Deniz Böceği Diye Bir Şey Var mıdır?
Son yıllarda, su böcekleri hakkında şaşırtıcı ve beklenmedik pek çok keşif yapıldı. Ancak, uzmanların keşfettiği türlerin neredeyse hepsi ya tatlı sularda ya da tatlı suların çevresinde yaşıyor. Bu yüzden deniz böcekleri hala tartışmalı bir konu.
Bu yazımızda sizlere su böceklerinden bahsedeceğiz ve deniz böceklerinin varlığını tartışacağız.
Su Böcekleri Neye Benzer?
Su böcekleri, tamamen veya kısmen su ekosistemlerinde yaşayan böcek türleridir. Bu, bu böceklerin hayatlarının tamamını veya belli aşamalarını sularda geçirdiği anlamına gelir.
Günümüzde, uzmanlar dünyadaki böcek nüfusunun %3 ila 5’ini su böceklerinin oluşturduğunu öne sürüyorlar. Bu kulağa küçük bir yüzde gibi gelse de, bilim insanları 10’dan fazla su böceği familyasını ayırt edebilmektedir.
Morfoloji ve doğal alanları çok çeşitli olsa da, tüm su böceklerinin karasal ataları vardır. Anatomi ve fizyolojilerinin uyumlanıcı evrimi sayesinde bu böceklerin vücutları su ekosistemlerine uyum sağlamıştır.
Pek çok su böceği türü hayatlarının tamamında su altında yaşayabilir. Ancak, bazı türler sadece larva, yani gelişme dönemlerinde su ekosistemlerinde yaşarlar. Bunlara en iyi örnek, toplum sağlığı için büyük riskler oluşturabilen sivrisineklerdir.
Böcekler Suyun Altında Nasıl Hayatta Kalabiliyorlar?
Demin dediğimiz üzere, su böcekleri, karada yaşayan atalarından evrimleşmiştir. Bir su ekosisteminde yaşamak, anatomik ve fizyolojik yapılarına ek olarak davranışları üzerinde de ciddi değişimlere neden olmuştur.
Tabii ki, en büyük değişim solunum sistemlerinde oldu. Karasal böcekler, oksijeni havadan alırlar. Ancak, suda yaşayan böcekler, oksijenlerini sudan alıp hücrelerinin oksijenlenmesini sağlarlar.
Su böcekleri, suda çözünmüş haldeki oksijeni kullanabilirler. Bu böcekler trakeal solungaçlar geliştirip ortaya birden fazla soluk borusu olan türler çıkmasına neden olmuştur.
Ancak, bazı türlerin hala doğrudan havadan oksijen almak için arada bir yüzeye çıkması gerekir. Bunlar, tamamen su altında yaşayamadıkları için en primitif türler olabilirler. Hala nefes alabilmeleri için karaya çıkmaları gerekir.
Her iki durumda da, birkaç hidrofobik omurgadan oluşan bir plastron görmek normaldir. Bu omurgalar küçük havalandırma delikleri olarak bilinen solunum deliklerinin etrafındadır. Bütün bunlar birlikte solungaç görevi gören bir solunum sistemi oluştururlar.
Peki ya Deniz Böcekleri?
Artık böceklerin, su ekosistemlerinde yaşayabilecek şekilde evrimleşebildiklerini biliyoruz. Ancak, hala cevap verilmesi gereken bir soru var: deniz böcekleri, yani tuzlu suda yaşayan böcekler var mı?
Su böceklerinin büyük çoğunluğu tatlı sularda yaşarlar. Ancak, tuz oranı yüksek sularda yaşamaya adapte olmuş ve genel olarak deniz kıyılarında yaşayan bazı türler de vardır.
Bunun en iyi örneği, tuz yoğunluğu çok yüksek olan Ölü Deniz’de yaşayan Alkali sinek (Ephydra hians) türüdür. Bu sinekler, tuzlu su böceklerinin varlığının bir kanıtıdır.
Neden Denizlerde Daha Çok Böcek Yok?
Bildiğiniz üzere, böcekler çok kolay üreyebilir ve farklı ekosistemlere rahatlıkla adapte olabilirler. Bu sebeple, neden daha çok tuzlu su böceği olmadığını merak etmek normaldir.
Ne yazık ki daha bu durumu tam olarak açıklayabilecek bir ortak karar yok. Ancak, pek çok bilim insanı denizin böcekler için çok zorlu bir yaşam alanı olduğu konusunda hemfikir.
Denizlerde hali hazırda fazla miktarda hayvan olduğundan, böceklerin çok fazla avcısı olurdu. Ayrıca, bu ekosisteme onlardan önce adapte olmuş başka canlılarla bölge savaşı vermeleri gerekirdi.
Ek olarak, tuzlu suda nefes almaya devam edebilmenin, solunum sistemi üzerinde evrimsel bir adaptasyon gerektirdiğini unutmamalısınız. Denizlerdeki balık ve kabuklu hayvanların vücutlarını ve yapılarını gördüğünüzde, bu adaptasyonları rahatlıkla fark edebilirsiniz.
Kara yaşamından deniz yaşamına geçebilmeleri için hem anatomilerinde hem de fizyonomilerinde çok ciddi değişiklikler olması gereklidir.
Uzmanlara göre su böceklerinin büyük çoğunluğunun tatlı suları tercih etmesinin nedenleri bunlardır. Bu yüzden, bilinen çok az deniz böceği vardır.