Logo image
Logo image

En Zehirli 5 Denizanası

3 dakika
Okyanusların içinde dünyanın en zehirli denizanasını türlerini bulabiliriz. Bazıları tek bir iğneyle insanı öldürebilir.
En Zehirli 5 Denizanası
Son Güncelleme: 26 Temmuz, 2022

Okyanus, gezegenimizin en keşfedilmemiş alanlarından biridir ve en zehirli denizanalarına ev sahipliği yapar. Bu devasa su altı ekosistemi sadece denizanalarına değil, aynı zamanda diğer birçok hayvan ve bitki türüne de ev sahipliği yapıyor.

Denizanası adı zaten başlı başına bir saygı uyandırıyor çünkü bu omurgasızlar sokmaları nedeniyle acıyla ilişkilendiriliyor. Ancak bu gruptaki tüm türler zehirli değildir. Herkesin bu ayrımı doğru yapabilmesi için en zehirli denizanalarını ve bunları nasıl tanıyacağınızı aşağıda anlatıyoruz.

Denizanası neden zehirlidir?

Denizanaları zararsız görünen hayvanlar olmalarına rağmen, gerçek her zaman göründüğü gibi değildir. Evrimleşme süreçleri, son derece zehirli savunma teknikleri geliştirmelerine izin verdi.

Evrimsel düzeyde, denizanası toksisitesinin ana işlevi, savunma rolüyle ilgilidir. Birkaç çalışma, zehirin bileşiminin insanlar için tehlikeli maddeler içerdiğini belirlemiştir.

İnsanlar bu maddelere yüksek dozda maruz kalırlarsa büyük zarar görebilirler. Düşük doz reaksiyonları bile avları için öldürücüdür ve türümüz için zararlıdır.

En zehirli 5 denizanası

İşte zehirli olarak sınıflandırılan toplam 5 denizanası. Onlar hakkında biraz daha fazla bilgi sahibi olmak, onları tanımamıza ve onları gördüğümüzde daha dikkatli olmamıza olanak sağlayacaktır. Hadi bir bakalım.

1. Deniz ısırganı

Mevcut denizanası türleri arasında deniz ısırganı veya Chrysaora fuscescens öne çıkıyor. Bu türün örnekleri, boyları – 1.80 metre – ve altın-kahverengi tonları nedeniyle kolayca fark edilir.

En çarpıcı özelliklerinden biri ışığı bulma yetenekleridir. Bu sayede avlarını veya olası tehditleri tespit edebilirler. Ek olarak, kırmızımsı renkli bir mürekkebi serbest bırakabilirler.

Baskın renkleri ve insanlar tarafından bakımlarının kolay olması nedeniyle, bu tür halka açık akvaryumlarda sergilenir. Tehlikeli olduğu durumlar olmasına rağmen, neyse ki,  zehri insanlarda sadece iritasyon yaratıyor.

Some figure

2. Deniz yaban arısı

Küçük boyutuna rağmen, deniz yaban arısının (Chironex fleckeri) zehrinin sadece 1,4 mililitresinin bir insanı dakikalar içinde öldürebileceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle, dünyadaki en zehirli toksik tür olarak sınıflandırılan tehlikelilik podyumunda ilk sırada yer almaktadır.

Çapı yaklaşık 6 milimetredir, ancak dokunaçları 3 metre uzunluğa ulaşabilir. Bu omurgasızın tehlikesi, dokunaçlarının büyüklüğünde yatmaktadır, çünkü insanlar onlar tarafından yaralanabilir. Ancak bu hayvan, Avustralya sahillerinin kıyılarından uzaktaki suları tercih eder.

Sciencedirect portalında yayınlanan bir araştırmaya göre, sokmasıyla ilgili ilginç bir gerçek de , örnek ne kadar yaşlıysa zehiri o kadar güçlüdür. Buna ek olarak, diğer araştırmacılar, ilaç geliştirme umuduyla denizanası zehirlerinin farmakolojik faydasını araştırıyorlar.

Some figure

3. Irukandji denizanası

Ortak adı, Avustralya’nın kuzeyinde bulunan ve Irukandji adı verilen sakinlerden gelir. Deniz yaban arısı ile birlikte cubomedusae’ye aittir ve onun gibi irukandji denizanası da (Carukia barnesi) toksisite açısından listenin başındadır.

Zehirinin bir kobra tarafından üretilenden 100 kat daha güçlü olduğu bildiriliyor. En küçük denizanası türlerinden biri olmasına rağmen, ne kadar küçükse iğnesinin zehirliliğinin o kadar güçlü olduğu gözlemlenmiştir.

Sokmasının en yaygın semptomları arasında kas krampları, yanma hissi, kusma, baş ağrısı veya taşikardi bulunur. Sebep olunan semptomlar kümesine “Irukandji sendromu” adı verildi. Neyse ki, kurban zamanında uygun tedaviyi görürse, sokması öldürücü değildir.

Some figure
Bu tür, Avustralya kıyılarında ciddi bir tehlikedir.

4. Aslan yelesi denizanası

Aslan yelesi denizanası olarak bilinen Cyanea capillata türü, en büyük denizanası olarak tanımlanmıştır. Gövdesi 2,5 metreye, dokunaçları 30 metreye ulaşabilir ve çeyrek ton ağırlığındadır.

Tipik soğuk sular, Kuzey Atlantik Okyanusu ve Avustralya sularında bulunur. Diğer denizanaları gibi, nematositleri ölüyken bile aktif kalır. Bu, ölümlerinden bir süre sonra sokmalara neden olabilecekleri anlamına gelir.

