Hayvanlar Neden Küçülüyor?
Son 40 yıldır, biyologların ve ekolojistlerin aynı şekilde ilgisini çeken bir fenomen meydana geldi: Hayvanlar nesilden nesle küçülüyor. Yavaş ve incelikli bir süreç olduğu için bu verilerin dikkatimizi çekmesi birkaç yıl aldı. Buna rağmen, son çalışmalar bu konuyu derinlemesine araştırdı.
Hayvanların küçülmesi nasıl mümkün olabilir? Hala kesinleştirilecek noktalar olsa da, küresel ısınmanın bir kez daha bu konuda söyleyecekleri var gibi görünüyor. Bu iki olgunun birbiriyle ne ilgisi olduğunu öğrenmek istiyorsanız, okumaya devam edin, cevapları bulacaksınız.
Bergmann kuralı ve küresel ısınma
Aynı türün bireylerinin zaman aralığına veya yere bağlı olarak farklı boyutlarda olması yeni bir şey değildir. Aslında ekolojide, endotermik (sıcakkanlı) hayvanlardan oluşan bir popülasyondaki bireylerin daha soğuk iklimlerde daha büyük ve sıcak yerlerde daha küçük olacağını varsayan ve Bergmann kuralı olarak bilinen bir ilke vardır.
Bu doğrudan vücut yüzey alanı ile ilgilidir: Büyük hayvanlar vücut ısılarını daha kolay korurlar ve daha küçük hayvanlar sıcak iklimlerde daha rahat ısı kaybederler. Bu nedenle, bu standarda göre, küresel ısınmanın sıcaklıkları etkilediği yerlerde hayvan vücut boyutlarının değişmesi beklenen bir şeydir.
Hayvanların küçüldüğüne dair fosil kanıtı
Hayvanların küçülmesi bizim için sürpriz değil. Dünya tarihi boyunca, aşırı hava olayları (buzul çağları gibi) nedeniyle küresel sıcaklıklar değişti. Erken Eosen fosilleri aracılığıyla, 10.000 yıl boyunca 5 ila 8 derece arasında artan sıcaklıklarla birçok canlının boyutlarının küçüldüğü doğrulanmıştır.
Bu çalışmalar yalnızca sıcaklıkların vücut büyüklüğünü etkilediğini doğrulamakla kalmaz, aynı zamanda küresel ısınmanın geleceğimizdeki etkilerini tahmin etmek için bir temel sağlar. Hesaplarına göre, gezegenin 2040 yılına kadar 1,5 derece daha sıcak olması bekleniyor.
Hayvanlar küçülüyor: Veriler
İklim değişikliği ile hayvanların giderek küçülmesi arasında bir ilişki bulan birçok çalışma var. Örneğin 2019 yılında Field Museum koleksiyonundaki 52 kuş türünün 1978 ile 2016 yılları arasında %2,6 oranında küçüldüğü tespit edildi.
Küresel ısınma kışın gelişini yavaşlatarak büyük memelilerin büyüme sürelerini uzatmasına yardımcı olduğundan, aynı etki nedeniyle büyüyen hayvanlar bile var.
Menhaden balığının (Brevoortia tyrannus) son 65 yılda boyutunu %15 oranında küçülttüğü de biliniyor. İspanya’daki Doñana Ulusal Parkındaki tarla fareleri, etkilenen bir diğer cinstir: bugün, 40 yıl önceki hallerinin üçte biri ağırlığındalar. Bask balinası (Eubalaena glacialis), 1980’lerden bu yana uzunluğunu yaklaşık 1 metre kısalttı.
Endotermler ve ektotermler için açıklamalar
Her hayvanın metabolizması ve çevre sıcaklığı da bu olayla ilgilidir. Soğuk iklimlerde vücudun bazal metabolizması artar, organizmanın olgunlaşması sırasında daha da büyümesine izin verir, böylece Bergmann kuralı geçerli olur. Küresel ısınma nedeniyle sıcaklıklar yükselirse, bu büyüme azalır.
Peki ya sürüngenler ve amfibiler gibi ektotermik türler? Onların da ortalama boyutlarında bir azalma belgelenmiştir ve bu hayvanlar için de bir açıklama vardır. Örneğin sıcak havalar, kurbağaların gelişim evrelerini hızlandırır ve büyüme hızları korunmaz, bu sayede metamorfozlarını tamamladıklarında daha küçüktürler.
Doğal seleksiyonla ilgisi olmayan eylemlerle bir hayvanın boyutunun küçülmesi, hayatta kalması açısından yıkıcı bir olay olabilir.
Hayvanlar küçülüyor: Altıncı kitlesel yok oluş
Dünya tarihinde zaten beş kitlesel yok oluş yaşandı ve ardından gezegen toparlanmayı başardı. Ancak bu restorasyonun gelişmesi milyonlarca yıl sürdü. Şimdi, insan eylemiyle altıncı yok oluş sanıldığından daha yakın: Türlerin yok olma hızı, beklenenden 100 ila 1000 kat daha fazla.
Bir hayvanın veya bitkinin bir anda ortadan kaybolması, o türü bir daha göremememizden çok daha fazlasını ima eder. Türlerin birbirine bağımlılığı hassas bir dengedir ve “bacakları” “ekosistem tablosundan” çıkarmak, onun gitgide daha fazla sallanmasına neden olur.
Yiyecekleri tükenen yırtıcılar, tohum ve polen dağılımının azalması, diğer türlerin artan popülasyonları ve benzeri durumların uzum bir listesi: Besin zincirlerinin istikrarsızlaştırılmasının örnekleri sayısızdır.
İnsan eyleminin gezegen üzerindeki gelecekteki etkilerini tahmin etme ve önleme çabaları yoğun olsa da, ekosistemlerin karmaşıklığı her zaman beklenmedik faktörlerin ortaya çıkması anlamına gelir. Uzmanlar, şimdiye kadar uygulanan önlemlerin sadece “yamalar” olduğu konusunda bizi temin ediyor. Kök sorunu çözülmezse, iklim değişikliğinin etkileri için bir çözüm olmayacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Turner, R. E. (2017). Smaller size‐at‐age menhaden with coastal warming and fishing intensity. Geo: Geography and Environment, 4(2), e00044.
- Abigail, R. D., Clyde, W. C., Fricke, H. C., Gingerich, P. D., & Abels, H. A. (2017). Repetitive mammalian dwarfing during ancient greenhouse warming events. Science Advances, 3(3), e1601430.
- Haynes, L. L., & Hönisch, B. (2020). The seawater carbon inventory at the Paleocene–Eocene Thermal Maximum. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(39), 24088-24095.
- Sheridan, J. A., & Bickford, D. (2011). Shrinking body size as an ecological response to climate change. Nature climate change, 1(8), 401-406.