Kedilerde Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri
Yazan ve doğrulayan biyolog Ana Díaz Maqueda
Kedilerde karaciğer yağlanması, trigliserit formunda çok fazla yağ biriktiğinde ortaya çıkan bir karaciğer hastalığıdır. Bu lipidler, tipik karaciğer hücreleri olan hepatositlerin içinde yoğunlaşmıştır.
Bu, karaciğerde bir safra konsantrasyonu olan intrahepatik kolestaz ile sonuçlanır. İnce bağırsağın ilk bölümü olan duodenuma normal yolunu izlemek yerine orada kalır. Acil ve agresif bir tedavi olmaksızın, kedi karaciğer yetmezliği nedeniyle ölür.
Hareketsiz yaşam tarzlarıyla bağlantılı bir hastalık
İlk başta, kedilerde karaciğer yağlanması %100 nasıl geliştiği bilinmeyen bir hastalık (idiyopatik) olarak tanımlandı. Bu da bilinmeyen nedenlerle ortaya çıkan bir hastalık olduğu anlamına gelir. Bununla birlikte, günümüzde son derece hareketsiz bir yaşam tarzına sahip kedilerin bu sendromdan muzdarip olma riskinin arttığını biliyoruz.
Veteriner hekimler bir kedinin karaciğer yağlanmasından muzdarip olabileceğinden şüphelendiğinde, bunun birincil bir patolojinin bir sonucu mu yoksa kedinin nedeni belirlenemeyen karaciğer yağlanmasından mı kaynaklandığını belirlemek önemlidir.
Vakaların %85 ila 95’inde, kedigillerin ikincil bir hastalık olarak yağlanmaya neden olan başka bir hastalığı vardır.
Kedilerde nedeni belirlenemeyen karaciğer yağlanması
Veteriner hekimler nedeni belirleyemediğinde karaciğer yağlanması idiyopatiktir. Başka bir deyişle, kedide buna neden olabilecek başka bir hastalık bulunamamıştır. Bununla birlikte, bu sendrom genellikle obez ve kronik stres altındaki kedilerde görülür.
Genellikle kedilerde yaşanan stres atakları, anoreksiya’ya veya iştahsızlığa neden olur. Proteinlerin ve karbonhidratların bu şekilde kısıtlanması, hayvanın yağ rezervlerinin karaciğere taşınmasına neden olur. Bununla birlikte protein eksikliğine neden olduğu için yağı biriktirdiği bu organdan çıkarmak imkansızdır.
Bu nedenle, bir kedinin düzgün bir şekilde beslendiğinden emin olmak son derece önemlidir. Her şeyden önce, kedinin tükettiği mama miktarını izlemek, aşırı veya yetersiz beslenmeyi önlemek için çok önemlidir. Ayrıca yüksek konsantrasyonda yağ içeren yiyecekler kediler için sağlıklı olmadığından, beslenme kalitesi önemlidir.
Son olarak, fiziksel ve zihinsel sağlıklarını korumak için kedileri günlük egzersiz yapmaya teşvik etmek önemlidir. Dediğimiz gibi obez kediler karaciğer yağlanmasından muzdariptir.
Karaciğer yağlanmasının bir nedeni olarak kedi diyabeti
Kedilerde diyabet, insülin eksikliğinden kaynaklanan hormonal bir hastalıktır. İnsanlarda da ortaya çıkmasının yanı sıra, bu hastalık obez kedilerde de çok yaygın görülür.
İnsülin diğer işlevlerinin yanı sıra, yağ dokusunda yağ asitlerinin depolanmasını teşvik eden bir enzimi uyarır. Yeteri kadar bu hormon olmadığında, yağ kan dolaşımında serbest kalır. Daha sonra diğer mekanizmalar yoluyla karaciğerde birikerek karaciğer yağlanmasına neden olur.
Pankreas iltihaplanmasına bağlı karaciğer yağlanması
Pankreatit, pankreasın belirli bir bölgesinin yani ekzokrin bölümünün iltihaplanmasıdır. Sonuç olarak, kedide şiddetli ağrıya neden olan birçok enzim, toksin ve diğer maddelerin salınmasına neden olur.
Bu durum kedinin yemeyi bırakmasına yani şiddetli iştahsızlığa neden olur. Bu, anormal lipid metabolizmasındaki ana faktör ve karaciğer yağlanmasının nedenidir.
Kedilerde hipertiroidi ve karaciğer sorunları
Bazen kedilerde hipertiroidizmin bir sonucu olarak karaciğer yağlanması ortaya çıkabilir. Nasıl olduğu tam olarak anlaşılmasa da uzmanlar, bunun nedeninin hipertiroidizmli kedilerde kilo kaybı ve iştahsızlıkla ilgili sorunlarda yattığına inanıyorlar. Ayrıca fazla tiroid hormonu karaciğer zehirlenmesine neden olabilir.
Bir kedinin karaciğer sağlığı
Karaciğer, genel olarak hayvanların metabolizmasında önemli bir organdır. Pek çok hastalık ilk aşamalarında -hala kolay bir çözümü varken- basit bir kan testi ile tespit edilebilir. Bu nedenle, evcil hayvan sahiplerinin veterinerlerinin yılda en az bir kez kedileri üzerinde biyokimyasal test yapması çok önemlidir.
Aynı şekilde kedilerde de obezite diğer hayvanlarda olduğu gibi, onlarca zararlı patolojinin habercisidir. Aşırı beslemekten kaçınmak ve evcil hayvanınızı aktif tutmak, uzun yıllar yanınızda kalmasını sağlamak için çok önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Armstrong, P. J., & Blanchard, G. (2009). Hepatic lipidosis in cats. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 39(3), 599-616.
- Center, S. A. (2005). Feline hepatic lipidosis. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 35(1), 225-269.
- Pérez, E. G. (2007). Entender y tratar la lipidosis hepática felina. Revista complutense de Ciencias Veterinarias, 1(2), 490.
- Sánchez, E., & López, M. (2008). Revisión y actualización de la lipidosis hepática. Clínica veterinaria de pequeños animales, 28(3), 183-189.
- Tella, S. K., Tavera, F. J. T., & Mayagoitia, A. L. (2001). Lipidosis hepática idiopática felina. Veterinaria México, 32(2), 109-116.
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.