Şempanzeler İle Bonobolar Arasındaki 5 Fark

Primatlar, pek çok yönden insanlara en yakın olan hayvanlardır. Bununla birlikte, bu kadar çok cinsle, primatlarda kendi türümüzden daha fazla çeşitlilik buluruz. Yüzden fazla farklı türleri vardır ve bunların arasında genetik bir kodu paylaştığımız şempanzeler ile bonobolar da bulunur. Bilim insanlarına göre bunlar yaşayan en yakın akrabalarımızdır.

Şempanzeler ile bonobolar Pan adlı aynı genusa aittir, orta ve batı Afrika’nın bölgelerinde, Kongo Nehri tarafından ayrılmış bir şekilde yaşarlar. Son derece benzer türlerdir, hatta evrimsel tarihlerinde iki kez çaprazlanmışlardır.

Ancak, onları birbirinden ayıran belirli fiziksel özelliklere sahiptirler. Dahası, farklı davranış ve tutumları vardır. Aşağıda size şempanzeler ile bonobolar arasındaki en önemli farkları göstereceğiz.

1. Bir Nehir Onları Ayırır

Her iki primatın da menzili iyi tanımlanmıştır: Şempanzeler Kongo Nehri’nin kuzey kıyısında yaşarken, bonobolar güney tarafında yaşar. Uzmanlar, bu coğrafi özelliğin oluşumunun, türlerin bölünmesini başlatan anahtar faktör olduğuna inanıyor. Başka bir deyişle, bu durum nehrin her iki tarafındaki örneklerin üreme izolasyonunu sağlamıştır.

Şempanzeler, Afrika haritasının daha geniş bir bölgesini kaplamaktadır. Aslında, batıda Senegal’den doğuda Tanzanya’ya kadar kıtanın 21 farklı ülkesinde yaşamaktadırlar. Bu nedenle, çok çeşitli ekosistemlerde yaşamaktadırlar: Tropik ormanlar, dağ ormanları, bataklıklar ve savanlar.

Bu büyük habitat çeşitliliği, onların adapte olma kapasitelerini göstermektedir. Yaşam alanları, yıl boyunca ani sıcaklık ve nem değişiklikleri ve uzun kuraklık dönemleri ile en bereketli ve nemli alanlardan en kurak alanlara kadar değişmektedir. Öte yandan bonoboların dağılımı daha kısıtlıdır ve onları doğal ortamlarının dışında görmek nadirdir.

2. Bonobolar Daha Küçük ve Daha Zayıftır

Bonobolar şempanzelerden daha küçüktür. Dahası, uzuvları daha uzun ve daha incedir, akrabalarınınki kadar kaslı değildir. Yavrular, yüzü pembe olan ve giderek koyulaşan şempanzelerin aksine, siyah bir yüz ile doğarlar.

Her iki primat türü de ayağa kalkıp dik yürüyebilse de, bunu hareket halindeyken en çok yapan bonobolardır. Gördüğümüz gibi, sadece fizyolojileri farklı olmak ile kalmaz, aynı zamanda hareket ederken de farklı davranışlar sergilerler.

3. Şempanzeler Agresif ve Bölgelerini Savunmacıdırlar

Her iki tür de sosyal gruplar halinde yaşar. Ancak şempanzeler, bölgelerini fazlasıyla savundukları için bonobolardan çok daha saldırgandırlar. Farklı şempanze kabileleri arasında savaşlar yaygındır. Öte yandan bonobolar barışçıldır ve genellikle gruplar arasında bölgesel mücadeleler yoktur.

4. Bonoboların Toplumu Anaerkildir

Pek çok hayvan türünün aksine bonobolar, kadın liderliğindeki topluluklarda yaşar. Sosyal organizasyonları, farklı sosyal statülerin var olduğu ve bir alfa erkeğin hem erkek hem de dişiler olmak üzere diğerlerine hakim olduğu şempanze sosyal gruplarından çok farklıdır.

Bonobo gruplarında kadınların etkisi o kadar büyüktür ki anneler çocuklarının üremesine bile yardım ederler (sadece erkekler). Sonuç olarak, bu erkeklerin çiftleşme olasılığı üç kat daha fazladır.

Anneler, doğurgan dişileri bulabilecekleri yerlere giderken yavrularına eşlik ederler. Daha sonra, yavrularının rakipleri varsa müdahale ederler ve gerekirse rakip erkekleri kovalayabilirler bile.

Erkek bonobo yavruları yetişkin olana kadar annelerinin yanında kalır. Ancak şempanzelerde durum böyle değildir. Aksine, erkekler genellikle dört ya da beş yaşında sütten kesilir ve dokuz yaşına geldiklerinde bağımsızdırlar.

Annenin rolü, yavruların hayatta kalması için anahtardır. Şempanzeler her zaman annelik bağı kurarlar, ancak ilişkileri bonobolarınkinden farklıdır. Buna ek olarak, genç erkekler birbirleri ile koalisyonlar oluşturabilir ve gruplarındaki alfa erkeğe meydan okuyabilir.

5. Şiddeti Önlemek ve Stresi Azaltmak İçin Seksi Kullanmak

Hiç şüphesiz, barışçıl bonoboları ünlü yapan ve onları diğer primatlardan ayıran özelliklerden biri de seksin kullanılmasıdır. Bonobo topluluklarında cinsel ilişkilerin çok önemli bir nüansı vardır. Bunun nedeni, seksin üreme aracından çok sosyal ya da iletişimsel bir etkileşim olmasıdır.

Bonobolarda, farklı cinsiyetten kişilerin yanı sıra aynı cinsten kişiler arasında da çiftleşme vardır. Bu anlamda, iki erkek ya da iki bonobo dişinin çiftleştiğini görmek alışılmadık bir durum değildir. Dahası; öpüşmek, oral seks, cinsel organları ovmak ve benzeri gibi geniş bir cinsel aktivite repertuvarı sergilerler.

Şempanzeler ile bonobolar birbirine çok benzeyen iki primat türüdür. Bununla birlikte, özellikle davranışlarındaki farklılıklar çok dikkat çekicidir. Bu nedenle; bu uzak akrabalar, hayatta kalmalarını sağlamak için korumamız gereken iki benzersiz türdür.