Kurtarılan Hayvanlarda Basımlama

Vahşi hayvanları kurtaran insanların bu hayvanlarla olabildiğince temastan ve bağdan kaçınması gerekir. Bu sayede, bu hayvanlar ileride doğaya uyum sağlamakta zorluk yaşamazlar.
Kurtarılan Hayvanlarda Basımlama
Ana Díaz Maqueda

Yazan ve doğrulayan biyolog Ana Díaz Maqueda.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Basımlama, özellikle çok genç hayvanlarda oluşan karşıdaki kişiye bağlanma durumudur. Bu ilginç konuyla ilgili detayları öğrenmek için okumaya devam edin!

Vahşi hayatın kurtarılması: basımlama sorunu

Özellikle yeni doğmuş kuşlar ya da memelilerde basımlama görülür. Kurtarılan bu hayvanlar büyüdükçe ve yavaş yavaş bağımsızlıklarını kazandıkça bakıcılarını “anneleri” olarak benimserler.

maymun eli

Faunanın kurtarılması (hem doğadaki hem de şehirdeki), türlerin korunması için gereklidir. Bu sayede türlerin örneklerini korumakla kalmaz, aynı zamanda bu türlerle ilgili önemli bilgiler elde etmiş oluruz. Örneğin:

  • Anatomik veriler
  • Coğrafi dağılım
  • Göç yolları
  • Başlıca hastalıklar
  • Korunmalarına yönelik potansiyel tehlikeler ve tehditler vb.

Ancak, doğaya dönemeyen ve vahşi yaşamı koruma merkezlerinde kalması gereken hayvanlar için, bağlılık durumu tehlike arz etmemektedir. Hatta bakıcı ile iyileşmesi mümkün olmayan hayvan arasında gelişen bağ, hayvanın yaşam merkezindeki varlığını ve yönetimini kolaylaştırır.

Eğer hayvanın doğaya dönme ihtimali varsa, bakıcının hayvanın ihtiyacını basımlamaya neden olmadan karşılaması için bazı adımlar atması gerekir. Sonuç olarak, bu da hayvanın doğal ortamında yaşama şansını azaltmayı büyük ölçüde engeller.

Kurtarılan hayvanlar bakım merkezlerine nasıl gelir?

Her yıl binlerce tür, vahşi hayvan kurtarma ve bakım merkezlerine getirilmektedir. Bu hayvanlar arasında örümcekler gibi eklembacaklılardan ayı gibi memelilere kadar her hayvan bulunmaktadır.
Bir hayvanın bu merkezlere gelmesinin çeşitli nedenleri vardır:

  • Vur kaç, elektrik çarpması veya hareketi azaltan hastalıklar sonucu yaralanan hayvanlar
  • Yasa dışı hayvan kaçakçılığı sonucu havaalanlarında veya gümrüklerde ele geçirilen hayvanlar
  • Vatandaşlar tarafından kurtarılan şehir faunası (serçeler, kılıç kırlangıcı vb.)
  • Sorumsuz sahipler tarafından terk edilen egzotik türler
  • Orman koruyucuları veya eğitimli personeller tarafından kurtarılan serbest egzotik türler

Gördüğünüz üzere, bir hayvan birçok sebepten ötürü bakım ve kurtarma merkezlerine düşebilir.

En çok karşılaştığımız durum ise, yasa dışı kaçakçılık sonucu istismar edilen türlerdir. Ancak, bunlar genelde diğer ülkelerden geldikleri için menşe yerlerine dönmesi neredeyse imkansız olur. Zaten kötü şartlarda seyahat ettikleri için bu seyahat sonrası çok nadir hayatta kalmayı başarırlar.

Vahşi yaşam yönetimi

Genellikle, merkezlere gidemeyen istilacı egzotik türlere sistematik olarak ötenazi uygulanır. Bu, yasalar gereği uygulanan bir işlemdir çünkü bu hayvanlar yerleşik fauna ve flora için ciddi tehlike arz etmektedir.

Ancak, ele geçirilen (gümrükte memurlarca el konulan) hayvanlar genelde duruşma sonuçlanana kadar kurtarma ve bakım merkezlerinde yıllarca muhafaza edilmektedir. Normalde, bu durumlarda hayvanlarda ötenazi uygulanır.

Ancak, yerli faunaya ait olan bir tür merkeze alındığı zaman, çok daha farklı bir protokol uygulanmaktadır:

  • Eğer hayvan sağlıklıysa ve anormal bir durum içerisinde değilse, bakıcıları tarafından doğaya geri bırakılırlar.
  • Tam tersine hayvan bir hastalık veya travma geçiriyorsa ya da çok gençse tamamen iyileşene kadar merkezde bakılır. Sonrasında da personel tarafından doğal ortamına ya da alanına bırakılır.
  • “İyileşmesi mümkün olmayan” bir hastalığa sahip bir hayvan merkeze alındığı zaman, hayatının sonuna kadar merkezde bakılır. Tipik olarak, bu hayvanlar esaret altında üreme gibi programlara alınırlar.

Kurtarılan hayvanlarda basımlama problemi

Çoğu durumda, kurtarma merkezlerine ulaşan hayvanların çoğu yavru olur. Bu yüzden, bir biberonla (memeliyse) ya da türüne bağlı olarak özel mamalarla beslenmesi gerekebilir.

kurtarılan yavru fil

Bu tür durumlarda, hayvanları mümkün olduğunca kendi türüyle ya da yaşıtıyla bir arada bulundurmak gerekir. Diğer yandan, bakıcılar da mümkün olan en kısa sürede katı mamaya geçiş yapmalıdır.

Yaşam alanı hayvanın ihtiyacını karşılayacak düzeyde olmalıdır. Bu sebeple, yeterince büyüdükleri zaman, hayvanların özel kafeslere (kuşlar için) ya da daha büyük alanlara geçiş yapmaları gerekir.

Benzer şekilde hayvanların, özellikle etçil olanların, yiyecek bulmayı öğrenmesi gerekir. Bu sebepten ötürü, rehabilitasyon merkezinde av stratejisini mükemmelleştirmesi gerekir.

Bu durum doğru şekilde uygulanmadığı zaman, kurtarılmış olan hayvan birçok sebepten ötürü doğaya geri bırakılamayabilir:

  • İnsanlara alıştıkları için bu hayvanları vahşi doğaya geri bırakmak tehlikeli olabilir.
  • Kendi türleriyle nasıl anlaşacaklarını bilemezler.
  • Bakıcıları onlara gerekli bakımı tam verememiş olabilir.
  • Tüm zaman, çaba ve ekonomik kaynaklar boşa gitmiş olabilir.

Özetle, hayvanları kurtarmak asil ve cesur bir harekettir. Ancak bazı önemli noktaları düşünmezsek, hayvanın hayatını istemeden tehlikeye atabiliriz.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • ARTURO, L. B. NEONATOLOGÍA Y CRIANZA ASISTIDA DE FAUNA SILVESTRE.
  • DE LA COMUNA, D. H. A., & FORESTALES, I. MANEJO DE FAUNA SILVESTRE.
  • de Recursos Naturales, S. D. A., & Protegidas, A. (2012). Manejo de fauna silvestre postdecomiso.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.