Evcil Hayvanlarda Gıda Alerjisi: Nasıl Anlarsınız?

Yazan ve doğrulayan Veteriner hekim Juan Pedro Vazquez Espeso

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Evcil hayvanlarda gıda alerjisi, teşhis edilmesi zor bir durumdur ve veterinerler için bile gerçekten karmaşık olabilir. Evcil hayvanınızın bir gıda alerjisi olduğundan şüpheleniyorsanız, veterinerinizin sorunun temeline inmek için zihinini gerçekten çalıştırması gerekecektir.

Peki bu sağlık durumunu tespit etmek neden bu kadar zor? Gıda alerjileri hangi semptomlara neden olur? Bu yazıda size bu ‘bağışıklık’ süreci hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatacağız.

Alerji türleri

Teşhis sürecini daha iyi anlayabilmeniz için, alerjileri farklı türler halinde ele alacağız.

• Yiyecek alerjisi: Bu, yiyeceklerde alerjik reaksiyona neden olan alerjen maddelerin bulunduğu türdür.
• Çevresel faktörlerden kaynaklı alerjiler: Yaşanan çevrede alerjen maddelerin bulunduğu zamanlar gözlemlenir.
• Temastan kaynaklı alerjiler: Teşhis etmesi en kolay olan alerji türü budur. Bu tür bir alerji, tasma veya yemek kabı gibi belirli bir nesneyle temastan kaynaklanabilir. Takip etmesi çok daha kolaydır.
• Pire veya kene alerjileri: Adından da anlaşılacağı gibi, bir parazit ısırığının alerjik bir reaksiyonu tetiklediği zamanlarda görülür.

Bu farklı kategoriler başta çok netmiş gibi görünebilir, ancak köpeğiniz aynı anda birden fazla kategorideki alerji durumuyla baş etmek zorunda kalabileceği için, ayrı ayrı her bir alerji türünü bilmeniz gerekiyor.

Genellikle alerjik reaksiyona neden olan yiyecekler

Tüm yiyecekler, evcil hayvanınızda alerjik reaksiyon yaratma potansiyeline sahip değildir. Teknik olarak hemen hemen her maddenin potansiyel bir alerjen içerebileceği doğru olsa da, bazı yiyecekler diğerlerinden daha riskli olma eğilimindedir.

Et söz konusu olduğunda, alerjik reaksiyona neden olma olasılığı en yüksek olan etler sığır eti ve tavuktur. Tahıllar söz konusu olduğunda ise, mısır ve buğdaya dikkat etmemiz gerekiyor.

Evcil hayvanımın gıda alerjisi olup olmadığını nasıl anlarım?

Bu sorunun kolay bir cevabı yok. Biraz önce bahsettiğimiz alerji listesini hatırlıyor musunuz? Maalesef, temas alerjileri (daha çok lokal reaksiyona neden olma eğilimindedir) dışında, diğer alerji türleri çok benzer semptomlara neden olur.

Dahası, işleri daha da karmaşık hale getiren bir durum da alerjilerin her an ve her yaşta gelişebilmesidir. Pek çok evcil hayvan sahibi, gıda alerjisi olasılığını görmezden gelir çünkü evcil hayvanları tüm yaşamları boyunca hep aynı yemeği yemiştir.

Ne yazık ki her zaman aynı yemeği yemesi, evcil hayvanınızın bir günden diğerine alerji durumunun değişmeyeceğini garanti etmez. Ne kadar şaşırtıcı görünse de, bu spontane alerjiler sadece evcil hayvanlarla sınırlı değildir; insanlar yıllar boyunca yediği bir yiyeceğe karşı bir anda alerjik reaksiyon geliştirebilir. Ya da daha önce alerjiye neden olmayan bir polen türü bir anda solunum yolu problemi yaşamınıza neden olabilir.

Çevresel faktörlerden kaynaklı alerjilerde de durum aynıdır çünkü bu tür alerjiler beklenmedik bir şekilde gelişebilir. Tüm bu nedenlerden dolayı evcil hayvanınız aniden çok fazla kaşınmaya başlarsa, bu durumun sebebini belirlemek düşündüğünüz kadar kolay olmayacaktır.

Teşhis yaklaşımı

Bir alerjiyi tanımlamak için ilk olarak çok da spesifik olmayan bazı klinik belirtilere bakmanız gerekir. En yaygın klinik belirtiler:

• Kaşıntı ve şiddetli kaşıma
• Cildin kızarması
• Deri döküntüleri
• Konjunktivit (kırmızı göz hastalığı)
• Kusma ve ishal (bazen)
• Alopesi (özellikle kedilerde)

Bu belirtiler veterinerinizin alerji durumundan şüphelenmesine neden olabilir, ancak alerjinin nedenini belirlemek için araştırmaya devam etmeleri ve daha karmaşık yöntemler kullanmaları gerekir.

Günümüzde piyasada kandaki immünoglobulin seviyelerini analiz eden bazı alerji teşhis testleri bulunmaktadır. Bu, kan yoluyla bir alerjenin varlığını ölçmenin bir yoludur. Aslında çok fazla potansiyele sahip olmasına rağmen, bu tür yöntemler henüz özellikle kediler için istediğimiz kadar güvenilir değildir.

Bu nedenle alerjinin kaynağını tespit ederken en iyi teşhis yöntemi eski moda ‘eleme’ süreci olacaktır.

Eleme süreci

Bu teşhis yöntemi, ana şüpheli besinleri evcil hayvanınızın diyetinden çıkarmayı içerir. Örneğin evcil hayvanınız aylardır tavuk veya pirinç bazlı evcil hayvan maması yiyorsa, sorunun kaynağına inmek için bazı değişkenleri gözden geçirmeniz gerekiyor.

Ayrıca evde kendi evcil hayvan mamanızı yapma veya özel olarak formüle edilmiş hipoalerjenik mamalardan oluşan bir diyeti uygulama seçeneğiniz de bulunmaktadır. Bu iki seçenek çok olumlu sonuçlara sahip olabilir, ancak bu çözüm size pahalıya da patlayabilir.

Hazır olduğunda, evcil hayvanınızı en az iki ay boyunca yalnızca bu yeni diyetle beslemeniz gerekir. Her öğünde sadece bu yeni diyeti yemeleri gerektiğini sakın unutmayın. Evcil hayvanlara verilen ödül mamalarını diyete dahil ederseniz, bu durum sonuç almanızı negatif yönde etkileyebilir.

Sonuçları en iyi şekilde gözlemleyebilmeniz için bu yeni diyeti makul bir süre sürdürmek iyi bir fikirdir. Evcil hayvanınız olumlu yanıt verirse ve semptomları düzelirse, alerjik bir reaksiyona neden olup olmadığını tekrar görmek için evcil hayvanınızın önceki diyetini uygulayabilirsiniz. Muhtemelen suçlu besini bu şekilde bulmuş olacaksınız.

Umuyoruz ki bu yazıyı ilgi çekici bulursunuz ve evcil hayvanlarda alerji kaynağını tespit etmenin ne kadar zor olduğunu biraz olsun kavrarsınız. Ancak ilk aşama, sorun ne olursa olsun, en kısa sürede ters giden bir şeyler olduğunu fark etmektir. Evcil hayvanınızın günlük alışkanlıklarını en iyi şekilde gözlemlemek sizin sorunluluğunuzdadır.

Evcil hayvanlarda gıda alerjisi dikkate almanız gereken bir konudur ve bu sorunu çözmek vaktinizi alabilir.