Feromon: Tanımı ve Hayvanlar Alemindeki Yeri

Feromon etkisini, hayvanların davranışları ve hatta hayatlarında görebiliriz. Hayvanlar aleminin nasıl işlediğini gerçekten anlamak için feromonların ne olduğunu ve nasıl etki gösterdiğini de anlamalısınız.

Hormonlardan farklı bir madde: Feromon

Feromonlar, hayvanların türlerindeki diğer üyelerinde fizyolojisini değiştiren ve cinsel ve bölgesel davranışlarını manipüle eden bir maddedir. Bu maddeler, hayvanların burun reseptörlerinde bulunan hafif moleküler kimyasal oluşumlardır.

Daha yakından tanıyabilmek için, aynı türdeki farklı üyelerin birbirleri ile iletişim kurmasında önemli bir rol oynadığını bilmelisiniz. İç sistemi etkileyen hormonların aksine feromonlar salya, ter ya da idrar yoluyla salgılanırlar. Ayrıca, reseptörleri üzerinde belirli bir etki yaratırlar.

Bir hayvan feromon salgıladığı zaman aynı türe ait canlılar bundan etkilenir. İklim ya da gün ışığı gibi diğer etkenlerin yanı sıra, bu tepki de biostimülasyonu olarak bilinen bir olaydır. Örneğin, süt veren annelerin yanına yavru getirdiğiniz zaman, vücudu daha fazla süt üretmeye başlar.

Feromonlar ne işe yarar?

Burun boşluğu içinde yer alan vomeronasal organ, feromonların yaydığı sinyalleri tespit eder. Feromonun uyaranları daha sonra mesaja cevabın verildiği beyne iletir.

Bu organ, korku ve cinsellik gibi duyguları kontrol eden hipotalamusun sinir uçlarıyla bağlantılıdır. Tek görevleri belli bir bilgiyi bir özneye iletmek ve daha sonra somatik olarak bir cevap oluşturmaktır.

• Üreme davranışında özellikle önemli bir role sahiptir. Örneğin, erkek feromonları, dişi keçi ya da koyun gibi hayvanlarda yumurta döngüsünü başlatabilir. Genç erkek filler de başka bir örnek olarak verilebilir. Diğer erkeklerle çatışmamak için bala benzer bir koku yayarlar. Ayrıca, yenidoğan farelerin gözyaşlarında bulunan bazı feromonlar, annenin libidosunu engeller, böylece anne kendisini tamamen yavrularına adar.
• Bölgesel davranışlardaysa, belirli bir bölgede birlikte yaşayan türler diğer üyelerine konum bildirirken feromon salgılarlar. Yabancı bir kedi başka bir kedinin bölgesine girdiği zaman, o bölgenin lideri konumundaki kedinin saldırgan içgüdüleri harekete geçer.

Şaşırtıcı, değil mi? Doğanın bilgeliği bizi sürekli şaşırtıyor!