Köpeğiniz Yaptığınız Şeyleri Hatırlayabilir

Hayvanlar, hafife almaya yatkın olduğumuz belirli yeteneklere sahiptir. Bazı çalışmalar bir köpeğin, sahibinin yaptığı şeyleri hatırladığını gösterdi. Ama bu sahiplerinin davranışlarını anlamaktan daha öte bir şey.

Köpekler ve insanların belirli zihinsel kabiliyetleri paylaştığını da biliyor muydunuz? Belki de birbirimize yaklaşabilme sebebimiz de budur. Dahasını yazımızda bulabilirsiniz.

Köpeğiniz zannettiğinizden çok daha fazlasını hatırlayabilir

Köpeklerin zekası ne zaman yemek isteyeceğini bilmek ve ismine tepki vermekten çok daha öteye gider. 

Macaristan’da yapılan bir araştırma evcil hayvanların bir seri eğitim seansından sonra sahiplerinin aksiyonlarını hatırlayabildiğini ve hatta taklit edebildiğini onaylıyor. Tek sorun köpeklerin insanlardan daha kısa erimli bir hafızaları olması.

İnsanlar çok önceleri olan şeyleri hatırlar. Muhtemelen çocuk olduğunuz zamanlarda olan şeyleri, hatta önemsiz küçük detayları bile hatırlayabilirsiniz. Geçmiş tatiller ya da hatta çocukken arkadaşlarınızın size yaptığı bir şakayı bile hatırlarsınız. Veya mesela en sevdiğiniz oyuncağı aldığınız zamanı da muhtemelen hatırlayabilirsiniz.

Bu tip bir hafıza semantik hafıza ya da anlamları olan hafızalar olarak bilinir. Bu sadece daha yakın zamanda olan şeyleri hatırlama kapasitesi olduğu için köpeklerde olmaz.

Current Biology, Eotvos Lorand Üniversitesi’nde (Macaristan) yapılan bir çalışmanın bulgularını yayınladı. Bu çalışmaya göre, köpekler insanların hafızasına yakın bir belleğe sahipler. Bu hafıza tipi geçmişteki belirli olaylarla ilişkilidir.

Baş araştırmacı, araştırmanın sonuçlarının insanlar ile hayvanlar arasındaki bariyerleri yıkmaya sadece bir adım ötede olduğunu onaylamakta. Ya da, onun söylediği şekilde, insan hayvanlar ve insan olmayan hayvanlar arasında.

Halihazırda evcil hayvanların akıllı olduğunu düşünsek de zihinsel kabiliyetleri üzerine yapılan yeni keşifler sayesinde bizi şaşırtmaya devam ediyorlar. Farklı bir kökenleri olsa bile, belirli zihinsel karakteristikleri “paylaşıyoruz”.

Köpeklerde epizodik bellek

Epizodik bellek denilen hafıza tipi eski bir olayı hatırlamakla alakalıdır. Semantik ya da anlamlı anılardan farklıdır çünkü daha önce olmuş bir şey ile ilgili bir duygu ya da bir his ile alakalıdır.

Hayvanlarda belirli bir olayı mantığa bağlama kapasitesi ve olay hakkında bilgi toparlamak “epizodik belleğe benzer” olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, köpeklerin bir olayı hatırlama konusunda bilinçli olduğunu gösteren bir çalışma henüz yoktur. 

Önceki araştırmalarda, köpeklerin belirli insan davranışlarını taklit ettiği keşfedilmişti. Bu özellikle sahiplerinin davranışları ile alakalıdır, onlarla oldukları süre sadece bir gün olsa bile.

Hayvanların bu tekrarlama için ihtiyacı olan tek şart, komutu önceki sefer olduğu gibi almaktır. Bu sayede köpek dikkat sarf etmesi ve iyi davranması gerektiğini ya da gözlemlediği bir davranışı taklit etmesi gerektiğini bilir. 

Köpekler mesajın (komutun) anlamını çözen belirli bir semantik ya da anlamlı bellek türüne sahiptir. Sonrasında ise cevabı (aksiyonu) hazırlar. Macar çalışmanın bulgularının onayladıkları bunlar.

Ama tabi ki, araştırmacılar hayvanlara olaylar ve aksiyonlar hakkında neler hatırladıklarını soramaz. İşte bu yüzden bir imitasyon numarası yarattılar ki köpek sahibinin alışkanlığını tekrar edebilsin. Bu yol sayesinde, örneğin sahipleri zıplarsa, sonrasında evcil hayvan emir verildiğinde sahibini taklit eder.

Köpekler nasıl bir şeyleri hatırlayabilir?

Çalışmada bulunan bilim insanları farklı cinslerdeki köpeklere basit insan hareketlerini gördükten sonra belirli bir aksiyonda bulunmayı öğretti. Örneğin, birisi bir şemsiyeye dokundu. Sonra köpekler sahiplerini aynı şeyi yaparken gördüğünde yere uzansınlar diye (karşılık aksiyon) bir tur eğitim verildi.

Bu “deney” tabi ki köpeklerin epizodik belleğinin nasıl çalıştığının tam anlamıyla bir kanıtı değil. Bununla birlikte, bilim insanları köpeklerin gördükleri şeyleri hatırlayabildiklerini kanıtladı, özellikle de bu şey onlara yakın olan bir insan tarafından yapıldıysa. Bu durum hareketi yaptıklarında ödül almadıkları zaman için bile geçerlidir.

Bu taklit testlerinde, köpekler bir komut almadan önce bile yere uzanırlar. Örneğin, sahip şemsiyeye dokunmadan önce köpeğinin yere uzanması gerektiğini belli etti. Sonra, köpek sahibinin daha önceden gösterdiği hareketi hatırladı ve yaptı. Bu sahip köpeğe gerekli komutu vermediği zaman dahi gerçekleşti.

Köpeklerce verilen “doğru” yanıtların çoğunluğunun köpekler hareketi gördükten kısa bir süre sonra olduğunu belirmek gerek. Peki ya sahip ilk aksiyondan bir saat sonra hareketi tekrarladığında? Eğer komut verilmezse karşılık aksiyon hatırlanmaz.

O zaman, bu köpeklerin sahiplerinin yaptıklarını hatırlayabildiğini ama bunun sadece kısa bir zaman dilimi süresince olduğunu gösterir.