Soyu Tükenen Mastodon

Yazan ve doğrulayan biyoteknoloji uzmanı Alejandro Rodríguez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Uzmanlara göre, yaklaşık 20 milyon yıl önce, modern fillerin uzak bir akrabası dünyada dolaşıyordu. Mamutlarla karıştırmak kolaydır, ancak yakın zamanda soyu tükenen Mastodon, Mamut ile kesinlikle aynı hayvan değildir. Bu devler hakkında bilinmesi gereken her şeyi öğrenmek için okumaya devam edin!

Soyu tükenmiş mastodonun evrimsel tarihi

Bu hayvanlar ve onların uzak kökenleri hakkında daha fazla şey öğrenmenin tek yolu geride bıraktıkları fosillerdir. Şu ana kadar bulunan fosillere dayanarak, bilim insanları mastodonların yaklaşık 20-27 milyon yıl önce Oligosen dönemde ortaya çıktığını tahmin ediyor. Bu onları klasik prehistorik devler olan mamutlardan çok daha yaşlı yapar.

Bu hayvanların izlerini taşıyan ilk bölgeler, şu anda Avrasya dediğimiz bölgeye denk geliyor. Başka bir deyişle, tüm Avrupa ve Asya kıtaları. Fosil kanıtlarımız sonrasında hem Afrika’ya hem de Amerika’ya göç ettiklerini gösteriyor.

Bilim insanları, soyu tükenmiş mastodonun, tüm Pleistosen dönemde (2.5 milyon yıl önce) ve şu anki jeolojik dönemimiz olan Holosenin bir bölümümde bu bölgelerde yaşadığına inanmaktadır.

Soyları ne zaman ve nasıl tükendi?

Bilimsel toplulukta neslinin tükenmesi konusunda hala tam bir fikir birliği yoktur. Ne zaman gerçekleştiği konusunda bir fikir birliği vardır: 8.000-10.000 yıl önce, son buzul çağında. Soylarının nasıl tükendiğinden hala emin değiliz.

İlk düşünce, insanların avlanmalarının ortadan kaybolmalarının ana nedenlerinden biri olduğuydu. Ancak, daha güncel yapılan araştırmalar, atalarımız yaşamaya başlamadan önce mastodonun Kuzey Kutbu’nun bazı bölgelerinde zaten nesli tükenme sürecinde olduğu fikrine yol açmıştır.

Ayrıca, mastodonun neslinin tükenmesinde rol oynayan birçok başka potansiyel faktör de olabilir. En büyüklerinden biri, yaşam alanlarında büyük bir azalma anlamına gelen iklim değişikliğidir. Bazı yeni çalışmalar tüberkülozun bile neslinin tükenmesinde büyük bir rol oynadığını söylüyor.

Mastodon neye benziyordu?

Sadece ismi bile devasa bir hayvan olduğunu düşünmemize yol açar. Bununla birlikte ve büyük boyutlarına rağmen (2-4 metre boyunda ve altı ton ağırlığında), aslında mamutlardan biraz daha küçüktüler.

Aslında, modern fillere daha çok benziyorlardı. Her ikisi de Proboscidea ailesine ait olmasına rağmen, mastodonların ve mamutların farklı türler olduğunu hatırlamak önemlidir.

Mastodon türünün yaşam alanlarındaki donma derecelerine dayanabilmesi için kalın, çift katlı bir kürk tabakası vardı. Başları mamut başlarından daha düzdü ve üst çenelerinde iki uzun, kavisli diş vardı. Bacakları da bir mamutunkinden daha uzundu ve sağlam yapılıydı.

Yine de en büyük fark beslenme şekillerinde ve dolayısıyla dişlerindedir. Bu türlerin her ikisi de otçullardı, ama çok farklı yemek yeme şekilleri vardı. Mamutların, bugünlerde gördüğümüz fillere çok benzeyen basit azı dişleri vardı. Bunlar ot ve yaprak yemek için mükemmeldi.

Öte yandan, mastodonun sivri uçlu dişleri vardı. Savunma dişleriyle birlikte, dalları aşağı çekmelerini ve daha sonra yemek için ağaç kabuklarını parçalamalarını sağlıyordu.

Mastodon hakkında şu anda bildiğimiz şey bu, ancak kökenleri veya biyolojileri hakkındaki bakış açımızı tamamen değiştiren yeni bir fosilin ne zaman keşfedileceğini asla bilemeyiz.