Logo image
Logo image

Tavuk Davranışları Hakkında Her Şey!

4 dakika
Tavuk davranışları sürprizlerle doludur. Herkesin düşündüğü gibi basit kuşlar değiller. Nedenini bilmek ister misiniz?
Tavuk Davranışları Hakkında Her Şey!
Son Güncelleme: 19 Ağustos, 2021

Bu kuşlar, sürprizlerle ve karmaşıklıkla dolu büyük bilinmeyenlerdir. Gerçek tavuk davranışları, onca yıl boyunca insan ortamlarında evcilleştirilmelerine rağmen, onlarla yaşamayan herkes için bir muammadır.

Tavuklar, Galliformes takımına, özellikle Phasianidae familyasına ait kuşlardır. Vahşi ataları kısa mesafeler uçabiliyordu, ancak günümüz türleri bir ağacın tepesine zar zor yükselebiliyor. En fazla 4 kilo ağırlığında küçük kuşlardır, ancak bu makaleyi okuduktan sonra onları kesinlikle seveceksiniz.

Tavuk davranışları

Tavuklar günün yarısından fazlasını yiyecek aramakla geçirir. Utangaç kuşlardır ve insan çiftliklerinde bile tilki, porsuk veya kurt gibi onları avlayan yırtıcılar vardır. Yiyecek aramadıklarında, uygun bir ortamdalarsa aşağıdaki davranış kalıplarından bazılarını sergilediklerini görmek yaygındır:

  • Çırpma: Kanatlarını kuvvetle çırparlar, ancak uçmadan çırparlar. Kanatlarını gevşetmek ve güçlendirmek, ayrıca eski tüyleri atmak ve parazitleri kontrol etmek için tasarlanmış bir harekettir bu.
  • Bakım: Tavuklar başları ve gagaları ile üropigial bezlerinden yağ alarak tüylerini parlatır ve temizlerler.
  • Termoregülasyon: Tavuklar yüksek sıcaklıklara karşı çok hassastır, bu nedenle sıcak havalarda soğumak için farklı davranışları vardır. Bazıları yemek yemek yerine su içmeyi, kanatlarını açmayı veya açık bir gaga ile nefes nefese kalmayı içerir. Öte yandan, üşüdüklerinde, aralarında hava tutmak ve böylece onları sıcak kalmak için genellikle tüylerini kabartırlar.
  • Kum banyosu: Bazen bir grup halinde banyo yaparken görülebilirler. Bu hareketin sosyal işlevleri vardır; ayrıca termoregülasyon ve kişisel bakım da sağlar, çünkü bu hareketle tavuklar, tüylerinde olabilecek akarlardan ve diğer parazitlerden de kurtulurlar.
Some figure

Sosyal davranışlar

Hiyerarşik olarak organize olan sokulgan kuşlardır. Tavuklar gagalama sıralarını kullanarak, genellikle baskın horozun yanında olan en iyi uyuma ve beslenme yerlerini kapacak olan tek bir alfa kalana kadar baskınlıklarını kurarlar. Boyun eğme davranışı, baş aşağı indirilerek ve bacaklar hafifçe bükülmüş halde kaçarak gösterilir.

Horozların, dişilerinkine paralel olarak, bölgesellik ve tehditkar davranışları da içeren kendi hiyerarşileri vardır.

Genellikle gruplar baskın bir horozdan, belki de bağımlı bir genç horozdan ve tavuklardan oluşur. Erkekler grubun koruyucusu rolünü üstlenir ve dişiler kendilerinin olarak işaretledikleri bölge içinde onları takip eder. Bütün tavukların dik ve tetikte duran erkeğin etrafında dinlendiğini görmek olağandır.

Gruplar yaklaşık 25 kuş civarındayken gagalama sırası gruptaki huzurun sağlanması için yeterlidir. Bununla birlikte, sömürü endüstrisi gibi 80’den fazla üyenin yakın mesafede beraber yaşadığı yerlerde saldırılar daha yaygındır ve hiyerarşi daha çok vücut büyüklüğü ve ibik üzerine kuruludur.

Ayrıca tavuklar, başka bir örneğin doğrudan akrabaları olup olmadığını ayırt edebilirler. Kendileriyle yetiştirilen tavuklarla daha kolay ittifak kurma eğilimindedirler, bu nedenle gruba yeni üyeler eklemek, doğru yapılmadığı takdirde ciddi saldırılara yol açabilir.

