Logo image
Logo image

Kümes Hayvanlarında Bağırsak Sağlığı İçin Yemin Rolü

3 dakika
Yemin kalitesi, kümes hayvanlarında bağırsak sağlığı için çok önemlidir ve optimum formülasyonu, hayvancılık üreticileri için genellikle bir zorluktur. Özellikle de, yem yasaları sürekli değiştiğinde.
Kümes Hayvanlarında Bağırsak Sağlığı İçin Yemin Rolü
Érica Terrón González

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Kümes hayvanlarında bağırsak sağlığı, çiftçilik uygulamalarında her zaman dikkate alınması gereken bir değişken olmuştur. Çünkü kısa zaman önce bazı ülkelerde, antibiyotiklerin büyüme destekleyicileri olarak kullanımı  yasaklandı. Bu ilaçlar, önceden yemlere dahil ediliyordu ve hayvanların optimal sindirim sağlığının korunmasına yardımcı oluyordu.

Gerçek şu ki, bu ilaçlar hayvancılık dünyasına çözümden çok sorun getirdi. Bunun nedeni, antimikrobiyal direnci şiddetlendirmeleridir. Ne yazık ki, piyasadan çekilmeleri kümes hayvanı üretiminde bir boşluk bıraktı. Hayvanın bağırsak sağlığını optimize etmek için başka tekniklerle değiştirilmesi gerekiyordu.

Büyüme teşvik yasağından sonra kümes hayvanı çiftliklerinin sorunu

Kümes hayvanı yetiştiriciliğinde kullanılan antibiyotik sayısı yasağın ardından ilk yıllarda sabit kaldı. Ancak çiftçiler onları kullanma şekillerini değiştirdiler ve tedavi alanına yöneldiler. Bunları çoğunlukla lokomotor ve solunum problemlerini tedavi etmek için kullandılar. Her şeyden önce, onları bu tür kümes hayvancılığı çiftçiliğinde büyük bir sorun olan sindirim bozuklukları için kullandılar.

Hafez HM tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre, yukarıda belirtilen yasaktan sonra kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde sindirim sistemi hastalıklarının görülme sıklığı büyük ölçüde arttı. Bu, hemen hemen tüm çiftliklerde üretim veriminde orantılı bir düşüşe yansıdı.

Bu yasağın etkisinin ekonomik ölçüsü farklıydı. Ayrıca, iyileştirilmiş performans ilaçlı yemin maliyetini telafi etmedi. Bu nedenle, destekleyicilerin kullanımına son vermek, kümes hayvanı çiftliklerinin yönetim modelini tamamen değiştirmek anlamına geliyordu.

Some figure

Kümes hayvanlarında bağırsak sağlığı – disbiyoz ve nekrotik enterit

Bu koşullar, piliç çiftliklerinde çok yaygındır, büyüme destekleyicileri olarak antibiyotik kullanımının yasaklanmasından sonra daha da fazlalaşmıştır. Bunun nedeni, yüksek ölüm oranlarına yol açan kronik hastalıklarla uğraşan çiftçiler için sorun oluşturan belirli bir önleyici güce sahip olmalarıdır.

Hastalığa yenik düşmeyen kuşlar, bodur büyüme ve daha düşük yem verimliliğinden muzdaripti. Sonuç olarak, üretim döngülerinin uzunluğunu en aza indirmeye dayalı olarak hayvanlar üzerindeki hastalık yükü hayvancılık için gerçek bir sorun haline geldi.

Tahmin edebileceğiniz gibi, antimikrobiyal ilaçların kullanımını içermeyen bir çözüm bulmaları gerekiyordu. Cevap, doğru beslenme ve yem bileşenlerinin seçimi gibi görünüyordu.

Kümes hayvanlarında bağırsak sorunlarını azaltmak için besin çözümlerinin etkisini nasıl değerlendiriyorlar?

