Haşere İle Mücadele İçin Kullanılan Böcekler

Yazan ve doğrulayan Veteriner Érica Terrón González

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Raphidioptera ve Chrysoptera, biyolojik haşere kontrolü için kullanılan böceklerdir. İnsanlar bu böcek türlerini ekonomik entomolojide ve bulaşıcı hastalıkları önlemede yıllardır kullanmaktadır. Haşere ile mücadele için kullanılan böcekler doğadan, insan sağlığına pek çok konuda olumlu katkılar sağlar.

Haşere kontrolü, biyologlar, veteriner hekimler ve böcek bilimcilerin mesleki faaliyetlerinin temel bir parçasıdır. Yıllar önce uzmanlar sadece kimyasal yöntemlere ve sentetik böcek ilaçlarının kullanımına başvuruyordu. Ancak bu yöntemlerin sağlık ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri çok geçmeden ortaya çıktı ve bu nedenle araştırmacılar alternatif yöntemler aramaya başladı.

Bu alternatif yöntemlerden biri, yırtıcı canlıların bu haşerelerin ortamına sokarak zararlılarını azaltmaktır. Bu karmaşık süreç hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.

Zararlı haşereleri kontrol eden ilginç böcekler

Sizi bu yazıda, insanların haşereleri doğal olarak kontrol etmesini sağlayan bazı ilginç böcek türleriyle tanıştıracağız.

Raphidioptera

Raphidioptera, boynunun benzerliğinden dolayı (göğüslerinin bir uzantısı gibi) yılan sineği olarak bilinir. Bu böcek türünün, şeffaf kanatları belirgin damar desenlerine sahiptir.

Bu böceğin larvaları, kozalaklı ağaçların, okaliptüslerin ve bazı meyve ağaçlarının kabuğunun altında yaşar ve bu bölgelerdeki ekosisteme zararlı birçok böceği yutarlar. Yetişkin olduğunda da avcı özellikleri devam eder ve gün boyunca aktif olan bir canlıdır.

Chrysopidae

Krisopodların aşağıdaki özelliklerine atıfta bulunan birkaç ortak ismi vardır:

• Yetişkin bireylerin belirgin yeşil rengi
• Gözlerinin altın veya bakır sarısı olması
• Bu böceğe verilen farklı isimler kanatlarının modelini de tanımlayabilir.

Bu böcekler birçok bölgede yaşayabilir ve genelde yeşil alanları tercih eder. Larva halindeyken diğer yumuşak gövdeli eklem bacaklıları avlamayı tercih eder. Raphidioptera‘nın aksine bazı yetişkinler sadece geceleri aktif olur.

Chrysopa

Bu böcek türü, ana avcı cinstir. Yeşil, dantele benzeyen kanatları Avrupa’da yaygın olarak gözlemlenir. Gözleri metalik yansımaları olan altın rengindedir ancak böcek ölür ölmez tüm renkleri solar. Kanat açıklığı beş santimetreye kadar ulaşabilen daha büyük cinslere de sahiptir. Bu böcek türü, yaşamak için akarsuları veya kanalizasyonları tercih eder.

İnsanlar genellikle bu dev boyutlu yeşil dantel desenli kanatları olan bu canlıdan “pis sinekler” olarak bahseder. Buna neden olan şey, kendisini kuşlardan ve diğer avcılardan koruyan güçlü kokusudur.

Haşere kontrol böceklerinin davranışı

Yukarıda bahsettiğimiz omurgasız böcek grupları, aşağıdaki nedenlerden dolayı zararlı haşereleri kontrol edebilir.

Biyolojik haşere kontrolü

Ekonomik veya Uygulamalı Entomoloji, böceklerin sağladığı faydalara veya insanlar üzerindeki etkilerine göre böcekleri inceler. Aşağıdaki böcek cinsleri bu tür çalışmalar için özellikle ilgi çekicidir:

• Arılar
• Epizootik ve zoonotik hastalıkları bulaştıran böcekler (hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar)
• Haşereler
• Haşereleri kontrol eden böcekler

Bazı Raphidioptera ve Chrysopids türleri, çoğunlukla avcı oldukları için haşere kontrol programları için kullanılmaktadır. Gördüğünüz gibi, biyolojik mücadele, ortadan kaldırılması gereken organizma ile bir şekilde rekabet halinde olan diğer canlı organizmaları kullanan tarımsal bir haşere kontrol yöntemidir.

Raphidioptera ve Chrysoptera‘nın çalışma mekanizması

İnsanların yaptığı şey, özellikle zararlı haşerelerin istila ettiği tarımsal üretim alanlarında, ilk seferde kullanılacak kontrol böceklerinin büyük bir kısmını üretmek ve doğal çevreye salmaktır. Bu kontrol böcekleri akarları, kelebekleri, eşek arılarını, karıncaları ve çeşitli yaprak bitlerini başarıyla kontrol edebilir.

Larvalar ve yetişkin yırtıcılar, bu diğer eklem bacaklılara, vücutlarını sıvılaştıran ve bu şekilde bu canlıları emebilmelerini sağlayan bir sindirim sıvısı enjekte ederek beslenirler.

Bahsettiğimiz yırtıcı böceklerin bu şekilde geniş ölçekli üretiminin ana sorunu, larva aşamalarındaki yamyamlık durumlarının kontrolüdür. Bu durumu kontrol altında tutmak için, özel malzemeler kullanmalı, tesisi beton olarak tasarlamalı ve üretilen böcekleri zamanla çevreye salmalısınız.  

Haşere ile mücadele için kullanılan böcekler: Faydaları

Bunlar ve benzer özellikleri taşıyan diğer böcekler ile böcek öldüren kuşlar, haşereleri kontrol etmede sayısız avantajlara sahiptir ve olumlu etkileri kanıtlanmıştır. Doğal ortamda (tarlalar, çiftlikler gibi) böcek öldürücü ilaçların birikmesinin olumsuz sonuçlarından kaçınmaya yardımcı olurlar. Ayrıca bu maddelerin gıda ve su kaynaklarına bulaşmasını da engellemiş olurlar.

Bu haşere kontrol edici türlerden herhangi birinin üretimi, haşerelerin bulunduğu kırsal alanlarda ekonomik ve işgücü çeşitliliğini destelemek için bir yöntem olabilir. Bu üretim, kırsal kalkınmaya, çevrenin korunmasına ve her şeyden önce biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkıda bulunur.