Zehirli Olmayan Yılan Türleri

Zehirli olmayan yılan türleri, avcılardan kurtulmak ve avlarını yakalamak için zehir yerine farklı bir mekanizma kullanır.

Yılan denildiğinde pullu bir bedeni, geniş bir çenesi ve zehir saçan büyük ve keskin dişleri olan uzun bir hayvan hayal ederiz. Ancak, yılanların çoğu zehirsizdir ve zehirli yılanların da hepsi insanlara zarar vermez.

Yılanlar 3,400’den fazla tür ve yaklaşık 450 farklı cins halinde sınıflandırılır. Bunların sadece %15’i zehirlidir ve bu grup içindekilerin de yalnızca %20’si insanlar için hayati tehlike oluşturur.

Yılanların çoğu zehirsizdir

Zehirli olmayan bir sürü yılan türü vardır ve bunlar da kendi aralarında farklı gruplara ayrılır. Zehir, avcıları hareketsiz hale getirip öldürebilmek için etkili bir yöntem olsa da avcılar dünyasında kullanılan tek yöntem bu değildir.

Örneğin, boa yılanı avını boğarak öldürür. Hatta, bedenini genelde kendinden büyük olan kurbanının etrafına sararak güçlü kaslarıyla onu boğar ve öyle yer.

Zehirli yılanlar ile zehirli olmayanları ayırt etmek için tek bir yöntem yoktur ancak bunların tehlikeli olup olmadığını tahmin etmemize yardımcı olan bazı genellemeler vardır:

• Diş yapısı. Yılanların zehri sadece üst çene dişlerinde olur. Çenesinin ön kısmındaki dişlerinde delik olan yılanlar genelde zehirlidir. Zararsız olanların ise burada dişleri yoktur ve zehir üreten bezleri de olmaz.
• Kafanın şekli. Zehirli yılanların kafası geniş olur, hatta üçgen şeklindedir ve boyunları çok incedir. Zararsız olanların kafası ise genelde daha yuvarlaktır.
• Göz bebekleri. Zehirli olmayan yılanların çoğu, zehirli yılanlarda olan dikey göz bebeklerden farklı olarak yuvarlak göz bebeklere sahiptir. Bu alışkanlıklarıyla ilgilidir; örneğin, gündüz avlanan yılanların genelde yuvarlak göz bebekleri vardır ve zehir de üretirler.
• Termoreseptör oyuklar. Yılanlar bu organları sayesinde avlarının yerini yaydıkları ısıdan tespit eder. Bu oyuklar yılanın gözleri ile burnu arasında bulunur. İstisnalar dışında çoğu zehirsiz yılan türünde bunlardan olmaz.

Bunların genele mal edilemeyeceğini yani bu özelliklere güvenerek hareket etmemeniz gerektiğini unutmayın. Farklı türler hakkında detaylı bilgi edinerek zehirli yılanları zehirli olmayanlardan ayırabilirsiniz.

Zehirli olmayan yılan türleri

Zehirli olmayan yılanlar genelde Kırbaç yılanıgiller (kolubridler) kategorisinde tanımlanır; ancak, bu terim belirli bir yılan familyasını tanımlar. Bu yüzden, zehirli olmayan yılanları tamamen bu sınıfa koymak doğru olmaz.

İşte ayırt etmesi nispeten daha kolay olan yılan türlerinden bazıları şunlardır.

Boa ve piton yılanları

Boa yılanları, kaslı bedenini avının etrafına dolayarak boğan bir yılan ailesinden gelir. Bu hayvanlar Güney ve Orta Amerika’nın tropikal bölgelerinde yaşar ve harika yüzücülerdir. Kuru toprakları, kütük oyuklarını ya da terk edilmiş mağaraları tercih ederler.

Bu yılanlardan bazılarının boyu 4 metre uzunluğa ve ağırlığı 45 kiloya kadar ulaşabilir. Kamuflaj olduğu bölgeye göre rengi kahverengi, yeşil, kırmızı ya da sarı olabilir. Düzensiz çizgiler, yuvarlak, oval ya da elmas şekillerinden oluşan karmaşık bir deseni vardır.

Pitonlar da boğan cinstendir ve boa yılanlarına çok benzerler. Ancak her iki grup arasında önemli farklılıklar mevcuttur, örneğin üremeleri. Pitonlar yumurta bırakırlarken, boa yılanları ovovivipardır (yumurtayı içerisinde tutarak yavrusunu büyütür ve öyle doğurur). Ayrıca dünyanın farklı bölgelerinde yaşarlar.

Kırbaç yılanıgiller (kolubridler)

Bu familyaya ait dünya çapında 1800 farklı tür bulunur. Bu türlerin çoğu zehirsiz olsa da bazıları zehirli olabileceği için insanlar açısından tehlikeli olabilir.

Genel olarak yılanlar gündüz hayvanlarıdır ve göz bebekleri de kafa şekilleri gibi yuvarlaktır. Aynı zamanda büyük pulları vardır. Zehirli yılanların dış görünüşüne sahip ve davranışlarını da gösteren Natrix maura su yılanları gibi istisnalar da vardır.

Sahte mercan yılanı (Lampropeltis triangulum)

Hayvanlar dünyasında birçok tür, hem avlarının hem de avcıların kafasını karıştırmak için zehirli bir hayvan görünümünde olmanın verdiği avantajlardan faydalanır. Bu evrimsel fenomen Batesian mimicry olarak bilinir.

Lampropeltis triangulum bunun harika bir örneğidir. Zehirli bir yılan olmasa da derisinin özel desenlerini bilmezseniz zehirli olandan ayırt edemezsiniz. 

Mercan yılanlarının deseni sıralı dizilen kırmızı ve beyaz renklerden oluşur. Fakat sahte mercan yılanının derisinde, beyaz ve sarı renklerin arasında siyah şeritler bulunur ve bu da kırmızı-siyah-beyaz ya da sarı-siyah-kırmızı desenler oluşturur.

Gördüğünüz gibi zehir, yılan türlerinin kullandığı tek korunma ve avlanma yöntemi değildir. Birçok yılan güçlü kasları ya da mükemmel taklit etme avantajı sayesinde zehir olmadan da kendini koruyabilir.