Ayçiçek Çekirdeği: Evcil Hayvanınız için 3 Faydası
Yazan ve doğrulayan biyokimya Luz Eduviges Thomas-Romero
Ayçiçek (Helianthus annuus) dünyadaki en önemli ekinlerden bir tanesidir. Dahası ayçiçek çekirdeği yağ çıkarmada da kullanıldığı için ekonomik açıdan önemlidir.
Besin değeri olmaksızın, ayçiçek yağı geleneksel olarak tedavi amacı ile kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse soğuk algınlığı, bağırsak rahatsızlığı ve romatizma acısı gibi bazı sağlık sorunlarını tedavi etmektedir.
Ayçiçek çekirdeği ve besin değeri
Ayçiçek çekirdekleri, mevcut sebze proteini kaynakları arasındaki en iyi besindir. Bu sebepten dolayı, besinsel ve işlevsel değerleri yaygın bir şekilde araştırılmaktadır.
Bu bitki özelinde yapılan çalışmalar her 110 gram ayçiçek çekirdeğinde 19 gram protein, 51 gram total lipit, 3.2 gram karbonat, 2.8 gram karbonhidrat ve 8.5 gram lif bulunduğunu göstermektedir. Sadece bu bile, 584 kilo kalori / 113 gram kalori değerini ya da toplam enerjiyi ifade etmektedir.
Ayçiçek çekirdeği iyi bir mineral kaynağıdır. USDA (2019)’ya göre besin bileşimi aşağıdaki gibidir:
her 113 gram çekirdekte (miligram):
- fosfor (660),
- potasyum (645),
- magnezyum (325),
- kalsiyum (78),
- selenyum (53),
- sodyum (9),
- demir (5.25),
- çinko (5) ve bakır (1.8).
Besin değerleri listesinde, önemli bir kaynak olan E vitamini (alfa tokoferol) 37,17 miligram /113 gram değeri ile dikkat çekmektedir.
1. E vitamini içeriği kardiyovasküler hastalıkları önler
Çeşitli bilimsel çalışmalar ayçiçek çekirdeğinde bulunan tokoferol ve fenolik bileşenler gibi fitokimyasalların antioksidan özellikleri olduğunu göstermektedir. Bu sebeple, bu tür bileşenler lipit oksidasyon sürecini engelleyerek kalp sorunlarını ve kardiyovasküler kaynaklı ölümleri önlemede yardımcı olur.
E vitamini, vücuttaki birçok organın düzgün işlemesi için gerekli olan bir vitamindir. Ayrıca, daha önce de söylediğimiz gibi antioksidandır. Yani, hücrelere zarar veren süreci yavaşlatmaya yardımcıdır.
2. Ayçiçek çekirdeği tüyleri ve cilt yaralarını iyileştirir
Ayçiçek yağı, çoğunlukla çoklu doymamış yağ, lineleik asit (toplamın %59’u), tekli doymamış yağ ve oleik asit (toplamın %3o’u) karışımından oluşur. Linoleik asit, omega-6 olarak sınıflandırılmış yağlı asitler familyasına aitken; oleik asit omega-9’a aittir.
Bilimsel literatüre göre, bu yağlı asitlerin iltihabı hem arttırma hem de azaltma etkisi vardır. Ancak, bu omega-6 ve omage-3 alımı oranına göre değişir.
2001 yılında, bilim insanları ayçiçek çekirdeğinin 18 köpeğin cildi ve tüyleri üzerindeki etkisini test etti. Sonuç olarak, ayçiçek çekirdeği takviyesi kullanımının köpeklerin tüylerini daha sağlıklı hale getirdiği görüldü.
Bu sonuçlar, birbirinden bağımsız bir şekilde yürütülmüş başka araştırmaların sonuçları tarafından da desteklenmiştir:
- Ayçiçek çekirdeğinde bulunan beş besin değeri, sağlıklı köpeklerdeki deri koruma kapasitesini geliştirmektedir.
- Ayçiçek yağı takviyesi, köpeklerde atopik dermatit (egzama) tedavisinde etkilidir.
3. Pankreas aktivitesi artar
Bol ayçiçek yağı içeren diyetlerin, besinlere karşı pankreasta bir yanıt tetiklediğini göstermektedir. Özellikle, pankreasta üretilen sıvıda bulunan lipaz gibi enzim içerikleri ve elektrolitler artmaktadır.
Bu bilgi, gastrointestinal hastalıkları atlatma sürecinde olan köpeklerde uygulanabilecek en uygun destekleyici tedaviyi sağlamanızda yardımcı olacaktır.
Ayçiçek çekirdeğinin tüketiminin faydaları konusunda hiç şüphe yoktur. Vücuda enerji, temel yağ asitleri, mineraller ve yağda çözünen vitamin sağlarlar. Buna ek olarak, tokluk hissine, tat ve iştaha da katkıda bulunarak tüm diyetleri zenginleştirir.
Özetle, bu makalenin yararlı olacağını ve evcil hayvanınız için daha sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmada katkı sağlayacağını umut ediyoruz!
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Billman, G. E., Kang, J. X., & Leaf, A. (1999). Prevention of sudden cardiac death by dietary pure ω-3 polyunsaturated fatty acids in dogs. Circulation, 99(18), 2452-2457.
- Ballesta, M. C., Mañas, M., Mataix, F. J., Martínez-Victoria, E., & Seiquer, I. (1990). Long-term adaptation of pancreatic response by dogs to dietary fats of different degrees of saturation: olive and sunflower oil. British journal of Nutrition, 64(2), 487-496.
- Wicker-Planquart, C., & Puigserver, A. (2018). Regulation of gastrointestinal lipase gene expression by dietary lipids. In Nutrition and gene expression (pp. 55-89). CRC Press.
- Muhammad Anjum, F., Nadeem, M., Issa Khan, M., & Hussain, S. (2012). Nutritional and therapeutic potential of sunflower seeds: a review. British Food Journal, 114(4), 544-552.
- Rees, C. A., Bauer, J. E., Burkholder, W. J., Kennis, R. A., Dunbar, B. L., & Bigley, C. E. (2001). Effects of dietary flaxseed and sunflower seed supplementation on normal canine serum polyunsaturated fatty acids and skin and hair coat condition scores. Veterinary dermatology, 12(2), 111-117.
- Bensignor, E., Morgan, D. M., & Nuttall, T. (2008). Efficacy of an essential fatty acid‐enriched diet in managing canine atopic dermatitis: a randomized, single‐blinded, cross‐over study. Veterinary dermatology, 19(3), 156-162.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.
