Leylekler: İyi Şans Getirdiğine İnanılan Kuşlar

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Leylekler, balıkçıl ve flamingoları da içerisinde barındıran leyleksiler familyasına ait, uzun bacaklı kuşlardır. Dahası, gaga, boyun ve bacak uzunlukları her birinde farklıdır. Göçmen kuşlardır ve hayatları boyunca uzun yolculuklar yaparlar. Bununla beraber insanlar, gittikleri her yere şans getirdiklerini de sıklıkla söylerler.

Bununla beraber, sıklıkla rahatsız edilirler ve “kirli” ya da “yol üstünde” olduğu için yuvaları sürekli yıkılır. Bunun bir sonucu olarak zamanında binalarımız tepesinde yeri olan bu kuşlar artık hor görülüyor. Bugün, bu önemli ve asil hayvanlar hakkında bilmeniz gereken her şeyi sizlere anlatacağız.

Leyleklerin genel özellikleri

Genel olarak konuşmak gerekirse, leylekler kolayca tanınan hayvanlar. Çünkü büyük kanat genişliği ve karakteristik beyaz tüyleri ile beraber oldukça büyük bir kuş. Yetişkin leyleklerde oldukça canlı bir turuncu, genç leyleklerde kırmızımsı ve yavru leyleklerde neredeyse siyah olan uzun ve sivri bir gagaları vardır. Bacaklarının rengi de yetişkin leyleklerde aynı turuncu-kırmızıdır.

Beyaz leylek oldukça sessiz bir kuştur. Bununla beraber, çiftleşme dönemlerinde ya da tehlike altında olduklarını hissettiklerinde ses çıkartırlar ve bunu gürültü ve sesli bir şekilde yaparlar. Bu hayvanların çıkarttığı en karakteristik ses gaga tıkırdatmadır.

Bu sesi, gagası kapandığında kapı tıklatma sesi çıkacak şekilde gagalarını hızlıca açıp kapatarak üretirler. Buna ek olarak, bu sesi, çiftleşme dönemi gibi farklı sosyal etkileşim anlarında da çıkartırlar.

Dünyaya şans getirmek

Beyaz leylekler, her yılın şubat ayında kış dönemini geçirdikleri Afrika’nın Büyük Göller bölgesini terk ederler. Sonra sürüler halinde Avrupa’ya doğru uçarlar. Lakin eğer uçarken bir çekirge sürüsü ile karşılaşırlarsa, bu durum yolculuklarını duraksatır çünkü çekirgeler bu hayvanların temel besin kaynağıdır. Eninde sonunda kuzeye doğru olan 1.600 kilometrelik yolculuklarına devam ederler.

Bu şanslı hayvanlar hakkında ilginç bilgiler

İyi şans getiren leylekler hakkında konuştuğumuz zamanlarda genellikle karakteristik olarak beyaz renkte olan ak leylek cinsinden bahsederiz. İnsanların kültürel geleneklerinde o kadar popülerler ki onlar kadar tanıdığımız çok az farklı kuş var. Siyah akrabalarından farklı olarak, beyaz leylekler insanların sempatisini kazanmıştır. İnsanlar onları, koruma ve hatta yemeklerin bile tadını çıkardıkları şehirler ve kasabalar ile işte bu yüzden ilişkilendirmiştir.

Bununla birlikte bu tür, örneğin İspanya gibi eskiden kalabalık bir şekilde yaşadıkları kırsal bölgelerde geçtiğimiz yıllarda gerçekleşen büyük değişimlere katlanmak zorunda kaldı. Bu durum ülkenin birçok bölgesinde ortadan kaybolmasına sebep oldu.

Gerçekten iyi şans getiren kuşlar olduklarına inanılıyor mu?

Avrupa kıtasında bu kuşlar her zaman her yerde iyi karşılanır. Geleneksel olarak insanlar çatılarında platformlar hazırlarlar ki bu kuşlar yuvalarını üzerine kurabilsin.  Ayrıca, Almanya ve Danimarka gibi ülkelerde insanlar hala bu hayvanın iyi şans sembolü olduğunu düşünmekte.

Leylekler ve bebekler

İnsanlar Hans Christian Andersen’in yazdığı bir halk öyküsü sayesinde asırlardır leylekler ile bebeklerin gelişini ilişkilendirmekte. Bununla beraber genelde evlerin çatılarında yaşamaları da bunun bir sebebi. Görünen o ki, bu durum çocuklar nereden geldiklerini sorduğunda oluşan “utanç verici” andan ebeveynler için bir kaçış rotası olmuş.

Leylekler ve bahar

Bu kuşlara ithaf edilmiş mucizelerden bir diğeri de bir köye vardıkları zamanın baharın gelişi olmasıdır. Mutluluk ve iyi talihin bir sembolü olmalarının sebebi budur. Örneğin bir Danimarkalı için leyleklerin gelişi sert ve soğuk kışın bitişi anlamına gelir. Küresel ısınma sebebi ile artık daha erken geldikleri için bu bilgi artık çok da geçerli sayılmaz.

Yine de gelenekler, insanların bu kuşlar yuvalarını daha rahat yapabilsin diye nasıl çatılarının üstüne mekanizmalar koyduğunu gösteriyor.

Tehditler ve güncel sorunlar

Ortalama bir vatandaş genellikle şehirlerde gördüğü bir vahşi hayvandan rahatsız olur. Belki çıkardıkları seslerden ya da taşıyor olabilecekleri bir hastalıktan ya da sebep olabilecekleri kazalardan dolayı. Yine de bu değiştirmemiz gereken bir şey.

Belki de geçmişte batıl inançlardan dolayı korunmuş olsa da bu hayvanın doğadaki biyo-çeşitlilik için ne kadar gerekli olduğunu bilmek de oldukça önemli.

Diğer birçok kuş gibi leylekler de çiftleşme dönemlerinde korunan bir cinstir. Bu belki de şehirde yaşayan insanların sinirini en çok bozan şey olabilir çünkü yuvalarını genelde binaların tepesine yaparlar. Bunu sıklıkla kiliseler ve çan kuleleri gibi tarihi binalar ve hatta elektrik kuleleri üzerine yaparlar. Düşen dallar, güç kesintileri ya da şehir dokusunun bozulması gibi şeyler sebebi ile bu durum kesinlikle güvenlik sorunlarına sebep olabilir.

İşte bu yüzden bu kuşlar ve insanlar arasındaki iyi ilişkiyi düzeltmek için bir metot geliştirmeliyiz. Doğal ekosistemlerine saygı duyarak ve onurlandırarak, şehirlerimizi işgal etmelerini durdurabiliriz ve biz onlara ne kadar alan tanırsak onlar da karşılığında o kadar doğaya bakarlar.