Agroekolojik Tarım Nedir?

Agroekolojik tarım, insan ihtiyaçlarını ve yaşam tarzını sürdürürken bitki biyoçeşitliliğinin ve ekosistemlerin korunmasını destekler.
Agroekolojik Tarım Nedir?
Ana Díaz Maqueda

Yazan ve doğrulayan biyolog Ana Díaz Maqueda.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Hiç şüphesiz, mevcut tarım sistemleri dünyadaki milyarlarca insana yiyecek sağladı. Bununla birlikte, bu tarım yöntemleri, ormansızlaşmaya, su kaynaklarınının kirlenmesine, biyolojik çeşitlilik kaybına ve çölleşmeye katkıda bulunarak gezegenin çok büyük zararlar görmesine neden oldu. Bu zararlı uygulamalara yanıt olarak, bilim insanları agroekolojik tarım yöntemini geliştirdiler.

Yeni bir yöntem

Agroekoloji prosedürleri ve teknikleri yeni bir şey değil. Aslında, bu yeni tarım türünün ilk söylemleri 1920’de yayınlandı.

O zamandan beri, geniş anlamda, bu bilim dalı, yerel sorunlara gerçek çözümler ortaya koyan ve çiftçileri güçlendiren bir şekilde sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları sundu. Agroekoloji konusunda daha derine inmek ister misiniz? Okumaya devam edin!

agroekolojik tarım hayvancılık

Doğal kaynaklardaki çeşitlilik

Bugün üç mahsul, dünya nüfusunun % 50’sini ayakta tutuyor: pirinç, buğday ve mısır. Bu arada, diğer mahsuller, çiftlik hayvanları ve diğer hayvan türlerindeki genetik çeşitlilikte ve yabani sebzelerde hızlı bir düşüş eğilimi görüyor.

Diğer yandan, agroekolojik tarım sistemleri çeşitliliği desteklemektedir. Biyolojik açıdan bakıldığında, agroekoloji, belirli bir ortamdaki türlerin çeşitliliğini arttırır.

Agroekoloji uygulamalarında, çiftçiler çok çeşitli yerel bitki türlerini korur ve hatta mevcut çalıları ve ağaçları çoğaltır veya sürdürürler. Ek olarak, agroekolojik çiftçiler, aşağıdakilerin bir kombinasyonunu yaparak yerel biyoçeşitliliğin geliştirilmesine yardımcı olabilir:

  • Bakterilerle ortak yaşamları sayesinde topraktaki azotu doğal olarak artırmak için mahsullerin yerlerini düzenli olarak değiştirmek veya çevreye baklagiller eklemek.
  • Yerel türler ve ırklar ile hayvancılık sistemleri geliştirmek.
  • Balık çiftçilerinin yerel balık türlerini yetiştirmeleri.

Bilgi paylaşımı: agroekolojinin temeli

Agroekolojik uygulamalar tek bir modeli izlemez, aksine bölgenin çevresel, sosyal, ekonomik, kültürel ve politik bağlamlarına bağlıdır.

Örneğin, çiftçilerin birlikte çalışması ve bilgi paylaşımı, bu tür bir sistemi sürdürmenin temelidir. Bununla birlikte, her türlü yenilik, bilimsel desteğe ek olarak, araziyi en iyi bilenlerin bilgi ve deneyimlerine dayanmaktadır.

Sinerji hepimizi daha güçlü kılar

Uzman olmayanların terimleriyle, agroekoloji çiftçiliği, iklim değişikliği gibi ortak bir sorunla daha verimli bir şekilde mücadele etmek için tüm uygulamalar ve yöntemler arasında bir sinerjinin olduğu yere kurulur. Agroekoloji, hızla değişen iklimimizi yavaşlatmaya veya tersine çevirmeye çalışır.

Bunu yapmak için agroekolojik sistemler, yıllık mahsulleri, çiftlik hayvanlarını, deniz hayvanlarını, toprağı, orman kaynaklarını, suyu ve diğer tarımsal bileşenleri birleştirir. Böylelikle, pozitif bir simbiyotik ilişki ile sonuçlanan ve iklim değişikliğine karşı mücadeleyi destekleyen her şeyin yeri vardır.

