Logo image
Logo image

İneklerin Dört Midesi Olduğu Doğru Mu?

3 dakika
Birçok insan ineklerin dört midesi olduğuna inanır ama aslında sadece bir mideleri var ve bu mide dört farklı hazneye ayrılmıştır. Bunun sebebi bitkisel maddenin tüm besinlerini almanın kompleks bir iş olmasıdır.
İneklerin Dört Midesi Olduğu Doğru Mu?
Son Güncelleme: 24 Nisan, 2021

İneklerin dört midesi olduğunu duyduğunuzdan eminiz ama bu aslında doğru değil. Bu memelilerin gerçekten sahip oldukları şey dört farklı hazneye ayrılmış bir mide. Bu geviş getirici hayvanlarda oldukça yaygın bir durum.

Geviş getiriciler, beslenme düzenleri saplar, yapraklar, kökler ve selülozdan oluşan diğer bitkisel maddelerini içeren hayvanlardır. Nihayetinde selülozu, vücutlarının hazmedebileceği besinlere dönüşen bu materyallerin her birini sindirmelerini sağlayan, kompleks bir sindirim sistemleri vardır.

Geviş getiren tek hayvan inek değil. Bu grup, beslenme süreci hızlıca bitkileri yutup, geri çıkartıp, çiğneyip ve sonrasında bu geviş getirme sürecini devam ettirmek olan her hayvanı içerisinde barındırır. Boğa, keçi, koyun, ceylan, antilop, geyik, bizon, alageyik ve daha birçok memeli, geviş getirici hayvanlar kategorisine girer.

İnekler polikastrik hayvanlardır ama dört midesi yoktur

Evet, midelerinin dört farklı kısımdan oluştuğu doğru: işkembe, börkenek, omaum ve abomasum. İnsan midesine en benzer şekilde işleyen mide kısımları ise abomasumdur. Bu kısımlarnı kendilerine has özellikleri hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyorsanız okumaya devam edin.

Some figure

İşkembe, ya da karın, ineğin midesinin dört haznesinden biri

Bu kısım yemek borusuyla direkt olarak bağlıdır ve börkenek ve omasum ile beraber “ön-mide” olarak adlandırılabilir. İlk çiğnemeden sonra, besin işkembeye gider ve burada fermantasyon ve bazı besinlerin sindirimi gerçekleşir.

İşkembe, içerisinde gerçekleşen fermantasyon süreci sayesinde diğer hayvanların sindiremediği besinleri gıdadan ayırır. Bu yüzden inekler sap, yaprak, tohum zarfı gibi başka hayvanların yiyemediği daha birçok bitkisel maddeyi etkili bir şekilde yiyebilir ve sindirebilir.

Bu fermantasyon sürecinden sonra besin börkenek yoluyla işkembeden tekrardan ağıza gider. Sonrasında ağız besini daha da parçalar ve omasum ve abomasumdan geçeceği sindirim yoluna geri yollar.

İşkembe bu hazneler arasında en büyüğüdür: yetişkin bir ineğin işkembesi 100 ila 150 kuart (çeyrek galon) arasında bir kapasiteye sahiptir.

Börkenek

Bu bir geviş getiricinin midesinin ikinci ve en küçük haznesidir. Diyaframa dayalıdır ve göğüs kemiğinin üzerinde bulunur. Aslında işkembenin hemen yanındadır ve ineğin midesinin bu ilk iki kısmı arasında çok da bir ayrım yoktur. Dahası, içerisinde yutma sırasında yemek borusundan ya da işkembeden gelen sıvıları bulundurur.

Omasum, ya da kırkbayır

Bu üçüncü haznedir ve karnın sağ kısmında, bir yandan karaciğerin ve diğer yandan işkembenin yanında bulunur. Neredeyse sindirilmiş besini içerisinde bulundurur ve abomasuma gitmeden önce fazlalık suyu absorbe eder.

Kırkbayır katı sebze parçalarını işkembede tutan ve suyu rahatça içerisinden geçiren devasa bir filtre görevi görür. Bu filtreleme sayesinde bakterilerin besin içeriklerini sindirmek için daha fazla zamanı olur.

Abomasum

Bu geviş getiren hayvanların midesinin son haznesidir. Bazılarına göre bu nokta “gerçek midedir” çünkü hidroklorik asit salgılanması, besini öğütmek için pepsin ve renin enzimlerinin salınımının gerçekleşerek kimyasal sindirimin olduğu yer burasıdır.

Besin önceki bölümlerden geçtikten sonra kalan maddeler, sindirim ve genel olarak besinlerin emiliminin devam ettiği bağırsaklara ulaşır.

Buzağıların sindirim sistemi ineklerinkinden farklı

Soluk borusu, buzağıların hayatlarının ilk haftalarında abomasum ile direkt olarak bağlıdır. Geviş getirmeyen diğer hayvanların sindirim sistemine çok benzer bir sistemdir. Bu anatomik özellikleri özofajiyal dönem olarak bilinir.

Buzağıların gelişmiş bir işkembesi olmadığı için, ilk günlerinde tükettikleri tek besin annelerinin sütüdür ve bu boru da sütü işkembenin dışında tutar. Böylece fermente olmaz ve kusma, sancı, ishal ve diğer sorunlarla beraber karın şişliği gibi sindirimsel komplikasyonlara sebep olmaz.

Buzağı annesini emerken kafasının eğimi de bu borunun hareketini etkileyen bir unsurdur. Bu yapı hayvan sütten kesildikten sonra fonksiyonunu kaybeder.

Some figure

İneklerin dört midesi değil de büyük miktarda bitkisel maddeyi etkili bir şekilde sindirmelerine yarayan, kompleks bir sindirimsel yapıları olduğunu öğrendiniz. Büyükbaş hayvanların sağlığı önemlidir ve beslenme düzenlerindeki ufak bir değişiklik sağlık komplikasyonlarına kadar ilerleyebilir. 


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  •  Adam I. Orr, Ph.D., PAS. Examinando la digestión de las vacas, 2020.
  • gr.es. El rumen
  • contextoganadero.com. Funciones de la gotera esofágica en los terneros, 2017.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.