Büyük Beyaz Köpek Balıkları ve Megalodon Yok Oluşuna Etkileri
Megalodon, Dünya tarihinde var olmuş en güçlü yırtıcılardan biridir. Miyosen’den Pliyosen’e kadar yaşadı, yani 18 milyon yıl önce ortaya çıktı ve 3 milyon yıl önce ortadan kayboldu. Ortadan kaybolmasının nedeni henüz kesin olarak bilinmiyor. Bununla birlikte, beyaz köpek balıkları arasındaki rekabetin megalodonun neslinin tükenmesine cevaplardan birini sağlayabileceğine inanılıyor.
Bu chondrichthyanın muazzam büyüklüğü ve vahşiliğinin onu besin zincirinin en üstüne koyduğu açıktı. Ancak Pliyosen’in sonunda, onu etkilemiş olabilecek ciddi arazi değişiklikleri meydana geldi. Beyaz köpek balıklarının megalodonun neslinin tükenmesine nasıl neden olabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.
Megalodon neydi?
Megalodon (Otodus megalodon ) görünüşte günümüz köpek balıklarına benziyordu, ancak büyük bir farkla, 20 metre (65 fit) uzunluğa ulaşan devasa boyutlara sahipti. Hayvanlar alemindeki en ölümcül ve en güçlü ısırıklardan birine sahip olduğu kabul edilir, büyük beyaz köpek balığı ısırığının neredeyse 10 katı ve bir tyrannosaurus rex ısırığı 5 katıdır.
Bu tür, doğada fosilleşmiş diş kalıntıları ve bazı omurlar kullanılarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, muazzam doğasını görselleştirmek için tam bir “iskelet” yoktur. Üstelik vücudunun büyüklüğü, aslında bulunan devasa dişlere dayanan bir tahmindir.
Biraz daha ılıman suları tercih etse de megalodon habitatı, zamanının neredeyse tüm denizlerini kapsıyordu. Genel olarak, sürekli olarak yerini değiştirdiği için çok çeşitli ekosistemlerde yaşayan oldukça hareketli bir hayvan olarak kabul edilir.
Muazzam boyutuna rağmen, megalodon etkileyici bir yüzme kapasitesine ve bir süper yırtıcının içgüdülerine sahipti. Bu nedenle küçük balinalar gibi deniz memelilerinden deniz kaplumbağalarına kadar farklı türde avları tüketebilir. Güçlü ısırığı sayesinde hiçbir hayvan kendisini onun saldırısına karşı savunamaz veya koruyamaz.
Megalodon yok oluşu
Megalodonun neslinin tükenmesi, buna neden olabilecek birkaç durum ve faktör olduğu için hala tamamen deşifre edilmemiştir. Genel olarak, çoğu uzman, türün ortadan kaybolmasının yalnızca belirli bir faktöre değil, bir grup faktöre bağlı olduğuna dikkat çekiyor. Bazıları aşağıdaki gibidir.
1. Panama Kıstağının Kapatılması
Panama Kıstağı, Pasifik Okyanusu ile Atlantik Okyanusu arasında bir tür engel oluşturan Amerika kıtasının coğrafi bir özelliğidir. Bu kıta kütlesi, Miyosen’den bu yana okyanus derinliklerinden kademeli olarak ortaya çıktı. Ancak, 3 milyon yıl öncesine kadar iki okyanus arasındaki teması kapatmadı.
Panama Kıstağı’nın kapatılması, türlerin dağılımının değişmesine neden olurken, megalodon gibi diğer hayvanların geçişini engelledi. Bu nedenle, bu olayın köpek balığının normal yaşamını etkilemiş ve adaptasyonunu etkilemiş olması muhtemeldir.
2. Okyanus soğutma
Kıstağın kapatılması sadece türlerin geçişini engellemekle kalmadı, aynı zamanda suyun dolaşımını ve dinamiklerini de değiştirdi. Sonuç olarak, gezegenin kuzey yarım küresinde, buzullaşmanın genişlemesine yol açan okyanuslarda bir soğuma meydana gelmeye başladı.
Megalodon, habitatındaki bu değişikliklere dayanabilmiş olsa da, metabolizmasının bazı yansımaları olmuş olmalı. Bu nedenle, avlanma etkinliklerinin kademeli olarak azalması muhtemeldir.
3. Av azaltma
Miyosen sırasındaki en önemli olaylardan bir diğeri de deniz memelilerinin büyük çeşitlenmesiydi. Bu hayvan grubu, büyüklükleri ve avlanma yetenekleri de etkili olduğu için megalodonun en güçlü rakiplerinden biriydi. Tabii ki, habitatlarında en iyisi değillerdi, ancak çevredeki mevcut avları azalttılar.
