Aslan Yelesi Hakkında Merak Edilenler
Yazan ve doğrulayan Biyolog Georgelin Espinoza Medina
Aslan yelesi, erkekleri dişilerden ayıran bariz bir özelliktir. Bu kedigiller, gösterişli, zarif, heybetli saçlarıyla üstünlüklerini ve hakimiyetlerini gösterirler. Ancak, yelelerinin ne için olduğunu ve herhangi bir aslanın sahip olup olmadığını merak ettiniz mi?
Bunu merak ediyorsanız doğru yere geldiniz. Burada size aslanın yelesi ile ilgili bazı şaşırtıcı özellikler getireceğiz.
Aslan yelesi hakkında merak edilenler
Aslan (Panthera leo) büyük, etçil bir kedi ve çevik, hızlı bir avcıdır. Yelesi ayırt edici bir özelliktir. Erkeklerde kulakların üzerinde yüz ve boyun çevresinde uzanan ve hatta onları kaplayabilen kalın bir saç tabakası olarak görülür. İşte bu çarpıcı özellikle ilgili bazı ilginç gerçekler.
1. Aslan yelesinin kökeni
Aslanların tarihi, yaklaşık 2 milyon yıl önce Afrika’da başladı. Oradan diğer kıtalara (Asya, Avrupa ve Amerika) yayıldılar. Mağara resimlerindeki kanıtlara göre bu kedigillerin ilk başlarda yelesinin olmadığı düşünülüyor.
Hipotezlerden biri, bu özelliğin yaklaşık 200 ila 300 bin yıl önce Afrika popülasyonlarında ortaya çıktığıdır. Bu özelliğe sahip hayvanlar, kıtaların geri kalanında bir yele ile aslanların genişlemesine ve yelesi olmayan bireylerin değiştirilmesine izin veren belirli bir seçici avantaja sahipti.
2. Aslan, yelesi olan tek kedigildir
Kedigiller familyasında (Felidae ) kaplanlar, jaguarlar, leoparlar, çitalar, pumalar ve diğer kediler (hem vahşi hem de evcil) dahil olmak üzere yaklaşık 40 tür vardır. Aslan, dişilerde ve erkeklerde cinsel dimorfizmin belirgin bir özelliği olan yeleli tek örnektir.
3. Aslandan aslana değişirler
Yele renk açısından değişkendir. Sarışından kırmızımsıya, kahverengiye kadar değişebilirler. Genellikle yaşlı aslanların yelelerinde daha koyu tonlar bulunur. Bazı aslanların diğerlerinden daha kalın yeleleri olduğu için yoğunluk açısından da farklılıklar gözlemlenmiştir.
Yelelerin görünümündeki bu farklılıklar genetik, yaş, testosteron üretimi ve hatta iklim koşulları gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.
4. Aslanlar yelesiz doğar
Erkeklerde yelenin ayırt edici ve göze çarpan bir özellik olduğu doğru olsa da, erkekler onunla doğmazlar. Gelişimleri, genç aslanların hormonal testosteron üretimine başladığı 11 ila 12 aylık süreler arasında gerçekleşir, bu kedilerin büyümesiyle ilgili ilginç bir gerçektir.
5. Üremeyi kolaylaştırır
Yelenin işlevi üremeyi kolaylaştırmaktır, çünkü dişilerin çok dikkat ettiği göz alıcı bir özelliktir. Erkeğin sağlık durumunu ve dövüşme yeteneğini yansıtır. Dişi aslanlar, yavruları için güçlü, sağlıklı, uzun ömürlü ve verimli, yani uzun, koyu yeleli örnekler ister. Bu, yavruları için daha iyi bir savunma sağlar.
Başlangıçta aslanların, diğer aslanlarla kavga ederken kendilerini daha iyi savunmalarına yardımcı olmak için yeleleri olduğu düşünülüyordu. Bunun nedeni, boyun bölgesindeki ısırıklardan kaçınabilmeleriydi. Son araştırmalar, daha iyi yelelere sahip aslanların üreme avantajlarını doğruladığı için, bu günlerde bu hipotez çürütülmüş oldu.
