Hamam Böcekleri Neden En Eski Böceklerdir?
Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González
Hamam böceklerinin gezegendeki en eski böceklerden biri olduğu söylenir. Bunun nedeni, 200 milyon yıldan daha eski fosil kalıntılarının bulunmasıdır! Hamam böcekleri 4.500’den fazla türü içeren Blatodean ailesine aittir ve çoğu tropikal bölgelerde yaşamaktadır.
Genellikle evin çatlaklarında veya erişilemeyen diğer köşelerinde, taşların altında veya ağaçların kabuğunda gizlenirler. Sadece geceleri beslenmek için dışarı çıkarlar.
Bazı türler çoğunlukla insanların etrafında, çöp kutularının, pis su borularının yakınında, hatta mutfak veya banyo civarlarında bulunur.
Köken ve evrim
Hamam böcekleriyle ilgili ilk fosiller yaklaşık 300 milyon yıl önce Karbon dönemine kadar uzanmaktadır. Ancak daha sonraki araştırmalar, bu fosillerin yalnızca Blattodea ailesinin başlangıcı olmadığını, aynı zamanda peygamber devesi ve termitlerin de başlangıcı olduğunu göstermiştir.
Bu nedenle, hamam böceğinin gerçek kökenleri erken Kretase dönemine kadar uzanır. Aslında, mevcut termitlerin Jura ve Triasik dönemlerinde bulunan ilkel hamam böceğinden evrimleştiğini gösteren yeterli kanıt vardır.
Aslında, Cryptocercus cinsine ait hamam böceği, termitlerle diğer hamam böceği ailelerine göre daha yakından ilişkilidir.
Hamam böcekleri genel özellikleri
Hamam böceği morfolojisi
Hamam böcekleri düz, oval şekilli böceklerdir. Tel gibi antenleri, küçük gözleri ve sert bir kalkanla korunan bir gövdesi ve kafası vardır. Bacakları uzun, düz ve dikenlidir ve bazı türlerin büyük, yarı saydam kanatları vardır. Ayrıca yiyeceklerini çiğnerler.
Beslenme
Hamam böcekleri omnivordur ve neredeyse her şeyi yerler. Tıpkı termitler gibi, selülozu kendi başlarına sindiremezler, ancak onlara yardımcı olacak sindirim mikrobiyotaları vardır.
Sadece kitaplarda veya posta pullarında kullanılan tutkal ile hayatta kaldığı iddia edilen hamam böceği vakaları olmuştur.
Üreme
Dişi hamam böceği sert kabuklu yumurtalar bırakır. Bazı türler, larvalar yumurtadan çıkana kadar bu yumurtaları karnına bağlı şekilde taşır. Diğer türler onları güvenli bir yere bırakır. Kuluçka süresi türe bağlı olarak 15 gün ile 3 ay arasında değişmektedir.
Yeni doğan hamam böcekleri kısa süre içinde yetişkinlere benzer, ancak kanatları çok gelişmemiştir.
En yaygın türler hangileridir?
Alman hamam böceği (Blatella germanica) Avrupa’dan dünyanın hemen hemen her yerine yayılmıştır. Amerikan hamam böceğinden (Periplaneta Americana) çok daha küçüktür, 1.27 cm ila 1.50 cm arasındadır.
İnsanların etrafında yaşarlar ve zararlı olarak kabul edilirler. Ulaşmadıkları tek yer Antarktikadır.
Amerikan ya da kırmızı hamam böceği aslen Afrika tropiklerinden gelmektedir, ancak artık dünyanın en sıcak bölgelerindedir. 4 cm uzunluğa kadar çıkabilirler ve en büyük kentsel hamam böceklerinden biridir.
Doğu hamam böceği (Blatta orientalis) insanların evlerinde yaşamayı sever ve boyu 2.5 cm’ye kadar çıkabilir. Koyu kahverengi ve siyah tonları olan parlak bir gövdeye sahiptirler.
En yaygın özelliklerinden biri cinsel dimorfizmidir. Erkeklerin, vücutlarının çoğunu kaplayan, dişinin bedeninden daha dar olan iki uzun kanadı vardır.
Peki ya nasıl her şart altında hayatta kalabilirler?
Hamam böcekleri dünyanın en eski böceklerinden biriyse, bu durum örneğin dinozorlar gibi diğer hayvanların kurtulamayacağı bazı şeylerden kurtulabilmeleriyle ilgili olabilir.
Hamam böcekleri gezegendeki en zorlu hayvanlardan bazılarıdır ve bazı türler bir ay boyunca besinsiz hayatta kalabilir.
Çok sınırlı kaynaklarda hayatta kalabilirler, ulaşabilecekleri her şeyi yiyebilirler. 45 dakika boyunca hava olmadan yaşayabilir ve kalp atışlarını yavaşlatabilirler.
Bu yüzden bir yıl kadar yaşayabilirler, bu da diğer böceklerde duyulmamış bir şeydir.
Sıklıkla, bir kıyamet olsaydı, hamam böceklerinin dünyayı kolayca ele geçirebileceği söylenmektedir. Bir nükleer savaştan sonra bile, radyasyona karşı dirençleri herhangi bir omurgasızdan daha fazladır.
Bu hayatta kalma yeteneği hücre yenilenmesine bağlıdır. Bölünen hücreler radyasyonun etkilerine karşı daha savunmasızdır, ancak hamam böceği hücreleri sadece bir kez derilerini dökerken bölünür. Sonuç olarak, daha dayanıklıdırlar.
Bununla birlikte, bir omurgalının hücrelerinin tamamen bölünmesi 48 saate kadar sürebilir, bu da onları radyasyona karşı daha savunmasız bırakır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Blattodea [Internet]. Es.wikipedia.org. [cited 29 February 2020]. Available from: https://es.wikipedia.org/wiki/Blattodea
- Pérez Más E. Insectos. [Barcelona]: Bruguera; 1978.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.