Bu grubun en büyük sorunu, metabolizmalarının soğuk koşullara daha iyi adapte olması ve bu nedenle okyanus sıcaklığındaki son değişiklikten faydalanmaları. Sonuç olarak, deniz memelileri daha belirgin hale geldikçe mevcut av küçüldü. Tersine, megalodon yetenekleri bu koşullar altında kısıtlandı.
4. Diğer türlerle rekabet
Okyanus koşullarındaki değişim, çeşitlenmeyi ve yeni türlerin ortaya çıkmasını beraberinde getirdi. Bu, megalodon habitatının yiyecek arayan yeni rakiplerle dolup taşması anlamına geliyordu. Bu nedenle kaynaklar kıt hale geldi ve hayvanlar hayatta kalmak için birbirleriyle rekabet etmeye başladı.
Rekabet, gereksiz enerji harcayan olumsuz bir etkileşimdir, bu nedenle çoğu tür bundan kaçınır. Ancak o dönemde çevrenin durumu, megalodonun alternatifi olmadığı anlamına geliyordu. Sonuç olarak, adaptasyon kapasitesi ve avlanma yeteneği büyük ölçüde etkilenmiş olabilir.
Beyaz köpek balıkları megalodonun neslinin tükenmesini nasıl etkiledi?
Megalodon gibi, Miyosen’de beyaz köpek balıkları (Carcharodon carcharias ) ortaya çıktı. Bu, bir noktada, dünyanın en büyük ve en güçlü yırtıcılarından biriyle birlikte var olduklarını ima ediyor. Ancak, habitatlarında yeterli avın varlığı sayesinde uzun süre çatışmasız bir şekilde bir arada yaşadılar.
2022’de Nature Communications dergisinde beyaz köpek balıklarının megalodonla aynı yiyeceği tüketmiş olabileceğini öne süren meraklı bir çalışma yayınlandı. Bu, bir noktada yarıştıkları ve kazananın beyaz köpek balığı olduğu anlamına gelir.
Çalışma, iddialarını dişlerindeki belirli çinko izotoplarının bolluğunun analizine dayandırıyor. Bu elementler ancak beslenme yoluyla elde edilebilir ve miktarları türün tercihine göre değişir. Başka bir deyişle, bir noktada iki hayvan aynı miktarda olsaydı, ikisinin de aynı tür yiyeceği tükettiği anlamına gelirdi.
Megalodon dişleri ve beyaz köpek balığı dişleri üzerinde analiz yaptıklarında, Pliyosen’de belirli bir noktada çinko miktarının aynı olduğunu buldular. Bu nedenle, her ikisinin de kaynaklar için güçlü bir rekabet mücadelesi olduğuna inanılıyor, bu da megalodon neslinin tükenmesine yol açan nedenlerden biri olabilir.
Yukarıdakilere rağmen, megalodonun neslinin tükenmesi hala çok faktörlü bir olay olarak kabul edilir, bu nedenle beyaz köpek balıklarının varlığı, ortadan kaybolmasının sadece bir nedenidir. Yine de, bu beyaz köpek balığının evriminin, megalodon gibi büyük bir titanın düşüşüne katkıda bulunan bir faktör olduğu açık.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Boessenecker, R. W., Ehret, D. J., Long, D. J., Churchill, M., Martin, E., & Boessenecker, S. J. (2019). The Early Pliocene extinction of the mega-toothed shark Otodus megalodon: a view from the eastern North Pacific. PeerJ, 7, e6088.
- McCormack, J., Griffiths, M. L., Kim, S. L., Shimada, K., Karnes, M., Maisch, H., … & Tütken, T. (2022). Trophic position of Otodus megalodon and great white sharks through time revealed by zinc isotopes. Nature Communications, 13(1), 1-10.
- Pimiento, C., Ehret, D. J., MacFadden, B. J., & Hubbell, G. (2010). Ancient nursery area for the extinct giant shark Megalodon from the Miocene of Panama. PLoS one, 5(5), e10552.
- Wroe, S., Huber, D. R., Lowry, M., McHenry, C., Moreno, K., Clausen, P., … & Summers, A. P. (2008). Three‐dimensional computer analysis of white shark jaw mechanics: how hard can a great white bite?. Journal of Zoology, 276(4), 336-342.
- Caro, H. D. (1990). Estratigrafía, paleoceanografía y paleobiogeografía de la cuenca del Atrato y la evolución del Istmo de Panamá. Boletín Geológico, 31(1), 4-45.