Katırın Kökeni: İşte Katırların Hikayesi!

Bir at ve eşeğin çiftleşmesiyle meydana gelen melez ırk, pratik olarak insanlar tarafından yaratılmıştır. Bu hayvanlar her zaman ağır işler için kullanılmışlardır; bu yüzden aşırı iş yükü ile uğraşmak zorunda kalarak istirmar edilmişlerdir. Amerika'da o kadar popüler olmuşlardır ki; orada 20. yüzyılda 6 milyondan fazla katır bulunuyordu.
Katırın Kökeni: İşte Katırların Hikayesi!
Francisco María García

Yazan ve doğrulayan Aavukat Francisco María García.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Katır, atgiller ailesine ve tek toynaklılar takımına ait karada yaşayan dört ayaklı bir memelidir. Adı Latinceden gelir ve insanlar pek çok farklı tür için kullanmıştır. Peki ama katırın kökeni tam olarak nedir, bu hayvan nereden gelmiştir?

Bu melez hayvan, dişi atlar ile erkek eşeklerin çiftleşmesi ile meydana gelir. Katırlar genellikle kısır olduğu için, yaşamları tamamen birbiriyle çiftleşen atlara ve eşeklere bağlıdır. Doğurgan olan birkaç katır ise genellikle çok genç yaşta ölen, zayıf ve hassas yavrular doğurur.

Katırlar, sağlam yapılı hayvanlardır ve atlardan çok eşekler gibi görünürler. Uzun, bir boynu ve kısmen yuvarlak, geniş bir gövdeleri vardır. Kafaları atlardan daha kısa ve daha geniştir ve uzun kulakları vardır. Ayrıca ince bacakları, küçük ayakları ve kalın toynakları vardır.

Bir eşek ile bir katırı karıştırmak bazen çok kolay olabilir; ancak bu iki hayvanın renklerine yakından bakarsanız, aradaki farkın çok bariz olduğunu siz de görebilirsiniz.

Bir eşek, bir ineğin kuyruğuna benzer şekilde, ucunda küçük bir tutam fazlalığı olan, ince bir kuyruğa sahiptir. Bir katırda ise, daha çok bir atta olduğu gibi, vücudundaki tüyler gibi kuyruğunda da tüy vardır.

Katırın Kökeni: Erkek ve Dişi Katırlar Arasındaki Farklar

Erkek katırlar dişi katırlardan biraz daha büyüktür. Yine, erkek katırlar dişi katırlardan daha kalın, daha yuvarlak bacaklara ve daha uzun bir gövdeye sahip olurlar.

Bunun yanı sıra, erkek katırların arka bacakları dişi katırlara göre kuyruğa çok daha yakın durur. Erkek katırlar aynı zamanda dişi katırlardan daha güçlü ve daha sağlam olma eğilimindedir ve daha uzun ömürlü olabilirler.

katırın kökeni

Katırın Kökeni: Tarih bize bu hayvanların “kötü itibarını” anlamamıza yardımcı olabilir

Katırların ortaya çıktığı yerin tam tarihini ya da yerini belirtmek zordur. Bazı insanlar, varlıklarının, atlar ve eşekler arasındaki doğal etkileşimden ziyade, insanın müdahalesi ile ilgisi olduğunu düşünüyor.

Dişi atlar muhtemelen daha önce eşekler ile doğal olarak çiftleşerek üremişlerdir; ancak yeni bir tür oluşturmak için bu doğal çiftleşmenin yeterli olması pek de muhtemel bir durum değildir.

Büyük olasılıkla katırlar, ilk popüler oldukları ülke olan Amerika Birleşik Devletleri’nin tarlalarından gelir. Bu hayvanların tarıma olan katkıları o kadar büyüktü ki; George Washington bile daha fazla katır üretmek istedi.

Bununla birlikte, Washington’un planları, Endülüs eşeğinin tutkulu bir savunucusu olan İspanya’nın Kralı 3. Charles tarafından geçici olarak durduruldu.

Washington, teorisini kanıtlamak için, bu İspanyol krala iki erkek ve iki dişi katır hediye etti. Erkek katırlardan biri yolda öldü; ancak hayatta kalan “armağan” Kral Charles’in bu tür hakkındaki algısını değiştirmeye yetti.

Amerika Birleşik Devletleri’nde 20. yüzyıldaki katır nüfusu 6 milyonun üzerine çıktı. Bu sayı sanayi devrimi zamanına kadar düşmeye başlamamıştı. Ancak bu dönemdeki düşüş o kadar keskindi ki; 1960’larda geride sadece 10.000 katır kalmıştı.

Katırın Kökeni ve Hayvan İstismarı

Ne yazık ki, katırların tarihi mutluluk ve başarıdan ibaret değildir. İnsanlar, insanlık dışı sayısız farklı yolla bu hayvanları sömürdü. Katırlar neredeyse her zaman sağlıksız koşullarda yaşadılar ve sahiplerinden uygun bir bakım alamadılar.

katırın tarihçesi

Ne yazık ki, katırlar akrabaları olan atların sahip olduğu ün ya da itibarı hiçbir zaman kazanmamıştır. Katırlar, atlar ile aynı güzelliğe sahip değillerdi ve hiçbir zaman önemli bir spor ya da güzellik yarışması kazanmamışlardı.

İnsanlar her zaman bu hayvanları yalnızca ağır işler için kullanılan işçi hayvanlar olarak gördüler. Katırlar, çalıştıkları çiftliklerde ve tarlalarda, sahipleri tarafından nadiren uygun bir davranış gördü.

Sahipleri sık sık onları gece gündüz dışarıda bıraktı ve genellikle bu hayvanlar yoğun ve hiç bitmeyen iş yükleri sebebiyle öldüler. ABD’de insanlar tarafından gördükleri davranışlar o kadar şiddetliydi ki; aktivistler bu hayvanları savunmak için onlar adına harekete geçme kararı aldı.

Traktörler katırların işlerini devraldıktan sonra, insanlar bu hayvanları terk etmeye başladılar. Bunun ardından, bu sebeple 60’lı yıllarda birçok katır öldü.

Bazı insanların bu hayvanların sömürülmesini engelleme ve kötü muamele görmelerinden koruma amacı taşıyan Amerikan Eşek ve Katır Derneği’nin kurulması da aynı zamanlara tekabül eder.

Idaho Projesi ve katır üretimi

2000’lerde ABD, “Idaho Projesi” nin başladığını açıkladı. Bu projenin amacı katır üretimi ile ilgili daha fazla araştırmayı teşvik etmek ve ilk kez bir katır klonlamaya çalışmaktı.

İlk klonlanmış yavru katır, yaklaşık 340 gün boyunca kontrollü bir gebelik sonrasında 2003 yılının mayıs ayında dünyaya geldi. Bu katırın ismi ise “Idaho Gem” oldu.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Camillo, F., Vannozzi, I., Rota, A., Di Luzio, B., Romagnoli, S., Aria, G., & Allen, W. R. (2003). Successful Non‐Surgical Transfer of Horse Embryos to Mule Recipients. Reproduction in domestic animals38(5), 380-385.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.