Gizemli Pirene Dağ Keçisi İle Tanışın

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Pirene dağ keçisi, Avrupa dağlarında yaşayan ancak çok az insanın bildiği bir türdür. Bu yazıda, bu gizemli hayvan hakkında size bazı bilgiler vereceğiz.

Pirene dağ keçisi

Pirene dağ keçisi, Avrupa dağ keçisinin bir alt türüdür ve Pirene bölgesindeki Kantabria’da bulunan diğer alt türlerle birlikte yaşar. Bu türün bilimsel ismi ise Rupicapra rupicapra’dır.

İnsanlar bu türe Aragonca’da sarrio der; diğer bölgelerde ise chizar veya icharzo isimleriyle de bilinir.

Normalde 1500 ile 3000 metre arasındaki yükseklikte yaşayan bu tür, kış aylarında daha alçak seviyelere taşınır. Tüm geyikgil türleri gibi, Pirene dağ keçisi de sosyal bir hayvandır ve yavrularıyla birlikte erkek ve dişi gruplar halinde beraber yaşar. Yetişkin bir Pirene dağ keçisi 20-40 kilo ağırlığındadır ve 20 yıla kadar yaşayabilir.

Diğer geyikgil ailesine mensup bireylerin aksine, Pirene dağ keçisinin hem erkeklerinin hem de dişilerinin boynuzları vardır. Erkek ve dişilerin boynuzlarının uzunlukları benzer olmasına rağmen, dişilerin boynuzları biraz daha incedir ve iki boynuz birbirine daha paralel bir şekilde büyür. Yani dişilerin boynuzları erkeklerinki kadar eğri olmaz. Bu türün tüylerinin rengi toprak tonlarındadır ve yaz aylarında daha kırmızımsı görünür.

Esas olarak Pirene dağ keçisi, Kantabria ve Apenin Dağları’nda yaşar. Bu tür tamamen otçuldur ve kızgınlık dönemleri kasım ve aralık başında başlar. Genellikle yavrular mayıs ayının ikinci yarısında veya en geç haziran ayının başında doğarlar.

Dişi Pirene dağ keçisi genelde tek bir yavru doğurur, ancak çok nadiren de olsa ikiz de doğururlar.

Pirene’deki türlerin korunması ve yönetilmesi

Pirene dağ keçisi popülasyonu, Pirene’nin dağlık bölgelerine dağılmış haldedir. Pirene dağ keçilerinin büyük çoğunluğu Katalonya yönetimi tarafından korunmaktadır. Aynı zamanda, doğal parklarda yaşayan dağ keçileri de koruma altında yaşamlarını sürdürmektedir.

Bu türün nüfusunun hızla artması, avcılığa izin verilmesine neden olmuştur.

Bu türün büyürken karşılaştığı zorluklardan biri, pestivirüsün neden olduğu bir hastalıktır. İnsanlar bu virüsün neden olduğu hastalığa “sınır hastalığı” da diyorlar. Bu hastalık 2001’den bu yana birçok ölüme neden oldu. Bu nedenle bu türün korunması amacıyla bazı değişiklikler yapıldı; örneğin çeşitli zamanlarda geçerli olan av yasakları bu değişikliklere örnek olarak gösterilebilir.

Katalan yönetimi, bölgedeki türler hakkında objektif verilere sahip olmak amacıyla 2001 yılından bu yana bölgedeki türleri inceliyor. Bu incelemeler sonucunda, insanların avlanma sırasında öldürdüğü hayvanların sayısı kaydedilerek veri toplanıyor. Avlanma dışında, doğal ortamında ölü bulunan hayvanlar da raporlanıyor.

Navarra’daki Pirene dağ keçilerinin korunması ve yönetilmesi

Navarra’da bulunan dağ keçileri Larra-Belagua’da ve Ezkaurre’nin dağlık bölgelerinde yaşamını sürdürür. Bu bölgedeki dağ keçisi nüfusu nispeten azdır. Bu bölgeki dağ keçileri sağlıklıdır ve genel olarak düşük yoğunluklu hayvan popülasyonlarının ve ormanlık ortamların demografik özelliklerine sahiptir.

İnsanlar 1990 yılından beri bu türün nüfus artış hızını izliyorlar ve o zamandan bu yana toplam dağ keçisi sayısında bir  artış olduğunu gözlemleniyor.

Aragon’daki Pirene dağ keçilerinin korunması ve yönetilmesi

1995 yılından bu yana Aragon’daki yetkililer tarafından yürütülen bir dizi eylem, Aragon’da yaşayan dağ keçisi türlerinin av rezervlerinin yönetimini sağlamlaştırmayı amaçlıyor. Yetkililer bu amaçla dağlık bölgelerde bulunan 16 yönetim birimi kurdular. Bunlara ek olarak, her bir birimde geleceğe yönelik nüfus artış tahminleri de gerçekleştiriliyor.