Kedilerde En Çok Görülen Kanser Türleri
Yazan ve doğrulayan Aavukat Francisco María García
Anormal bir biçimde büyüyen ve çoğalan bir bölgedeki hücreler tüm canlılar için bir tehdit unsuru oluşturur. Bu nedenle, kedilerde en çok görülen kanser türlerinin neler olduğunu bilmek, oluşumlarını engellemek için bir çare olabilir.
Kanser, kedilerdeki ana ölüm nedenlerinin başında gelir. Beş kediden birinde görülen kanseri erken safhalarda tespit etmek önemlidir. Bu tümörler, hücre çok hızlı bir şekilde çoğaldığı zaman meydana gelir. Bu hıza ve hücrenin diğer dokuları nüfus etmesine göre kötü huylu olarak adlandırılır. Genel olarak kanser sarcomas (yumuşak doku sarkomları) ve carcinomas (meme karsinomları) olarak ikiye ayrılır. Diğer bir taraftan ise lösemi, kan hücrelerinin meydana geldiği kemik iliğini etkileyen bir kanser türüdür. Bu durum, lenfoma neden olan bir kan hücresi olan lenfositlerin düzensiz büyümesini ve kana çok sayıda anormal hücrenin karışması manasına gelir.
Kanser Nasıl Ortaya Çıkar?
Genetik yatkınlık, güneş ışınlarına maruz kalmak ya da kansere yol açan kimyasal maddeler, kedilerde farklı kanser türlerine neden olabilir. Kedi lösemisi virüsü ya da bağışıklık yetmezliği virüsü kedilerde kanser oluşumuna neden olabilirken, iyi haber ise her ikisi de kolay bir şekilde fark edilebilir.
Kanseri engellemek, her zaman kolay bir iş değildir.Güçsüz hissetmek, kilo kaybı, iştah kaybı, derinin üstünde kabarmalar, kanama, gözde değişiklikler, kapanmayan yaralar gibi durumlar veterinerin acilen ilgilenmesi gereken bir hadise olduğunu gösterir. Tuhaf bir miyavlama, kötü gözüken tüyler ya da yeterince dinlenememek kedide bir sorun olduğuna işaret eder.
X-ray, ultrason, cerrahi ya da biyopsi müdahaleleri ve iğne aspiratları, farklı tür kanserlerin oluşumunu belirleyebilir. Kedi sahiplerinin periyodik olarak kan testi yaptırmalarını ve bu duruma bilhassa yaşlı kedilerde dikkat etmeleri gerekir.
Bilgisayarlı Eksenel Tomografi (CAT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI), teşhisi doğrulayan ve uygun tedavi yolunu gösteren ileri seviyede tekniklerdir.
Kedilerde En Çok Görülen Kanser Türleri
Lenfom ya da lenfosarkom, kedilerde en çok görülen kanser türüdür ve bağışıklık sistemi ile ilgili olan akyuvar adındaki beyaz kan hücrelerinde tümör ortaya çıkar. Lenf düğümleri, göğüs boşluğu, sindirim borusu, geniz, böbrek ve sinir sistemi gibi vücutta birçok farklı yerde aynı anda görülebilir.
Ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi diğer olası tedavi yolları arasındadır. Bir kedi, bu tedavi yollarının bir ya da birden fazlası ile olumlu cevap verebilir. Kanserli bir kediyi teşhis etmek her zaman kolay değildir ama kedinin hayat kalitesinin en üst seviyede tutulması gerekir.
Diğer bir taraftan, skuamöz hücreli karsinom -güneş ışıklarının neden olduğu- cildi etkiler. Bu tümörler, genelde burnu ya da kulakları etkiler ve bir çizik ya da düzgün kapanmayan bir yara gibi görünür. Yine de yayılması pek görülmez.
Meme kanseri, meme bezlerini etkiler. Genelde kısırlaştırılmamış dişileri etkilerken, kısır olanlar da bu tehlikeden tamamen uzakta değildir. İlginç bir şekilde, erkekler için de durum aynısıdır. Çoklu nodüller ve şişmiş, sert bölgeler, ciğerlere ve diğer nodüllere yayılabileceği için kırmızı alarm manasına gelir.
Son olarak, tek ve küçük nodüller için yapılacak erken bir müdahale burada fark yaratan unsur olabilir. Tümörü ve yanındaki dokuları çıkarmak ve bazen de kemoterapi kanser ile mücadelede yararlı seçeneklerdir.
Kedilerde Kanser Farklılıkları
- Mastoatom deriyi, bağırsakları ya da dalağı etkiler ve bu bölgelerde genelde agresif bir yapıdadır. Özellikle lenf bezlerinde, kara ve akciğerde dalakta kolay bir şekilde yayılır. Ameliyat, radyoterapi ya da kemoterapi iyileştirici seçeneklerdir.
- Oral yassı hücre kanseri, ağız ya da boğaz içerisinde bulunan hücrelerden meydana gelir. Dili etkiler ve bazen de lenf bezleri ile lokal kemiğe nüfus eder. Yeme, kötü nefes ve salya sorunlarına neden olur. Bu tür bir kanseri tedavi etmek zordur.
- Fibrosarkom ya da yumuşak doku sarkomu, deri altındaki bağlı dokularda meydana gelir. Uzmanlar, radyo ve kemoterapinin ortak uygulaması ile bir tedavi yolu önerirken, farklı bir yol da düşünülebilir.
- Osteosarkom (kötü huylu kemik tümörü), eklemlerde, omurgada ya da kafatasındaki kemikleri etkiler. Çatlaklara, çok ağrıya ve topallamaya neden olup, lenf bezlerine ve akciğerlere yayılabilir. Ameliyat, radyoterapi ya da kemoterapi iyileştirici seçeneklerdir.
Kedilerde Göğüs Kanseri Türleri
- Solunum, burun ve akciğer kanseri en çok burunda ve akciğerde görülür. Bu tür durumlar, nefes almada zorluk yaratır, horlama, hapşırma,öksürme ve mukus akıntısı gibi durumlara sebebiyet verir. Kemiklere yayılabilir ve genellikle klinik emareler görüldüğü zaman zaten iş işten geçmiş olur. Ameliyat ve kemoterapi etkin seçenekler arasındadır.
- Adenokanserleri hem ince hem de kalın bağırsağı etkiler ve diğer bölgelere çok çabuk bulaşır. Hızlı büyür, iştah ve kilo kaybına, kusmaya ve ishale neden olur. Ek olarak, lokal lenf bezlerine de bulaşır. Ameliyat önerilen seçenektir.
- Safra kanalının pankreas ve pekatik adenokanserleri pek sık görülmez. Sarılık, depresyon, kilo kaybı, kusma ve karın şişliğine neden olur. Maalesef olumlu sonuç veren bir tedavisi yoktur.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Fuentes-Pananá, E. M., Alonso-Morales, R. A., Romero-Romero, L., & Pérez-Enriquez, J. M. (2021). Tumor prevalence in cats: experience from a reference diagnostic center in Mexico City (2006-2018). Veterinaria México, 7(4), 1-14.
- Papasouliotis, K. (2011). Cytology: Common Feline Tumours. Feline Update, 1-12.
- Cannon, C. M. (2015). Cats, cancer and comparative oncology. Veterinary sciences, 2(3), 111-126.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.