.

Met döneminde erkekler daha baskındır ve dişilerle çiftleşme şansları yüksektir. Erkekler arasında baskınlığı arttıran diğer özellikler arasında boyut ve yaş da yer alır.