Neonatoloji Nedir?
Tıpkı insanlarda olduğu gibi, hayvan neonatolojisi de aynı şekilde yeni doğmuş yavruları inceler. Dünyaya geldikleri ilk günlerde bu bilim dalı yavruların temel ihtiyaçlarını gözlemler. Neonatoloji, yavrunun ve annenin hayatta kalması için gözlem yapar ve gerekirse müdahale eder.Neonatal veya yeni doğmuş yavru, hayatta kalmak için özel bir ilgiye ihtiyaç duyar. Neonatoloji, yavrunun doğduktan sonraki ilk 15 gününü inceler. Bu süreçte sadece yavrunun değil, onun ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan anneyi de inceler. Bu şekilde yeni doğmuş yavruların hayatta kalmasını sağlar.
Neonatoloji Hangi Aşamalardan Meydana Gelir?
- Bu konuda uzman olan bir kişi öncelikle gözlem yapmalıdır. Tüm köpek yavruları benzer içgüdülere sahip olsalar da aynı şekilde davranmazlar. Bir köpek yavrusunun bağımsız olması ortalama bir aya yakın sürer. Doğumundan yaklaşık 14 gün sonra yavru köpeklerin gözleri açılır.
- Yavru köpekler üçüncü haftada ilk adımlarını atar ve annelerini takip etmeye başlar. Bu şekilde annenin davranışlarını taklit ederler. Annenin hareketleri yavru köpekler için çok önemlidir. Mesela gergin bir annenin yavruları aynı şekilde gergin ve stresli olabilir.
- Tıpkı insanlar gibi hayvanların da yaşlarına göre ”normal” kabul edilen boy ve kilo ortalamaları vardır. Bir neonatolojist yeni doğmuş yavrunun boy ve kilosunu gözlemlemelidir. Bu şekilde yavrunun normal bir biçimde büyüyüp büyümediğini kontrol edebilir. Eğer büyüme ile ilgili bir anormallik gözlemleniyorsa, yavru köpek anneden yeteri kadar beslenemiyor olabilir. Buna neden olan şey annenin sütünün az olmasının yanında, diğer kardeşlerin az beslenen yavruya engel olması da olabilir.
Hijyen ve Yuva
- Neonatolojist aynı zamanda yeni doğmuş yavrunun hijyen koşullarıyla da ilgilenir. Yavruların yüzlerini temizlemek, yaşadıkları alanın temiz olduğundan emin olmak neonatolojistin sorumlulukları arasındadır. Yavruların yaşadığı yer son derece temiz olmak zorundadır; bu şekilde enfeksiyonların ve hastalıkların önüne geçilebilir. Yavruların temizliğinden sorumlu olan aslında annedir, eğer anne yoksa bu işlem dikkatli bir biçimde neonatolojist tarafından gerçekleştirmelidir.
- Yavruların doğdukları ilk günlerde yaşadıkları bölge son derece önemlidir. Örneğin nemli bir alan yavruların üşütmesine veya nezle olmasına neden olabilir.
Yeni doğmuş yavru köpekler için ideal ortam sıcaklığı 27-32 °C arasında olmalıdır; bu sıcaklık aralığı, yavruların vücutlarının 34-36 °C arasında olmasını sağlamaya yetecektir. Diğer önemli bir konu da yavruların bulunduğu ortamın yeteri kadar havalandırılmasıdır, bu şekilde prematüre enfeksiyonların önüne geçilebilir.
Neonatoloji Hangi Sorunları Önler?
- Oksijen yetmezliği. Bu durum, yavru köpeğin doğum sırasında bazı amniyotik sıvıları soluması sonucu ortaya çıkar ve solunum yolunun çökmesine neden olabilir. Bu rahatsızlığı önlemenin bir yolu annenin doğumuna yardım etmektir. Yavru köpek oksijen yetmezliğinden muzdaripse, neonatolojist bir şırınga kullanarak solunum yollarını temizlemeye çalışır.
- Hipotermi. Yeni doğmuş yavru köpek çok üşüdüğü zaman hipotermi oluşur. Bu durumun önüne geçmek için yavru köpek termal bir mat üzerine yerleştirilebilir. Ayrıca sıcak su şişeleriyle yuvanın etrafını çevrelemek de etkili bir önlemdir.
- Dehidrasyon. Kuru bir ortam bu soruna neden olabilir. Ayrıca yavru köpeğin yeteri kadar beslenmediği zamanlarda da su kaybı meydana gelebilir. Susuz kalma durumunda yeni doğan köpek yavrusu şekerli su veya süt ile beslenmelidir.
- Hipoglisemi, kandaki glikoz seviyesi düşük olduğunda ortaya çıkar. Bu rahatsızlığın belirtileri zayıflık, baş dönmesi ve solunum güçlüğüdür. Bu soruna asıl sebep olan şey annemin yeteri kadar süt üretememsi olabilir. Anne stresliyse, az besleniyorsa veya başka sağlık problemi varsa bu sorun ortaya çıkabilir. Yavru köpeğin böyle bir durumda dışarıdan takviye alması gerekir.
Anneden kalıtım yoluyla geçebilen birçok farklı kalıtımsal rahatsızlık bulunmaktadır. Bu hastalıkların çoğu vitamin veya mineral eksikliğinden yahut bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanabilir.