Atlarda Koliğin Önlenmesi ve Erken Teşhisi

Atlar zarif, güzel ve heybetli hayvanlardır. Tabii hayatlarını tehdit edebilecek bazı hastalıklara da yakalanabilirler. Bugünkü yazımızda, atlarda koliğin önlenmesi ve erken teşhisinden söz edeceğiz.
Atlarda Koliğin Önlenmesi ve Erken Teşhisi
Érica Terrón González

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Atlarda koliğin çok ciddi bir sorun olduğunu ve ölüme sebep olan hastalıklardan biri olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle hastalık fark edilmez ya da tedavi edilmezse bu durumla karşı karşıya kalınabilir. Bundan ötürü, atlarda koliğin önlenmesi ve erken teşhisi son derece önemlidir.

Atların bakıcıları onlara ne kadar iyi bakarlarsa baksınlar yine de kolik sorunuyla karşı karşıya kalabilirler. İşin aslı, atlar pek çok değişkene karşı son derece duyarlıdırlar. Ayrıca, anatomi ve fizyolojileri iyileşme süreçlerinde atlara pek de yardımcı olmaz. Dolayısıyla atların hasta olma ihtimali hakkında herhangi bir şüpheniz olduğunda hemen bir profesyonele başvurmanız gerekir.

Atlarda Koliğe Karşı Genel Yaklaşım

Kolik, etkilenen organların etrafındaki kaz spazmlarından kaynaklanan akut karın ağrısına verilen addır. Her kolik vakası sindirim sistemiyle ilişkili değildir (renal kolik gibi). Fakat atlarda koliği incelediğimiz zaman bunun mide ya da bağırsak kaynaklı bir sindirim sistemi sorunu olduğunu görürüz.

Atlardan iyi anlayan insanlar bu hastalığın ne kadar ciddi sonuçları olabileceğini bilirler. Bunun nedeni daha önceden kolik vakasıyla karşılaşmış olmaları ya da nedenini zamanında bilmeden kolikten atlarını kaybetmeleridir.

Atlarda koliğin tedavisi

Atlarda Koliğe Karşı Belli Bir Eğilim Var Mıdır?

Evet. Atların bu hastalığa meyilli olmasının pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Anatomileri: Atların görece küçük mideleri olduğu için gastrik geçişleri çok hızlı gerçekleşir. Bundan ötürü, gün boyunca yedikleri şeyleri yeterli sindirim olmadan bağırsaklarına gönderirler.
  • Beslenmede yapılan hatalar: Bu tamamen yediklerinin miktar ve kalitesi ile ilişkilidir. Bunun yanı sıra atlar, beslenmelerindeki değişimlere karşı son derece hassastırlar.
  • Kötü bakım: Aşırı egzersiz yapmaları ya da çok soğuk su içmeleri gibi durumlar atları olumsuz yönde etkiler.
  • Başka rahatsızlık ya da hastalıkların varlığı, özellikle de mide ya da bağırsak bozuklukları atların koliğe eğiliminin olmasına neden olur.
  • Çiğneme sorunları: Atların yediklerini son derece yavaş ve dikkatli bir biçimde çiğnemeleri gerekir. Ayrıca ağız sağlıklarının iyi olması ve dişlerinin muntazam olması da şarttır.

En önemlisi de atlar sindirim kanallarının elverişsizliği nedeniyle kusamazlar. Dolayısıyla midelerini rahatlatmaları mümkün değildir. Durum böyle olunca da mideleri şişebilir, hatta patlayabilir ve bu da karın zarı iltihabına yol açar.

Atlarda Koliğin Erken Teşhisi

Öncelikle hayvanda farklı bir şey olup olmadığını fark edebilmek adına onu birkaç dakika incelemeniz gerekir. Genel durumuna, tavır ve davranışlarına bakmalısınız. Spazm esnasında atlar huzursuz görünebilir, sürekli hareket edebilir ve yeri eşeleyebilirler.

Genel olarak pozisyonlarını sürekli değiştirir ve gergin bir şekilde yan taraflarına bakarlar. Dikkatli bir şekilde -ya da ansızın- aşağı eğilebilir ve yuvarlanabilirler.

Bu duruma ilişkin diğer belirtiler arasında şunları sayabiliriz:

  • Karnın şişmesi
  • Yalakta yenmemiş yemeklerin olması
  • Bağırsak hareketlerinde süreklilik ya da dışkalama ve idrarın tamamen kesilmesi
  • Belirli bir neden olmaksızın terleme

Atlarda kolik erken teşhis edilmezse ve düzgün bir şekilde tedavi gerçekleşmezse ciddi bir elektrolit dengesizliği meydana gelebilir. Bu da şoka ya da ölüme yol açabilir.

Atınızın Kolik Olduğundan Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalısınız?

Kolik son derece ciddi bir hastalıktır ve genellikle hayvanlarda görüldüğünde alarma geçmeniz gerekir. Bundan dolayı, erken teşhis ve erken müdahale komplikasyonların önüne geçilmesi için son derece önemlidir.

Bir veteriner hekim muayane sonrasında tedavi yöntemi olarak ameliyatın mı yoksa ilaç kullanımının mı gerektiğine karar verecektir. Hayvanlarda erken teşhis hayat kurtarır.

Atlarda Koliğin Önlenmesi

Her hastalıkta olduğu gibi, belirtilerin ortaya çıkmasına neden olan şeylerin önüne geçilmesi gerekir.

Önceden de bahsettiğimiz gibi, bu tür bir hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilecek pek çok durum bulunmaktadır. Örneğin; atınızın dişlerini tedavi ettirmeniz ya da gastrointestinal parazit kontrolü için atınızı düzenli olarak bir hekime göstermeniz gerekebilir. Atınızın yediklerine dikkat etmeli ve beslenmesinde ani değişimler yapmaktan kaçınmalısınız.

Birbirlerine doğru duran iki beyaz at

Atlarda Kolik Hastalığı Nasıl Seyreder?

Hastalığın seyri pek çok etmene bağlı olarak değişmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Hastalığın nedeni. Hastalığa yol açan durum biliniyor mu? Ciddi bir durum mu? Çözülebildi mi?
  • Hastalığın belirtilerinin ilk ne zaman teşhis edildiği  önemlidir.
  • Hastalığın bir veteriner tarafından erken tedavisi hastalığın seyrini etkiler.
  • Ne yazık ki bu durum kontolümüz dışında olsa da, hayvanın tedaviye verdiği yanıt da önem teşkil eder.
  • Hayvanın gastrointestinal fizyolojisinin yeniden inşa süreci gidişatı etkiler.
  • Tehlikeli olabilecek kan akışı, şok, iç organlarda şişme gibi komplikasyonlar hastalığın seyri bağlamında önem arz eder.

Atın sahibinin ya da veteriner hekimlerin çabalarına rağmen, kolik hastalığı atlarda ölümün temel nedenlerinden biridir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.



Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.