Eğitimi Zor Olan 9 Köpek Cinsi

Yazan ve doğrulayan köpek eğitimcisi Laura Huelin

Son Güncelleme: 08 Kasım, 2022

Bazıları bu zor köpeklere “kedi köpekler” diyor. Husky, Smoyed veya Japon cinslerin diğer köpek türlerine kıyasla terbiyesinin çok da kolay olmadığına dair bir inanış var. Peki bu gerçek mi?

İlkel türler: eğitilmesi zor olanlar

Tüm köpek türlerinin soyu aynı yere dayanmıyor. Bazı köpek cinslerinin Orta Çağ’dan kısa bir süre sonra, bazılarının da 19. YY’da ortaya çıktığını biliyoruz, ama bir kısım köpekler çok daha uzun bir geçmişe sahip.

Köpeklerin kurtlardan ayrılarak evrimleşmesinin M.Ö. 4000 yılına dayandığı ileri sürülüyor. Bu dönemde insanlar da yerleşik düzene geçmiş, sahip oldukları alanlarda depolama alanları yaratmaya başlamışlardı. Bazı kurt türleri avlanmak yerine bu alanlardan beslenmeye başladılar. İşte bunlar ilk köpekler olarak kabul ediliyor.

Bazı ilkel cinsler var ki, o zamandan beri çok az bir evrim geçirdiler. Bu ilkel köpek cinslerine benzeyen ve onlarla aynı özellikleri gösteren bazı köpekler var:

Kuzey ve Asya türleri:

1. Sibirya kurdu (Siberian husky)
2. Alaska kurdu (Alaskan malamute)
3. Samoyed
4. Spitz türü köpekler
5. Lapponian Çoban köpeği, ya da en genel haliyle Kuzey köpekleri
6. Chow Chow
7. Akita
8. Shiba Inu
9. Kore Jindo’su

Husky gibi kuzey ırkları o kadar ilkeldir ki, havlamayı bile öğrenmemişlerdir. Ancak yine de, diğer köpek cinslerindeki gibi içgüdüsel olmasa da zamanla havlamayı öğrenebilirler. Örneğin, Husky ve Malamute cinsi köpekler iletişim kurmak için havlamak yerine ulumayı tercih ederler.

Japon ırkları havlarlar ama bilenler bilir ki, Japon köpekleri de mizaç ve karakter olarak diğer tüm köpek cinslerinden çok farklıdır.

Eğitilmesi zor olan köpekler ve ceza

Aslında bu ırkların terbiye edilememesi sadece bir mit. Kuzey ırkı köpekler kızak çekmeleri, çobanlık yapmaları veya avlamaları için sıklıkla eğitiliyorlar.

Normalde bir köpeği eğitirken veya terbiye ederken, yanlış bir şey yaptığında onu cezalandırma hatasına düşeriz. Hayvana istediğimiz şeyi yapabilmesi için tekrar şans vermek ve yaptığında da ödüllendirmek yerine, olumsuz davranışlarla onun eğitim sürecini baltalarız.

Bu yöntem işte bu türlerde kesinlikle işe yaramaz. Verdiğimiz cezalar karşısında doğru tepki vermesi için köpekleri bir kalıba sokmaya, hatta birbirleriyle çiftleştirerek karma ırklar yaratmaya çalıştık. Ama bu ilkel köpekler bu yeteneklerini yine de geliştiremediler.

Başka bir deyişle, eğer Husky cinsi bir köpeğe bir şey öğretmeye çalışıyorsanız (ki bu, ona oturmayı veya yemek masasından yemek istememeyi öğretmek gibi basit bir şey de olabilir) onu cezalandırarak veya azarlayarak istediğinizi elde edemezsiniz. Kendi davranışıyla sizin verdiğiniz ceza arasında bir bağlantı kuramayacaktır. Onu böylece sadece korkutur ve hiçbir şey anlayamamasına, hatta neyi yanlış yaptığını bile bilememesine sebep olursunuz.

Pozitif teşvik: garantili başarı

Kuzey ırkları, Japon veya herhangi bir ilkel tür ceza ile öğrenmez. Ancak, pozitif teşviğe ve ödüle son derece iyi cevap verirler.

Aslında eğer cezayı kaldırır ve onları pozitif teşvikle terbiye ederseniz, herhangi bir köpek için öğrenme süreci çok daha hızlanır. Pozitif teşvik ise, hayvanın tekrar yapmasını istediğimiz bir davranışı yaptığında ona bir ödül vermek veya sevdiği bir şeyi yapmaktır.

Yapılacak en kolay şey, istediğimizi yaptığında onu ödüllendirmektir. Ki bu yöntem eğitilmesi zor olan bu türlerde son derece gerekli. Bu şekilde, yanlış davranışlarını kötü bir sonuca bağlayamayan hayvan, arzu ettiği sonuçla kendi davranışları arasında kolayca bağlantı kurar. 

Örneğin, Husky cinsi köpeğinizin masadan yemek istememeyi öğrenmesini istiyorsunuz diyelim. Yanınızda üzgün gözlerle beklediğinde ona ceza vermek yerine, masadan yemek istemediği zamanlarda onu ödüllendirdiğinizde çok daha iyi öğrenir. Pozitif teşvik herhangi bir köpeğin eğitiminde çok önemli, ama bu ilkel ırklarda tek seçeneğiniz. 

Kedilerde pozitif teşvik

Bu köpeklere “kedi köpekler” denmesinin altında bir gerçek yatıyor, o da öğrenme şekillerinin kedi dostları ile aynı olması. Kediler de kendi davranışları ve ceza arasında bağlantı kuramazlar. Ancak pozitif teşviğe dayanan yöntemlerle son derece hızlı öğrenirler.

Eğer kediniz kanepeyi çiziyor ve siz de bunu her yaptığında kedinizi azarlıyor ya da cezalandırıyorsanız, çizmeye devam edecektir. Sizin verdiğiniz ceza ile kendi davranışı arasındaki bağlantıyı anlayamayacaktır. Ancak, kanepeyi çizmek yerine kendisine tırnaklarını geçirmesi için aldığınız oyuncağı çizdiği zamanlarda ona bir ödül verirseniz, çok çabuk öğrenir.

Aynı kuzey ırkı, Asyalı veya ilkel köpek türleri gibi, kediler de ceza ile öğrenmez. Ancak bu, hiçbir şekilde öğrenemedikleri anlamına da gelmez. Pozitif teşvik kullanarak, onları terbiye edebilirsiniz.

Ödül ve biraz da sabır ile, eğitilmesi zor olan bu köpekler de dahil olmak üzere, hiçbir köpeğin öğrenmemesi mümkün değil.