Köpeklerde Ruhsal Bozukluklar: Nasıl Tedavi Etmeli

Yazan ve doğrulayan biyolog Ana Díaz Maqueda

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Akıl sağlığı ve rahatsızlıkları gibi konular sevgili köpeklerimiz için de gerçektir. Köpekler de gayet gelişmiş bir beyne ve duygularla ilgilenen nörotransmitterlere sahip olan diğer her hayvan gibi ruhsal rahatsızlıklardan muzdarip olabilir.

Köpek psikolojisiyle ilgili olan patolojiler oldukça çeşitlidir. İnsanlara benzer bir şekilde, köpeklerin ruh sağlığı ve rahatsızlıkları her birey için aynı şekilde oluşmayacaktır. Örnek olarak, zamanında kilitli kalmış olanlar ya da fobileri olanlar gibi ayrılık endişesi diğerlerinden daha yoğun olan köpekler vardır.

Aşağıda, potansiyel tedavileriyle beraber köpeklerde ruhsal bozukluklarından bazı örnekler vereceğiz. Yine de, bunların hepsi profesyonel bir veterinerin gözetimi altında yapılmalıdır.

Köpeklerde ayrılık kaygısı

Köpek sahiplerinin veterinerlere geldiği en yaygın rahatsızlık köpeklerinin yaşadığı ayrılık kaygısı. Köpeğin sahibi ne zaman evi terk ederse ve köpek yalnız kalırsa genellikle komşulardan gelen şikayetlere sebep olacak şekilde davranırlar. Bazen bu sahibin köpeğini terk etmesine kadar gider.

Bu negatif davranışlardan bazıları:

• Yenmemesi gereken şeyleri yemek
• Kontrolsüz havlama
• Evdeki mobilyaları parçalama
• Evin içindeki herhangi bir yere çiş yapma ya da dışkılama

Bu tarz davranışlar sahiplerini kızdırır ve çoğu durumda ne yapacaklarını bilemezler. Bunun yanı sıra, köpek sahipleri bazen hayvanın durumunu daha da kötüye götürecek şeyler yapmayı denerler.

Bu kaygı nöbetleri sırasında köpek kendisini çok yüksek bir stres seviyesi içerisinde bulur ve bu endişeyi kontrol altında tutamayarak korkmuş hisseder.

Bir araç olarak irade

Son çalışmalara göre, hayvanlar kontrolün onlarda olduğunu hissederlerse duygularını daha iyi yönetirler. Örneğin, bazen köpek sahipleri evden çıktıkları gerçeğini saklamaya çalışırlar. Sonuç olarak, geri gelip köpeklerinin yapmamaları gereken bir şey yaptıklarını gördüklerinde onlara merhaba bile demezler. Özet olarak, bu faktörler köpeğin anksiyete nöbetlerini daha da kötüleştirir.

Köpeklerde ayrılık kaygısını iyileştirmek için, öncelikle köpeğin irade kabiliyetini güçlendirmeliyiz. Bunu köpeğin burnunu bir ödülü bulmak için kullandığı koku egzersizleriyle başarabiliriz.

Öte yandan, köpeğimizi evi terk etmemize alıştırmalıyız. Mesela,  işte sizin için beş dakikadan fazla sürmeyecek bir egzersiz.

Evden köpeğin görebileceği bir yere sarı bir mendil bırakarak çıkacağız. Birkaç dakika sonra köpeği selamlayarak ve sakince sarı mendili alarak içeri geri gireceğiz. Bu egzersizi her gün birkaç defa tekrarlayacağız. Dahası, daha uzun süreler ayrılacağımız zaman farklı renklerde mendiller asacağız.

Etkileşim önemlidir

En önemlisi eve geldiğinizde köpeğinizi karşılamaktır. Eğer çok kaygılılarsa ve onlara bakmazsak, bu sadece onların anksiyete ve kaygılarını daha da artıracaktır.

Bu durumda, eğer uzun süre dışarıda olacaksak onları koku oyunu oynarken bırakabiliriz ki biz yokken eğlensinler ve mental olarak meşgul olsunlar.

Tekrarlayıcı hareketler ve zararlı davranışlar

Belirli bir amaca riayet etmeyen tekrarlayıcı ve sıralı davranışlar dizisine stereotipik davranışlar denir. Buna ek olarak, bunlar evcilleştirme ve hepsinden önce eve kapatmanın bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Öte yandan, zararlı davranışlar da aynı şekilde bir obsesif davranış kalıbına girer. Bununla beraber, bu davranış tarzına hayvanın kendine zarar vermesi de dahildir ve fiziksel hasar riski çok daha yüksektir.

Fakat köpekler bu tarz davranışları ancak uzun süre boyunca kilit altında tutulduklarında gösterirler. Bu köpek kulübeleri ve köpek üreme alanları için tipik bir durumdur. Yani bir köpeğin tekrarlayıcı davranışlarını incelediğimizde hayvanın sağlığının yerinde olmadığını ve bir şeylerin doğru olmadığını kolayca anlayabiliriz.

Bunu tedavi etmenin tek yolu çevresel zenginleştirmedir. Çevresel zenginleştirme hayvanın yaşadığı yerin doğal yaşam alanına benzemek üzere ayarlanmasını içerir. Buna ek olarak, sıkıntı seviyesini azaltan oyuncaklar da aynı şekilde yararlıdır. Aynı zamanda yemeği de çevresel zenginleştirme faktörü olarak kullanabiliriz.

Fobiler: köpeklerin de fobileri vardır

Fobiler köpeklerin de sahip olabileceği çok güçlü anksiyete rahatsızlıklarıdır. İnsanlara çok benzer şekilde, köpeği oldukça korkutabilen, sosyal veya sosyal olmayan durumlardan nedensiz bir şekilde korkmaktan oluşurlar.

Sıklıkla bu tarz nedensiz korkulardan sıkıntı yaşayan köpekler genellikle sütten kesme döneminden önce düzgün sosyal gelişim gösterememiş köpeklerdir. Buna ek olarak, üreme ya da avcılık için kullanılan, ömürlerinin uzunca bir süresini kafeste geçirmiş köpekler de fobi sahibi olabilir.

Köpeklerde fobileri ilaç yardımıyla iyileştirebiliriz. Ama hayvan eğitmeni gibi bizi köpeğimiz için en iyi terapiye yönlendirebilecek birine danışmak çok önemlidir. Mesela, duyarsızlaştırma köpeğin stres tepkisini azaltmak amacıyla, anksiyeteye sebep olan uyaranın köpek duyarsızlaşana artan dozlarda verilmesidir.

Her ruh sağlığı ve rahatsızlığı tedavisi için

Her zaman köpeğinizin herhangi bir sorununu tedavi etmeden önce kesinlikle bir profesyonelin tavsiyesini almanızı öneriyoruz. Umarız bu yazımızı yararlı bulmuşsunuzdur ve siz ve sevgili köpeğinize sağlıklı bir hayat dileriz. Bir sonraki sefer görüşürüz!