Köpeğinizin Sosyal Becerilerini Nasıl Geliştirirsiniz?
Yazan ve doğrulayan Veterinerlik Eugenio Fernández Suárez
Köpeklerin zekası karmaşıktır. Bazen de çocukluk dönemi boyunca gelişen insan zekasına benzer. Köpeklerin sosyal becerileri ve onların nasıl geliştirilebileceği üzerine yapılmış pek çok çalışma vardır.
Köpeklerin Sosyal Becerileri: İnsanlarla İletişim
Köpek zekası üzerine yapılmış en ilginç deneylerden biri, Brian Hane’in köpeği Oreo ile yaptığı proje. Hane, bu araştırmayı, köpeğinin sosyal zekasının inanılmaz derecede iyi olduğunu göstermek için yaptı.
Köpekler, iletişim kurmak için kullanılan sinyalleri anlayabilirler. Bu nedenle eğitilmesi çok kolay olan bazı köpek türleri vardır. Peki, iletişimi karşılıklı hale getirmek için aynı sinyalleri kendileri de verebilirler mi?
Bunu öğrenmek için biri, bir objeyi bir sepetin içine saklar. Oreo oradayken boş olan iki sepet daha vardır. Daha sonra bu kişi ayrılır ve Oreo’nun herhangi bir işaret yapıp yapmadığını görmek için sepetin önünde durur. Köpeğin işaret verip vermeyeceğini ve verirse doğru işareti verip vermeyeceğini görmek ister.
Aynı şey diğer köpeklerde de olmuştur. Bu da bu becerilerin çok sayıda bireysel değişkeni olduğunu gösterir. Yani bu, köpeklerin yalnızca sahiplerinden bilgi alma kapasitesi olmadığını aynı zamanda sahiplerine bilerek bilgi aktarımı yapabileceklerini gösterir.
Köpeklerin Sosyal Becerileri: Hızlı Eşleştirme
Köpeklerin sahip oldukları en ilginç sosyal becerilerden biri de hızlı eşleştirmedir. İnsanlar küçük yaşta kelimelerin anlamlarını çok hızlı bir şekilde öğrenirler. Bu yetenek, 12-16 aylık arasıyken (insanlar her 3 günde bir ortalama bir kelime öğrenebilirler) artar. Ancak 10 yaşına geldiklerinde, günde ortalama 12 kelime öğrenirler.
Hızlı eşleştirme, insanların kelimelerin anlamlarını anlamak için çıkarım yapmalarını sağlar. Bu hızlı öğrenme ve hafıza kapasitesi için herhangi bir tekrar veya pratik neredeyse gerekmez denilebilir.
1980ler’de primatlara insan dillerini nasıl konuşabileceklerini öğretmek için pek çok girişim yapılmıştır. Pek çok türe yüzlerce kelime öğretilmiştir. Ancak bu süreçte hızlı eşleştirme kullanılmamıştır. Max Planck Enstitüsü’ndeki Rico isimli köpek bunu kanıtlayan ilk köpektir.
Rico’nun sahibi köpeğinin yalnızca objelere işaret edilmesiyle ve onların adlandırılmasıyla 200 kelime öğrendiğini ifade etmiştir. Rico’nun hızlı eşleştirme kullandığını göstermek için bazı oyuncakları (adlarını bildiği oyuncaklar) yeni isimler verilmiş yeni objelerle bir araya getirilzmiştir.
Birkaç hafta sonra Rico bu becerinin pratiğini yapmadan objelerin isimlerini hatırlamıştır. İsimlendirilmiş objelerin resimlerini ve kopyalarını tanıyabilmiştir.
Bu araştırma hala devam etmektedir. Farklı köpeklerin 1000’e varan sayıda kelime öğrenmeleri mümkün olmuştur. Bu da Oreo’nun ve Rico’nun büyük ihtimalle onları türlerinin geri kalanından ayıran özel becerileri olmadığını gösterir.
Köpeklerin Becerileri: Hariç Tutma Prensibi
Köpeklerin hariç tutma prensibini gerçekleştirme becerisine sahip olup olmadıklarını kontrol etmek için bir başka deney daha yapılmıştır. Bir köpeğe yemek olmadığı gösterilmiş, köpeğin öbür taraftaki yemeği fark etmek zorunda kalması sağlanmıştır. Bu da köpeklerin gördüğümüz ve görmediğimiz objeler arasında çıkarım yapabildiğini kanıtlamıştır.
Opak ve şeffaf bir bariyerin arkasına toplar yerleştirilmiş ve köpekten topu getirmesi istenmiştir. Köpek görünür olan objeyi getirme eğiliminde olmuştur. Köpek, bariyerin diğer tarafında olduğu için her iki topu da görebilir. Toplar sizin her ikisini de görebileceğiniz taraftalarsa, köpek, toplardan birini rastgele tercih edecektir.
Bir başka ilginç örnek de Joseph Topel tarafından eğitilen Phillip isimli köpektir. Joseph, Phillip’i tekrar ve deneme/hata yoluyla eğitmek yerine, “Dediğimi yap” şeklinde yeni bir komut kullanmayı tercih etmiştir. Phillip, gözdağı verilmesi yoluyla yeni görevleri hemen gerçekleştirebilmiştir.
Bir köpeğin sosyal becerileri bu tür deneyler aracılığıyla geliştirilir. Bu yüzden bu hayvanlar bizim düşündüğümüzden daha zekidirler ve bilişsel becerilerinin bazıları memeli deniz hayvanlarının veya maymunların becerilerinden üstündür. Muhteşem, değil mi?
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.