Evcil Hayvanların Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi

Yazan ve doğrulayan Aavukat Francisco María García

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Her ülkenin hayvanları koruma adına güçlü kanuni sistemleri bulunmalıdır. Avrupa’daki çoğu ülke Evcil Hayvanların Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ne uymakla yükümlüdür.

2018 senesinin başlarında İspanya da sonunda Evcil Hayvanların Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ni imzaladı. Bunun sonucunda İspanya bu inisiyatife katılan on sekizinci ülke oldu. Bu ülkeler hayvanlara karşı istismar ve ihmalle savaşacakları adına söz vermiş oldular.

İspanya bu sözleşmeye sonradan imza atsa da, anlaşma 30 sene kadar önce oluşturuldu. Sözleşme 1987 senesinde yayınlandı. Bu olay UNESCO’nun Hayvan Hakları Beyannamesini ilan etmesinden 10 sene sonra gerçekleşti.

Evcil Hayvanların Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin yayınlanması Avrupa’da hayvan refahı yasalarının yeni bir sisteme oturtulmasını sağladı. Ülkelere bireysel bir müdahalede bulunmasa dahi bir değişim çağrısı görevi gördü. Bu sayede de Avrupa’da yasal anlamda değişimlere ön ayak oldu. Ayrıca, evcil hayvanlar odağındaki kamu politikalarının da genişlemesine katkı sağladı. Örneğin; zapt etme gibi durumlar için uygulanan kanunlarda bunu görebiliriz.

Evcil Hayvanların Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi Nedir?

Adından da anlaşılacağı gibi, bu Avrupa ülkelerinin katılabileceği bir düzenleyici kurul. Sözleşme metninde bu yola çıkılmasının temel amacı açıklanıyor: evcil hayvanların korunmasına dair önlemlerin artırılması.

Daha net olmak gerekirse, sözleşme her insanın hayvanlara karşı ahlaki bir sorumluluğu olduğunu belirterek başlar. Bundan ötürü de hayvan refah yasaları geçici politik durumlardan etkilenmezler. Açıkça insanlığın etik bir sorumluluğu olarak karşımıza çıkarlar.

Ne olursa olsun her canlının onurlu bir şekilde yaşaması için ihtiyacı olan şeyleri sağlamamız gerektiğini aklımızdan çıkarmamalıyız.

Sözleşmede evcil hayvan dostlarımızla aramızdaki duygusal, bilişsel ve tarihsel bağ ön plana çıkarılıyor. Bu hayvanlar hem bireysel hem de toplumsal anlamda yaşam kalitemizi etkiliyorlar. Sözleşme, hayvanlara karşı sorumluluğun yerine getirildiği koşulları destekliyor.

Bunun yanı sıra hayvanlara karşı suistimal ve ihmalin önlenmesi adına çeşitli kamu düzenlemeleri ve hukuki yaptırımlara da zemin hazırlanıyor. Evsiz hayvanlara karşı kamunun bakış açısından kaynaklı bir suistimal durumunda sonuçların ne olacağı da detaylı bir biçimde anlatılıyor.

Sözleşmenin Sağladığı Katkılar

Sözleşmenin hayvanların refahına sağladığı temel katkılardan biri estetik mutilasyonların yasaklanması oldu. Tarihte belirli estetik standartlara uymaları adına pek çok hayvan türü kulak ya da kuyruklarının kesilmesi gibi çeşitli mutilasyonlara maruz kaldı. Refahı garantileyen bir diğer yaptırım da avlanma gibi belirli aktivitelerde hayvanların öncelikli olarak düşünülmesini sağlamak oldu.

Tabii bu sözleşmenin imzalanmasıyla ülkelerin bu aktiviteleri belirli düzenlemeler dahilinde yasaklaması sağlandı. Örneğin, İspanya’da bu sözleşmenin geçerli kılınması farklı bölgesel düzenlemelerin birleşmesinde önemli bir rol oynadı.

Öte yandan, bu yeni düzenlemeler avcıların itirazlarına da neden oldu. Avcılar hayvan aktivistlerinin aşırı söylemlerinden zarar gördüklerini dile getirdiler.

Spor olarak avlanmanın yanı sıra, sözleşme eğlence için hayvanların kullanımına da düzenlemeler getirdi. Sözleşmeye göre, insanların hayvanları böyle aktivitelerde kullanması için hiçbir canlının canının yanmaması, aşağılanmaması, fiziksel ya da bilişsel bütünlüğüne zarar gelmemesi gerekiyordu.

Hayvanların Refahını Destekleyen Ülkeler

Bu sözleşmenin bir diğer katkısı da, devletlere sahiplenme ve sorumlu sahipliği teşvik edecek kamusal düzenlemeleri destekleme olanağı sağlaması oldu. Örneğin bu sözleşme ile, devletin etkili doğum kontrol yöntemlerine karşı farkındalık yaratma sorumluluğu gündeme geldi.

Ayrıca hayvanların terk edilmesine karşı gerekli önlemlerin de alınması sağlandı. Hayvanların terk edilmesi sokak hayvanlarının sayısında hızlı bir artışa neden oluyor. Fakat sözleşme imzalandığından beri, imzacı ülkeler hayvanların terk edilmesi ya da onlara kötü davranılmasına karşı daha sert yaptırımlarda bulunmaya başladı.

Hayvan istismarı tartışması da kanun bazında düzenlemeler yapılmasına ve genişlemelere gidilmesine ön ayak oldu. Örneğin bugün; bu istismar terimi yalnızca fiziksel istismarı değil, bilişsel ya da duygusal istismarı da kapsıyor. Bunun sonucunda da, herhangi bir istismar, şiddet ya da sömürü durumuna karşı yaptırımda bulunulabiliyor.