Some figure

5. Fizalya Denizanası

Portekizli Carabela (Physalia physalis ) gerçek bir denizanası olmasa da bu listede yer alması gerekiyordu. Her yıl, bu omurgasız, sahillerde mahsur kalan çok sayıda örnek nedeniyle haberlerde yer alıyor.

Ne yazık ki, karaya oturduktan sonra bu hayvanlar deniz kıyısında ölüyor. Ancak ölümleri riskin ortadan kalktığı anlamına gelmez. Görünüşe göre, dokunaçları vücuttan ayrılsalar veya canlı ölü olsa bile aktif kalıyor.

Daha önce de belirtildiği gibi, bu sahte denizanası aslında bir hidrozoan kolonisidir ve aynı zamanda bir koloni organizması olarak da adlandırılır. Pembemsi rengi ve mavimsi tonları sayesinde kolayca tanınır. Sokması insanlar için ölümcül olabileceğinden, bu yazımızda ona da yer vermek istedik.

Some figure

Kısacası, dünyanın büyük su kütlelerini oluşturan okyanuslar, birçok farklı türe ev sahipliği yapmaktadır. Denizanalarından ve özellikle en zehirli denizanası türlerinden bahsettik.

Bu denizanaları ile ilgili en gerekli bilgilere sahip olarak, onlarla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğini bilirsiniz.  Ana hedef, zehir yüklü acı veren hücrelerin bulunduğu dokunaçlarından mümkün olduğunca uzaklaşmaktır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Becerra-Amezcua, M. P., González-Márquez, H., Guzmán-Garcia, X., & Guerrero-Legarreta, I. (2016). Medusas como fuente de productos naturales y sustancias bioactivas. Revista Mexicana de Ciencias Farmacéuticas, 47(2), 7-21. https://www.redalyc.org/pdf/579/57956610002.pdf
  • Bengston, K., Nichols, M. M., Schnadig, V., & Ellis, M. D. (1991). Sudden death in a child following jellyfish envenomation by Chiropsalmus quadrumanus: case report and autopsy findings. JAMA, 266(10), 1404-1406. Disponible en: https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/391769
  • D’Ambra, I., & Lauritano, C. (2020). A Review of Toxins from Cnidaria. Marine Drugs, 18(10), 507. Disponible en: https://www.mdpi.com/1660-3397/18/10/507
  • Feng, J., Yu, H., Li, C., Xing, R., Liu, S., Wang, L., … & Li, P. (2010). Isolation and characterization of lethal proteins in nematocyst venom of the jellyfish Cyanea nozakii Kishinouye. Toxicon, 55(1), 118-125. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19619571/
  • Jouiaei, M., Yanagihara, A. A., Madio, B., Nevalainen, T. J., Alewood, P. F., & Fry, B. G. (2015). Ancient venom systems: a review on cnidaria toxins. Toxins, 7(6), 2251-2271. Recuperado de: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26094698/
  • Kimball, A. B., Arambula, K. Z., Stauffer, A. R., Levy, V., Davis, V. W., Liu, M., Wingfield, ;., Rehmus, E., Lotan, A., & Auerbach, P. S. (2004). Eficacia de un inhibidor de picadura de medusa en la prevención de picaduras de medusa en voluntarios normales. Safesea.Es. Disponible en: https://safesea.es/wp-content/uploads/2022/07/Wilderness-and-Environmental-Medicine-Eficacia-SafeSea.pdf
  • Ponce-Garcia, D. P. (2017). Transcriptomic, proteomic and biological analyses of venom proteins from two Chrysaora jellyfish (Doctoral dissertation, University of Melbourne).
  • Ramasamy, S., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2005). The in vivo cardiovascular effects of the Irukandji jellyfish (Carukia barnesi) nematocyst venom and a tentacle extract in rats. Toxicology letters, 155(1), 135-141. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15585368/
  • Scott-Frías, J., & de Jorquera, E. M. (2020). La Fragata Portuguesa o Aguamala (Physalia physalis): Importancia en la salud pública. Revista bionatura, 5(4), 1418-1422. Disponible en: https://revistabionatura.com/files/2020.05.04.24.pdf
  • Underwood, A. H., & Seymour, J. E. (2007). Venom ontogeny, diet and morphology in Carukia barnesi, a species of Australian box jellyfish that causes Irukandji syndrome. Toxicon, 49(8), 1073-1082. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17395227/
  • Warrell, D. A. (2013). Animals hazardous to humans. Hunter’s Tropical Medicine and Emerging Infectious Disease, 938. DIsponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152310/
  • Winter, K. L., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2007). An in vivo examination of the stability of venom from the Australian box jellyfish Chironex fleckeri. Toxicon, 49(6), 804-809. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0041010106004636
  • Winter, K. L., Fernando, R., Ramasamy, S., Seymour, J. E., Isbister, G. K., & Hodgson, W. C. (2007). The in vitro vascular effects of two chirodropid (Chironex fleckeri and Chiropsella bronzie) venoms. Toxicology letters, 168(1), 13-20. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17141433/
  • Winter, K. L., Isbister, G. K., McGowan, S., Konstantakopoulos, N., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2010). A pharmacological and biochemical examination of the geographical variation of Chironex fleckeri venom. Toxicology letters, 192(3), 419-424. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378427409015331
  • Xiao, L., He, Q., Guo, Y., Zhang, J., Nie, F., Li, Y., … & Zhang, L. (2009). Cyanea capillata tentacle-only extract as a potential alternative of nematocyst venom: Its cardiovascular toxicity and tolerance to isolation and purification procedures. Toxicon, 53(1), 146-152. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19026672/

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.