Yeleler ayrıca diğer aslanlara erkekler arasındaki bir dövüşü kazanma olasılıkları hakkında bilgi gönderir. Bir aslan, daha uzun, daha koyu yeleli bir rakiple savaşmaktan kaçınabilir.
6. Aslan yeleleri daha fazla ısı üretir
Mantığın bize söylediği gibi, ne kadar çok saç olursa, vücut ısısı o kadar yüksek olur ve bu da yelelerde olur. Bu nedenle, her şey güllük gülistanlık değildir ve ormanın kralı da en iyi özelliği sayesinde ısı stresine maruz kalabilir.
Bu önermeyi kanıtlayan bazı araştırmalar var. Araştırma ayrıca, hakim iklim koşulları sayesinde yelelerin uzunluk ve yoğunluğunun mevsimsel veya coğrafi olarak değişebileceğini göstermektedir.
7. Dişi aslanların yeleye ihtiyacı yoktur
Yeleler göz alıcı bir özelliktir, ancak aynı zamanda yüksek bir bedeli vardır. Aslanlar bu özelliğinden dolayı avlanma konusunda daha görünür olabilir ve çevikliğini kaybedebilir. Daha fazla ısı ürettiklerini ve enerji harcamasına neden olduklarını da belirtmiştik.
Dişi aslanlar genellikle avdan sorumludur ve bu nedenle bir yele onlara engel olur. Bu şekilde, fark edilmeden gitmeleri daha olasıdır.
8. Yelesi olmayan aslan var mı?
Şaşırtıcı görünse de, yelesiz aslanlar var: Afrika’da Kenya’nın güneyinde bulunan bir Milli Park olan Tsavo’nunkiler. Dünyanın diğer bölgelerinden farklı olarak, bu bölgedeki erkeklerin ya çok az yelesi vardır ya da hiç yoktur.
Açıklaması basit, aşırı sıcak ve yıllık yağışın az olduğu bir yer, bu nedenle yelesi aslanlar için kaybedecekleri enerji nedeniyle çok riskli olurdu.
9. Peki ya yeleli dişi aslanlar?
Merak edilen son konumuz da aynı derecede şaşırtıcı – yeleli dişi aslanlar da var! Okavango Deltası’ndaki Botsvana’da beş dişi aslanla ilgili gözlemler yapıldı. Buna ek olarak, sık sık yüksek sesle kükreme, koku izi bırakma ve hatta başka dişilere binme gibi erkeksi davranışlar sergilediler.
Hipotez, bunların daha yüksek testosteron üretimi olan dişi aslan vakaları olduğudur. Ayrıca kısır olduklarına inanılıyor.
Fark etmiş olabileceğiniz gibi, her hayvan uyarlamasının bir nedeni vardır. Aslan yelesinin araştırmalarla desteklenen bir amacı vardır. Onlara üreme avantajı sağlamak için genellikle erkeklerde bulunur. Ancak, bu her zaman böyle değildir ve artık biliyorsunuz ki bir gün bu özelliği olmayan bir erkek aslan veya yeleli bir dişi aslan görme şansınız var!
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Arita, H. (2008). Los leones de Tsavo. Ciencias, 90, 16-19.
- Gilfillan, G., McNutt, J., Vitale, J., de Iongh, H., & Golabek, K. (2016). Rare observation of the existence and masculine behaviour of maned lionesses in the Okavango Delta, Botswana. African Journal of Ecology, 55(3), 383–385.
- Kays, R., & Patterson, B. (2002). Mane variation in African lions and its social correlates. Canadian Journal of Zoology, 80, 471–478.
- Patterson, B., Kays, R., Kasiki, S., Sebestyen, B. (2006). Developmental effects of climate on the lion’s mane (Panthera leo). Journal of Mammalogy, 87(2),193–200
- West, P., & Packer, C. (2002). Sexual selection, temperature, and the lion’s mane. Science, 297(5585):1339-43.
- Yamaguchi, N., Cooper,A., Werdelin, L., MacDonald, D. (2004). Evolution of the mane and group-living in the lion (Panthera leo): a review. Journal of Zoology, 263, 329–342.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.