Geniş Burunlu Kayman: Tehdit ve Koruma

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Caiman latirostris veya geniş burunlu kayman, Alligatoridae familyasından bir timsah türüdür. Bu hayvan Latin Amerika’nın tropikal bölgelerine özgüdür ve insanlar onu nesillerdir avlamaktadır.

Bu nedenle artık CITES sözleşmesinin korunan türler listesinin bir parçası. Bunun Ek II’de olduğunu ve bunun, kurtarma çabalarının başarısının bir göstergesi olduğunu da belirtmek isteriz.

Bu hayvanın karşılaşmak zorunda kaldıpı tehditleri biliyor musunuz? Ya da korunması için nelere ihtiyaç duyduğunu? Bunları ve diğer birçok soruyu aşağıdaki satırlarda yanıtlayacağız.

Geniş burunlu kayman hakkında genel bilgiler

İşte bu büyüleyici hayvan türünün en karakteristik yönlerinden bazıları.

Dış görünüm ve morfolojisi

İlk olarak, geniş burunlu bir caiman 2.4m uzunluğunu aşabilir ve yaklaşık 90 kg ağırlığa ulaşabilir. Ayrıca, dişiler daha küçük oldukları için belirgin bir cinsel dimorfizm gösterirler. Diğer kayman türleri ile olan farklılıklarına gelince, aşağıdakiler göze çarpmaktadır:

• Pullarının rengi yoğun yeşil ve grimsi tonlarda ve kamuflaj gibidir. Bu, bu hayvanların çevreleriyle uyum sağlamalarına izin verir.
• Ağızları güçlü ve kısadır ve başlarının geri kalanı kadar geniştir.
• Boyunlarındaki koruyucu plakaların boyutu çoğu akrabasına göre daha büyüktür.

Yavrularda bazen yetişkinliğe kadar kalan karakteristik çizgili bir desen görülür.

Bu timsah kaslı, yanal olarak keskinleştirilmiş bir kuyruğa ve hemen hemen su geçirmez bir cilde sahiptir. Bu onları mükemmel yüzücüler yapar ve yoğun bitki örtüsüne mükemmel şekilde adapte olmuşlardır. Ayrıca gözleri ve burun delikleri başlarının arkasındadır ve bu sayede çalılıkların içinde saklanarak fark edilmeden kalabilirler.

Geniş burunlu kaymanın yaşam alanları

Bu tür, Güney Amerika’daki her tür bataklık ve gölde yaşar. Çoğunlukla Bolivya, Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay’da Amazon gibi nehir havzalarına dağılmışlardır.

Geniş burunlu kayman, yoğun bitki örtüsünü ve sıcak, nemli bir iklimi tercih eder. Bu tercihinin arkasında, bu ekosistemlerde rakiplerin varlığının sınırlı olması, bunun da avlanmayı, üremeyi ve sonrasında yetiştirmeyi kolaylaştırıyor olması vardır. Buna rağmen, daha ılıman ve kuru iklimlerde de yaşayabilir.

Diğer akrabaların aksine, geniş burunlu kaymanların geniş temiz su yollarında görülmesi yaygın değildir. Sığ, bitkili su ortamlarını tercih ederler. Bunun nedeni, buraların birçok kaynağa sahip olması ve avcıların oraya girmekte zorlanmalarıdır.

Beslenme alışkanlıkları

Alligatoridae ailesinin diğer bileşenleri gibi, bu kaymanın beslenmesi de sadece etobur olacak şekildedir. Çoğunlukla su yolunu çevreleyen topraklarda bulunan yumuşakçaları ve kabukluları yerler.

Yine de, bu hayvan aynı zamanda diğer sürüngenleri ve küçük memelileri de yutar. Bu nedenle, yırtıcı bir canlı olma açısından, özellikle zararlı veya tehlikeli bir avcı değildir.

Geniş burunlu kayman neden tehdit altındaki bir türdür?

Her şeyden önce, geniş burunlu genç kaymanlar vahşi doğada yüksek bir ölüm oranına sahiptir. Başlıca tehlikeler, bölgelerinde uçan yırtıcı kuşların yanı sıra, sulak alanlarda yaşayan balıkçıllar, leylekler, tilkiler ve her tür etoburdur. Ancak, bu türün neslinin tükenme eşiğinde olmasından insanlar sorumludur.

Geniş burunlu kaymanların derileri, diğer timsah türlerinden daha narin ve daha az kösele olduğu için insanlar tarafından avlanarak deri eşyalar için kullanırlar. Ayrıca daha küçük bir oranda olsa da, avcılar da etlerinin ve yumurtalarının peşindeler.

Yukarıdaki nedenlerden dolayı bu tür için menşe ülkelerinde alarm verildi ve çok sayıda koruma projesi başlatıldı. Bu projeler ve CITES koruması sayesinde geniş burunlu kayman artık “daha az riskli bir tür” olarak sınıflandırılıyor.

Geniş burunlu kaymanı korumaya ilgi

Bazı ülkeler, bu türün “sorumlu ve sürdürülebilir” bir şekilde kullanılmasını sağlamak için geniş burunlu kayman çiftlikleri geliştirdi. Örneğin Brezilya ve Arjantin’de durum böyledir. Bu çiftlikler, avcılık uygulamalarından kötü bir şekilde etkilenen doğal yaşam alanlarını yeniden çoğaltmak için ürettikleri hayvanların belirli bir yüzdesini yetiştirip serbest bırakıyorlar.

Hayvanların geri kalanı, ticari olarak sömürülen diğer türlerde olduğu gibi, pazar talebini karşılamak için çiftlikte tutulur. Bu şekilde insan “ihtiyaçlarını” karşılamak , insanların uygunsuz şekilde avlanmalarının önüne geçebilir.

Koruma uzmanlarının, çiftlikte üremelerini sağladıkları kaymanlar konusunda bazı zorluklarla karşılaştıklarını belirtmekte fayda var.Başlarda, serbest bırakılan kayanların ölüm oranı % 90 olduğu için çiftliklerde üreme yararlı olmadı.

Bu nedenle “çiftçilik” tekniğini uyguladılar. Bu, kuluçka için yabani yumurtaların toplanmasından ve ilk kış aylarında yapay olarak yetiştirilmesinden ibarettir. Bu, hayatta kalma oranını % 92’ye çıkarmanın tek yoludur.

Bir ekosistemi kurtarmak için bir türü korumak

Sonuçta, bu türün korunması olumlu bir etki yarattı. Geniş burunlu kaymanları esaret altında yetiştirme ve sonra onları vahşi doğaya geri döndürme başarısı, yaşadıkları sulak alanların korunmasına olan ilgiyi uyandırdı ve bu da insanları avlamak gibi konularda caydırdı.

Gördüğünüz gibi, bir türün korunması, tüm ekosistemin korunmasına evrildi. Geniş burunlu kaymanın tarihi insanlar için bir derstir ve bu gibi türleri doğru araçlar ve yerinde çabalarla yok olmaktan kurtarabiliriz.