Tavuk davranışları ve iletişim

Tavuklarda 30’dan fazla farklı seslendirme belgelenmiştir, bunların hepsinin kendi işlevi vardır: Yumurtlama, binme, tehlike uyarısı ve hatta hepsi bir arada dinlendiklerinde huzurlu sesler. Horozlar, gün boyunca ara sıra duymak yaygın olsa da, şafakta ünlü şarkıları yayanlardır.

Üreme davranışları

Tavuklar çok eşli kuşlardır, yani baskın erkek, grubun dişileri ile üreyendir. Bununla birlikte, büyük gruplarda, horozun eşini diğer erkeklerden koruduğu bazı tek eşli çiftler görebilirsiniz. Tavuk üremesinde en yaygın davranışlar şunlardır:

  1. Kur yapma: Horoz, tepesinin ve göğsünün boyutunu ve rengini sergiler. Daha sonra, bir kanadı yere indirir ve bir kur dansında daireler çizerek hareket eder. Dişiler, horozu kabul ederlerse, başlarını indirir ve kuyruklarını kaldırır.
  2. Yumurtlama: Döllendikten sonra, tavuklar yer seviyesinde, çalılarla korunan ve uygun sıcaklıktaki yerleri arayacaktır.
  3. Kuluçka: Bu dönemde tavuğun “kuluçkada” olduğu söylenir. Göğüs ve karın bölgesinde kilo ve bazı tüyleri kaybedebilir, bu da ısının yumurtalara transferini kolaylaştırır. Kuluçka yaklaşık 20 gün sürer, bu süre zarfında tavuk sadece kısa bir yürüyüş yapmak, beslenmek ve su içmek için yuvadan ayrılır.

Beslenme davranışları

Tavuklar uyanık oldukları saatlerin çoğunu yiyecek arayarak, ayaklarıyla yeri eşeleyerek ve sonra bozulan toprakta bulduklarını gagalayarak geçirirler. Esas olarak tohumcul (tahıllarla beslenen) olmalarına rağmen, küçük böcekleri de tüketebilirler.

Davranışları, tükettikleri yiyeceğe bağlı olarak farklılık gösterir: Eğer bu bir böcekse, tavuklar tepkisini görmek için önce onu gagalarlar. Kendini savunursa ve tehlikeli sayılırsa, onu rahat bırakır ve çekip giderler.

Stres altında tavuk davranışları

Tavuklarda stres, kalabalık koşullarda yaşadıkları ve doğal davranışlarını gerçekleştiremedikleri kümes hayvanı çiftliklerinde gözlemlenmiştir. Bu yerlerde, ciddi saldırılara ve aşağıdakiler gibi diğer davranışlara sıkça rastlanır:

  • Gagalama: Bu, aşırı tımar yoluyla kendi tüylerini yolmaktan ibarettir. Cilt bölgelerinin ortaya çıkmasıyla tanımlanır.
  • Yamyamlık: Bazen tavuk gagaları o kadar ısrarcı olur ki sonunda deriyi delip tüm doku bölümlerini tüketirler.
  • Kuş histerisi: Diğer durumlarda, stres o kadar yoğundur ki, tavuklar kısa uçuşlar yapmakta veya kontrolsüz bir şekilde kanat çırpmaktadır. Genellikle kuşların geri kalanına yayılan bir panik başlar.
Some figure

Görebileceğiniz gibi, tavuk davranışı, sadece gıdaklamak ve yeri eşelemekle sınırlı değildir. Onlarla ilgilenen insanlar, hiyerarşilerinin karmaşık ve iletişimlerinin verimli olduğunu bilirler. Onları tüketime yönelik hayvanlar olarak damgalarının ötesinde görmek, inanılmaz bir annelik içgüdüsüne sahip sosyal, meraklı, empatik kuşları keşfetmeyi sağlar.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Costa, L. S., Pereira, D. F., Bueno, L. G. F., & Pandorfi, H. (2012). Some aspects of chicken behavior and welfare. Brazilian Journal of Poultry Science14, 159-164.
  • The Startling Intelligence of the Common Chicken. (s. f.). Scientific American. Recuperado 26 de julio de 2021, de https://www.scientificamerican.com/article/the-startling-intelligence-of-the-common-chicken/?error=cookies_not_supported&code=0995b0f1-4b7c-41a2-af57-e9b2037249f2
  • Edgar, J. L., Lowe, J. C., Paul, E. S., & Nicol, C. J. (2011). Avian maternal response to chick distress. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences278(1721), 3129-3134.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.