Bu değerlendirmede “hastalık modelleri” kullanılmaktadır. Bunlar, kontrollü koşullar altında bazı bireylerde bir bağırsak bozukluğunun simüle edildiği deneysel modellerden başka bir şey değildir. Araştırmacılar, seçimlerinden sonra, belirli diyet faktörlerinin hastalık üzerindeki etkisini inceliyorlar.

Kümes hayvanlarında bağırsak büyüme hızlandırıcılarının etkisi

Bazıları, bu ilaçların tavuğun bağırsaklarındaki olumlu etkisinin antibakteriyel etkisinden çok anti-enflamatuar etkisinden kaynaklandığını iddia ediyor. Bu hipotezin temeli, yemin içerdiği miktarın geçmişte kullanıldığından çok düşük olmasıdır. Bu nedenle, sindirim sistemindeki konsantrasyonu minimum düzeydedir.

Niewold T tarafından 2007 yılında ortaya atılan bu fikirle ilgili ilginç olan şey, bağırsak bozukluklarının önleyici etkilerinin, antimikrobiyalin hayvanla etkileşiminden kaynaklandığını ve sindirim mikrobiyotasına doğrudan etkisinden kaynaklanmadığını öne sürmesidir.

Çiftçiler bu amaçlara yönelik antibiyotik kullanamadıklarına göre şimdi ne yapıyorlar?

Bilimsel topluluk yavaş yavaş kümes hayvanlarının bağırsak sağlığını iyileştirmek için başka yararlı önlemler geliştiriyor. Örneğin, çiftçilerin yemlere ekleyebilecekleri belirli takviyeler oluşturdular. Bunlar sindirim enfeksiyonlarını önemli ölçüde azalttı.

Bu takviyelerin tek başına kullanımının yeterli olmadığı zamanlar olduğu doğrudur. Bu yüzden iltihap önleyici ilaçlar da eklerler. Her iki madde birlikte yasaktan öncekine benzer olumlu bir etki yaratıyor.

Kümes hayvanlarında bağırsak sağlığı için diyet lifinin faydaları

Kümes hayvanlarının yemine lif eklemenin avantajı hakkında hala çalışılacak çok şey var. Bununla birlikte, bağırsak sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi olduğu söylenebilir. Genel olarak, belirli enzimlerin ve sindirim asitlerinin üretimini geliştirir.

Sonuç olarak, bağırsak mikrobiyotasının durumu optimal hale gelir ve sindirim sistemi de çalışır. Kümes hayvanı yeminde lifin arttırılması, kabuğu ile tahıl eklemek, yani onu tam tahıl yemine dönüştürmek kadar basittir.

Some figure

Kümes hayvanlarında bağırsak sağlığı için yem bileşimini optimize etmenin önemi

Hayvan yemi, bir kümes hayvanı çiftliği işletilirken dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden biridir; özellikle de, yasal düzenlemelerin oyunun kurallarını değiştirdiği son zamanlarda.

Yem seçimi ve bileşenlerinin kalitesi ve miktarı hayvanların sağlığı için çok önemlidir. Bu aynı zamanda üretken kapasiteleri ve yaşam kaliteleri için de geçerlidir. Son olarak, kuşlar için uygun bir diyet sağlamak çiftçinin sorumluluğundadır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Broiler [Internet]. Es.wikipedia.org. [cited 11 February 2021]. Available from: https://es.wikipedia.org/wiki/Broiler
  • Hafez M. Enteric Diseases of Poultry with Special Attention to Clostridium perfringens [Internet]. 31st ed. Berlin: Pakistan Veterinary Journal; 2011 [cited 16 February 2021]. Available from: https://www.researchgate.net/publication/281080269_Enteric_Diseases_of_Poultry_with_Special_Attention_to_Clostridium_perfringens
  • Van der Klis J. Actuaciones nutricionales para mejorar la salud intestinal en aves [Internet]. Madrid; 2012 [cited 16 February 2021]. Available from: http://produccion-animal.com.ar/produccion_aves/enfermedades_aves/11-nutricionales.pdf

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.