Çernobil'in Son Köpekleri

Yazan ve doğrulayan Veterinerlik Eugenio Fernández Suárez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

1986 yılında, insanlığın başına gelen en ciddi çevresel felaketlerden biri gerçekleşti. Bu, insanların şimdiye kadar yaşamış olduğu en felaket nükleer kazaydı. O yılın 26 Nisan’ında, Ukrayna’da (SSCB ‘nin bir parçası iken) aşırı ısınan bir nükleer santral, Hiroshima’nın bombalanmasından 500 kat daha güçlü radyasyona neden oldu. 

Çernobil patlaması 31 kişinin ölümüne ve 100.000 kişinin ani tahliyesine neden oldu. Ayrıca, nükleer santral çevresindeki bölgenin 30 kilometrelik çaptaki çevresini temizlemek için bir koruma planı kurdular. Buna rağmen, milyonlarca insan daha az ya da daha fazla derecede kirliliğin olduğu bu alanlarda yaşamaya devam etti.

Çernobil – Yaban hayatı için bir sığınma alanı?

Bugün, 30.000 tonluk büyük bir lahit bir öncekinin yerini almış olsa da, “yabancılaşma bölgesi” olarak bilinen özel bir alan vardır. Buranın sakinleri sadece orada yasadışı yaşayan insanlardır, ama alandaki biyolojik çeşitlilikte artış görülüyor.

Felaketten sonra, santralin etrafındaki çam ağaçları kırmızı ve altın rengine döndü, bu yüzden insanlar buraya “kırmızı orman” adını verdiler. Hayvanlara gelince, çoğu öldü ya da üreme kapasitesini kaybetti. Ancak, bu orman yıllar sonra bir yaban hayat sığınağı haline gelmiştir.

Hiçbir insan aktivitesi olmadığı için, vahşi hayvanlar alana geri döndü ve insanlar bu alanı doğal koruma alanı kabul ettiler. Gerçek şu ki, yaşanan felakete rağmen, bölgedeki biyolojik çeşitlilik uzun vadede artmıştır. Bu durum inanılmaz görünse de, soyu tükenmiş ayılar, vaşaklar, kurtlar ve kuşlar, insanlar tarafından daha önce ele geçirilen alanlarını geri kazandı.

Bu ideal görünse de, bu hayvanların çoğu üremelerini engelleyen düşük bir yaşam beklentisi ve şekil bozukluğundan muzdaripler.Radyasyonun, örümcek ağlarının desenlerinde değişiklik olması gibi, şaşırtıcı değişikliklere neden olduğu bilinmektedir.

Çernobil köpeklerinin sert yaşam koşulları

Ancak, diğer hayvanlar (çoğunlukla köpekler) nükleer felaket geçirmiş bu sokaklarda dolaşmaya devam ediyor. Onlar, kirlenen bölgeyi terk edemeyen, hayatta kalmayı başarmış ve küllerin arasında yaşamak zorunda kalan köpeklerin varisleri.

Bu köpeklerin hayatı  kolay değildi, çünkü onlar sahiplerinin otobüslere binip alanı tamamen terk edişlerini izledi. Bu arada yavruları, insanların yardımı olmadan vahşi hayvanlarla yaşamak zorunda kaldı. Örneğin, Tarzan, annesi kurtlar tarafından yenen bir köpek yavrusu. Şimdi ona Çernobil rehberleri bakıyor.

Koşullar da çok kolay değil. Bu hayvanların doğurganlık ve yaşam beklentisindeki ciddi düşüşlere neden olan yüksek radyasyon seviyelerine ek olarak, Doğu Avrupa’nın bu bölgesini ele geçiren sert kışlardan sığınmak için çok fazla alan yok. Çernobil’deki köpeklerin çoğu vücutlarını etkileyen radyoaktivite nedeniyle altı yaşına bile ulaşamıyor.

Aslında, birçok hayvan felaketten sonra uyutulmuştur. Ancak, bazıları hayatta kalmayı başardı ve 2.600 kare kilometrelik bir alanda tahmini olarak 300 vahşi köpek yaşıyor. Çernobil köpeklerinin sayısı neredeyse orada yaşayan insanların sayısını geçiyor. Bu yüzden çoğunun sahibi yok.

Tur Rehberleri – Çernobil köpekleri için bir umut

Bu köpekler, neyse ki, tur rehberleri ve bölgedeki düşük turizmin desteğini alıyor. Avrupa turizmi için bu tarihi konumdan yararlanan kafelerin yakınlarında kalıyorlar.

Ayrıca tur rehberleri küçük hayvan barınakları kurdu. Bunlar, köpeklerin artık gıdaları yediği ve sert Ukrayna geceleri boyunca uyuyabildiği küçük vahalar haline gelmiştir. Ancak, bu insanlar bu hayvanlar için daha fazla insani işbirliği olmadığından dolayı üzgün ve pişman.

Turistler köpekleri çok seviyor. Tabi ki bazıları nükleer kirlilik durumlarından dolayı onlara şüphe ile bakıyor. Onlarla yaşamak riskli görünmüyor olsa da, bazı rehberler olası sorunları önlemek için onlardan kaçınıyor. Ancak, çoğu insan bir zamanlar sahip olduğu dostluğu arayan bu köpeklerin samimiyetine dayanamıyor.

Çernobil köpekleri için bir gelecek

Temiz Gelecekler Vakfı gibi bazı STKlar veteriner klinikleri kurarak bu hayvanlara yardım ediyor ve bu köpekleri kuduz ya da virüs kaynaklı hastalıklara karşı korumak için aşılıyor. Hatta eski santralde, insanların hayvanlarını getirebilmeleri için bir lokasyon kurdular. Bu yer, ayrıca sokak köpekleri için bakım sağlıyor.

Neyse ki, doğum oranlarını kontrol altına almak için bu bölgedeki sokak köpekleri kısırlaştırılıyor. İnsan sağlığı için risk taşıdıklarından dolayı, bu köpekleri kurtarıp bölgeden çıkarmak mümkün değil. Daha fazla köpek doğarsa, onlar da bu koşullarda yaşamaya mahkum olacak. Bu nedenle, nihai hedef Çernobil etrafında hiç köpek kalmamasıdır.

Ne yazık ki, bu tür felaketler insanların yanı sıra hayvanları da etkiliyor.

Yine de, Çernobil köpeklerinin mutluluğu ile ilgilenen ve beslendiklerinden emin olan insanlar var.