Daha verimli bir tarım sistemi

Geleneksel tarım yöntemlerinin en büyük sorunlarından biri, kimyasal gübrelerdeki yüksek miktardaki azottur. Mahsuller nitrojenin % 50’sini emer, ancak geri kalanı toprakta kalır ve yeraltı sularını kirletir.

Bununla birlikte, baklagilleri içeren mahsul rotasyon sistemleri bu sorunu çözmeye yardımcı olabilir. Mercimek, nohut ve bezelye gibi baklagiller atmosferik nitrojeni sabitler ve toprağa yüksek kaliteli organik madde salar ve bir sonraki mahsuller için doğal olarak oluşan bol miktarda nitrojen bırakır.

Yüksek seviyelerde nitrojen içeren kimyasal gübrelerin ekonomik ve çevresel bir maliyeti vardır ve ürün rotasyonu bu maliyetleri katlanarak azaltır. Doğada “atık” algısı yoktur, her şey başka bir bitki, hayvan veya bakteri türüne fayda sağlamak için yeniden kullanılabilir.

İnsani ve toplumsal değerleri teşvik etmek

Agroekolojik tarım, kırsal yaşamı, eşitliği ve genel refahı hem korur hem de iyileştirir. Bunların hepsi sürdürülebilir bir çiftçilik sisteminin temel yönleridir.

Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki çiftçiler sömürülür ve kötü şartlar altında kalırlarsa hiçbir şey daha iyiye gitmez. Çiftçilerin geçim kaynakları, çalışmalarına, zamanlarına veya hepimizin bağlı olduğu biyolojik çeşitliliğe değer vermeyen başkaları için yiyecek yetiştirmek üzerine kuruludur.

Hükümetlerin devreye girdiği yer burasıdır. Vatandaşlarını ve çiftçilerini korumanın etkili bir yolunu geliştirmezlerse, bunu yapan küresel bir güç olmalıdır.

Böylelikle çevreyi ve insan haklarını koruyan uluslararası yasalar, başarılı agroekoloji sistemlerinin sağlanması için gerekli bir adımdır.

Ayrıca, agroekolojik tarım sistemleri, birçok farklı kültürün sağlıklı beslenme ihtiyacını karşılamaya yetecek kadar çeşitlik sağlar. Başka bir deyişle, halk için iyi olan yerel kaynaklı gıdaları teşvik eder, yerel ekonomiye para kazandırır, yerli mahsullere karşı farkındalık geliştirir ve çeşitli mahsul türlerini korur.

Böylece yerel, döngüsel ve komünal bir ekonomi yaratılır.

Agroekoloji: sürdürülebilir tarıma geçiş

Agroekolojik tarım, gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerin de gündeminde yer alıyor.

İklim değişikliği gerçek bir tehdittir. Küresel ısınma, azalan verimli topraklar ve sürekli artan nüfus, çözüme ihtiyaç duyan sorunlardır.

agroekolojik tarım

Bu tür bir sistem, gezegen için taze bir soluktur. Ek olarak, agroekoloji tarımı dünyaya, diğer yaşam biçimlerinin sadece mümkün değil, aynı zamanda bizim ve Dünya gezegeni için daha iyi olduğunu gösteriyor.

Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Altieri, M. A. (2002). Agroecología: principios y estrategias para diseñar sistemas agrarios sustentables. SARANDON, SJ Agroecología: el camino hacia una agricultura sustentable. Buenos Aires–La Plata, 49-56.
  • Dalgaard, T., Hutchings, N. J., & Porter, J. R. (2003). Agroecology, scaling and interdisciplinarity. Agriculture, Ecosystems & Environment, 100(1), 39-51.
  • Francis, C., Lieblein, G., Gliessman, S., Breland, T. A., Creamer, N., Harwood, R., … & Wiedenhoeft, M. (2003). Agroecology: The ecology of food systems. Journal of sustainable agriculture, 22(3), 99-118.
  • Gliessman, S. R., Rosado-May, F. J., Guadarrama-Zugasti, C., Jedlicka, J., Cohn, A., Méndez, V. E., … & Jaffe, R. (2007). Agroecología: promoviendo una transición hacia la sostenibilidad. Revista Ecosistemas, 16(1).
  • Unknown. (2018). THE 10 ELEMENTS OF AGROECOLOGY GUIDING THE TRANSITION TO SUSTAINABLE FOOD AND AGRICULTURAL SYSTEMS. Food and Agriculture Organization of the United Nations.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.