Güvercinkuyruklu Atmaca Güvesinin Tozlaşmadaki Rolü

Yazan ve doğrulayan biyolog Miguel Mata Gallego

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Kelebek ya da güvercinkuyruklu atmaca güvesi ya da diğer adıyla sfenks (Macroglossum stellatarum) güzel mi güzel bir gündüz güvesidir. Uçuş kontrolü ve beslemesi sayesinde pek çok yabani çiçeğin ve bağ bahçenin tozlaşmasında önemli bir rol oynar.

Bu çok söylense de yinelemekte beis görmüyoruz. Bitkiler ekosistemimizin devamı için son derece önemli canlılardır. Bitkiler tüm canlıları birbirine bağlar ve gıda zincirinin temelini oluştururlar. Dolayısıyla bitkilerin üremesini sağlayan polen taşıyan canlıların varlığı doğanın olmazsa olmazlarındandır.

Diğer Türdeşlerine Benzemeyen Bir Güve

Güvercinkuyruklu atmaca güvesinin oldukça özel bir yaratık olduğuna şüphe yok. Bu böcek, yuvarlak vücutları, dar ve uzun kanatlarıyla diğerlerinden ayrılan, Sphingidae ailesine ait bir güve türüdür. Sfenks ismini, mitolojideki bu karakteri andıran, kafalarının yukarı doğru yükseldiği tipik larva şeklinden almaktadır.

Çoğu insan bu tür güveleri diğerlerinin aksine gündüz de göründükleri için kelebek olarak adlandırır. Güney Avrupa’daki tarlalarda bu güvelere rastlamak ve vızıldayan kanat seslerini duymak mümkündür. Güvercinkuyruklu atmaca güveleri faunanın bize sunduğu en etkileyici kanatlara sahip böceklerden biridir.

Kuş Mu Güve Mi?

Sinekkuşlarının ait oldukları familya başka olsa da, güvercinkuyruklu atmaca güvelerinin de bazı belirgin özellikleri vardır. En çarpıcı özellikleri sinekkuşlarınınkine benzer uçma biçimleridir.

Uzun ömürleri ve kanat çırpma hızları kuşlara çok benzediği için bu ismi almışlardır. Bitkilerle olan özel etkileşim biçimlerinden ötürü birçok insan bu böcekleri kuşlarla karıştırmaktadır.

Doymak Bilmez Bir Polen Taşıyıcı

Güvercinkuyruklu atmaca güvesi bahçe işleriyle uğraşan kişiler tarafından ilgiyle karşılanan harika polen taşıyıcılardır. Taşıma kapasiteleri uçuş hızları ve kontrolleri ile ilgilidir. Tatlı nektar arayışında çiçekten çiçeğe hummalı bir rota izlerler.

Ayrıca bu böcekler hangi çiçekleri ziyaret ettiklerini ve o tür çiçeklerin nerede olduğunu da bilirler. Bundan ötürü, zaman içinde aynı güvercinkuyruklu atmaca güvesinin aynı çiçeği ziyaret ettiği görülebilir.

Bu böcekler uzun mesafelerde dahi nektar barındıran çiçeklerin nerede olduğunu hatırlayabilirler.

Yabani Çiçekler İçin Harika Bir Dost: Güvercinkuyruklu Atmaca Güvesi

Güvercinkuyruklu atmaca güvelerine Avrasya’nın dört bir yanında rastlayabilirsiniz fakat soğuk havalarda yaşayamadıkları için en kuzey bölgelerdeki böcekler göç halindedirler. Bazı yayınlara göre, bu böcekler Akdeniz’deki çalılık ve dağlık bölgelerde yer alan adaçayı, biberiye, deve dikeni ve mine çiçeğini tercih ediyorlar.

Bu böceklere en sık çimenlik ve kısa çalılık alanların bulunduğu, orman dışı bölgelerde rastlanmaktadır.

Güvercinkuyruklu atmaca güvelerinin yaptığı bu dev yatırım mümkün olduğunca çok çiçeğe polen taşıma ihtiyaçlarını açıklamaktadır. Doğal olarak bu güvelerin taşıma kapasiteleri ekosistem için son derece önemlidir. Hatta genel anlamda böcek türleri bahçelerin sağlığı için oldukça önemli bir rol oynamaktadırlar.

Güvercinkuyruklu Atmaca Güvelerini Bahçenize Nasıl Çekebilirsiniz?

Bu pulkanatlıların polen taşıma hız ve kapasiteleri, onları bahçe ya da meyve bağlarında kullanmayı çekici kılıyor. Güvercinkuyruklu atmaca güvelerini bahçenize çekmenin yollarından bazıları şunlardır:

• Böceklerin döllemek isteyeceği renkli ve göz alıcı çiçekler yetiştirin.
• Böcekler nektar peşindedir. Dolayısıyla, nektarı bol bitkiler seçin. Lale ya da adaçayı gibi bitkiler nektarı bol ve her tarım mağazasında bulunabilecek bitkilerdendir.
• Bitkileri bir arada ekmek polen taşınmasını artırır. Tabii böcek ilacı kullanmaktan kaçınmak da en etkili yöntemlerden biridir.

Polen Taşıyıcıların Önemi

Güvercinkuyruklu atmaca güvelerinin polen taşıma kapasitelerinin ne kadar fazla olduğunu yukarıda görmüş olduk. Bu böceklerin ekosistemin devamlılığı için önemi de biliniyor.

Ne yazık ki bu böceklerin çoğu, insanlar tarafından tehdit altında bırakılıyor. Örneğin; yaşam alanlarının tahribatı ve bölünmesi, böcek ilaçlarının ve agrokimyasalların kullanımı onların hayatlarına mal olabiliyor.

Bundan ötürü, çevremizi korumak istiyorsak gıda zincirinin en önemli ayaklarından birine zarar vermekten kaçınmamız hayati önem taşımaktadır.